Last Updated on 6 Nisan 2017 by Yaşar Çelik
TOBB Türkiye Turizm Meclisi adına Başkan Sn. Osman Ayık’ın Booking.com kararına ilişkin açıklama yayınladı. Açıklamada online platformların acente gibi yargılanması eleştirilirken, 1618 sayılı kanununda düzenlenmesi gerektiğinin altı çiziliyor.
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Türkiye Turizm Meclisi
Tarih: 03/04/2017
Konu: Booking.com
KAMUOYUNA DUYURU
Bilindiği gibi, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin (TÜRSAB) Booking.com’un
aleyhine açmış olduğu dava sonucunda, öncelikle “En İyi Fiyat Garantisi” sunumu
nedeniyle Rekabet Kurumu tarafından rekabete aykırı olarak değerlendirilerek para
cezası verilmiştir. Diğer yandan, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin,
Booking.com’un yaptığı faaliyetin seyahat acenteciliği faaliyeti olduğu talebi üzerine
yapılan başvuru, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2015/1174 Esas dosya
üzerinden görüşülmüş olup, mahkeme verdiği ara karar neticesinde booking.com
Türkiye’den Türkiye’deki otellerin satışını durdurarak sayfasını kapatmıştır.
Mahkeme kararında görüleceği üzere, Booking.com’un faaliyetini önleyici bir karar
henüz oluşmamıştır. Sadece 2. Maddede Booking.com’un, Türkiye’de yerleşik otel
konaklama tesislerinin pazarlanması ve pazarlanmasına aracılık edilmesi
faaliyetlerinin durdurulmasına ve bu konuda Bilgi Teknolojileri Kurumu’na yazı
yazılmasına karar verilmiştir. Karardan anlaşıldığı üzere, Türkiye’de faaliyet gösteren
turizm ve konaklama işletmelerinin mağdur olacağı ortaya çıkmaktadır. Yapılan
incelemede, Türkiye’den yurtdışındaki konaklama işletmelerine, yurtdışından da
Türkiye’deki konaklama işletmelerine ulaşılabildiği görülmektedir. Booking.com,
sadece Türkiye’den Türkiye’deki konaklama tesislerine erişimi kapatmıştır.
Bilindiği gibi, Booking.com ve benzeri sanal ortamda satış yapan işletmeler,
konaklama işletmelerine serbest fiyat belirme hakkı vermiş olup, bu fiyatlar üzerinden
anlaşılan oranda komisyon almakta ve müşteriler de ödemelerini doğrudan
rezervasyon yaptıkları konaklama tesislerine yapmaktadırlar.
Ayrıca, Booking.com özelinde ülkemiz ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki Gümrük
Birliği Anlaşması kapsamında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması uyarınca vergi
kaybına dönük hususun olmadığına inanılmaktadır.
Diğer yandan, bu tür platformlar kendilerini tanıtma olanağını bulamayan küçük
işletmelerin online pazara çıkmasını sağlamış ve doğrudan müşteriye ulaşımını
kolaylaştırmıştır. Bilindiği gibi, turizmin temel yolu işletmeye ulaşmaktır. Bu
kapsamda, bu tür platformların önemi, ekteki sunumda da görüldüğü gibi her 5 satışın
21’inin online olduğu düşünüldüğünde daha da iyi anlaşılmaktadır. Bu oranın gelişen
teknoloji çerçevesinde daha da artacağı beklenmektedir.
Bilindiği gibi, online satış sistemleri sadece seyahat acentacılığında değil tüm tüketim
alanlarında kullanılmakta olup, dünya ticaretini kolaylaştıran ve en ücra köşelere kadar
ulaştıran bir sistem ağına bürünmüştür. Burada önemli olan hukuki alanın
oturtulmasının yanında, tüketicinin memnun edilmesi ve mağdur edilmemesidir.
Esasen, düzenlemeleri bu yönde yapmakta yarar vardır.
Bu kapsamdan hareketle, söz konusu uygulamanın 1618 sayılı Yasa’nın ilgili
hükümlerinin tüketiciye yönelik olduğu düşünülmektedir. Mahkemenin koyduğu
tedbir kararınca bu uygulamadan mağdur olan işletmelerimizin tazminat talep etme
haklarının bulunduğu aşikardır.
Ayrıca, online sitelerden rezervasyon yapan kişilerin muhatabı rezervasyon yapılan
otellerdir. Burada, hiçbir şekilde rezervasyona aracılık eden platformlar taraf değildir.
Dolayısıyla, 1618 sayılı Yasa’nın seyahat acentalarının yapacağı işlere mahsus
hükümlerini taşımamaktır. Bu nedenle, söz konusu uygulama seyahat acentacılığı
faaliyeti olarak değerlendirilmemekte, gelişen teknolojilerin ortaya çıkardığı
pazarlama kolaylığı olarak değerlendirilerek, işletmelerimizin ulaşılabilirliğini
sağladığına, doluluk oranlarını arttırdığına ve serbest rekabet ortamında otellerin daha
kolay satış yapmasına olanak sağladığına inanılmaktadır.
Mahkemenin verdiği karar doğrultusunda ortaya çıkan anlaşmazlığın ve karışıklığın
giderilmesi yönünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 1618 Sayılı Seyahat Acentaları
ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun acentelerin ve müşterilerin mağdur
olmayacağı şekilde ivedi düzenlenmesi, sorunun çözümü açısından önem arz
etmektedir.
Saygılarımla.
Osman AYIK
Türkiye Turizm Meclisi Başkanı
