Last Updated on 13 Kasım 2017 by Yaşar Çelik
İş dünyasının son yıllarda çok rağbet ettiği balık turnuvalarında bol adrenalin var. Gün ağarmadan tekneleriyle Ege’nin bereketli açık sularına açılan balık tutkunları en büyük balığı avlamak için yarışıyor. Doğa ve deniz tutkunu sportif balıkçılar, hem stres atıyor, hem dostlarıyla biraraya geliyor, hem de eğlenirken turizme katkıda bulunuyor.
Ülkemizde üçü Alaçatı ve Seferihisar körfezinde ikisi Bodrum yarımadasında olmak üzere toplam beş sportif balıkçılık turnuvası yapılıyor. Turnuvaların hepsinde ünlü iş adamlarını görmek mümkün. Bu yıl da peş peş yapılan turnuvalarda renkli anlar yaşandı. İzmir’in Seferihisar ilçesindeki yat limanı Teos Marina, iş dünyasının önde gelen isimlerinin yarıştığı bir balık turnuvasına sahne olurken büyük bir rekora da ev sahipliği yaptı. Tuna Master Teos’ta 295 kiloluk bir orkinos yakalayan iş adamları Gökhan Çarmıklı ve Erkut Soyak’ın ekibi rekora imza attı. Balık, Türkiye’de düzenlenen turnuvalarda yakalanan en büyük orkinos olarak kayıtlara geçti.
Seferihisar’daki turnuvanın peşi sıra yapılan Turkcell Platinum Alaçatı Uluslararası Balıkçılık Turnuvası Çeşme Alaçatı’da da yine ünlüler yarıştı. Tornado teknesinde yarışan Türkiye Futbol Federasyonu eski başkanı ve iş adamı Mahmut Özgener ve ekibi yakaladığı 87 kilogramlık kılıç balığıyla ‘En Büyük Balık’ ödülünün sahibi oldu.
Avrupa’nın en büyük açık deniz balıkçılık yarışması olan Alaçatı Uluslararası Balıkçılık Turnuvası’nın organizasyonunu Türkiye’de denizcilik camiasının yakından tanıdığı, dünya çapında birçok uluslararası yarışmaya katılan Murat İyriboz ve IGFA (International Game Fishing Association-Uluslararası Sportif Balıkçılık Birliği) Türkiye temsilcisi Elvio Pennetti yapıyor.
İzmirli işadamı Murat İyriboz tam bir balık tutkunu. İzmir’in tütün işi ile uğraşan köklü ailelerinden gelen Murat İyriboz, Boğaziçi Üniversitesi İşletme mezunu. İş hayatına İzmir’de açtığı eğlence mekanı ile atılan İyriboz, 35-40 sene boyunca çeşitli mekanlar işletmiş. İzmir’in geçmişteki en büyük reklam ajansı Parma’nın da kurucusu. İyriboz, balık turnuvaları organizasyonundaki başarısının temelinin de geçmişte çok organizasyon işi yapmasına bağlıyor. 57 yaşındaki İyirboz, Viking Yachts & Mag Bay Türkiye Temsilciliğini yapıyor. Murat İyriboz’un balık tutkusu ise babasından kalma. Çok küçük yaşlardan itibaren babasıyla balığa çıkmaya başlayan İyriboz, o günden bu yana hep denizlerde. İyriboz, balıkçılık aşkının maceraya dönüştüğünü, kendini açık denizlere attığını anlatıyor.
Özlem Kapar Bayburs, haftalık ekonomi dergisi Para için Murat İyriboz’la iş adamlarının gözdesi balık turnuvalarını, açık denizleri, büyük balıkları ve turizmi konuştu. Gelin İyriboz’un hikayesini kendi ağzından dinleyelim:
ÇOCUKLUĞUNDAN BERİ BALIK TUTUYOR
“İzmir gibi bereketli bir denize sahip bir yerde doğdum. Rahmetli babam iyi bir balıkçıydı. Daha 5 yaşındayken babamla balığa çıkardık, o zamanlar komşular çözemedikleri balıkçı düğümlerini bana getirirlerdi, ben çözerdim. Çocukluğum, gençliğim denizde geçti. Hem dalardım, hem balık avlardım hem de su kayağı yapardım. Tekne üstünde büyüdüm denebilir. 17 yaşında Amerika’ya gittiğimde hayatımda ilk kez bir tekne kiraladım, hem de yarışmalara katılan şampiyon bir tekneyi kiralama şansım oldu. O tekneyle balığa çıktım ve 3.5 metre uzunluğunda bir balık yakaladım ve işte o an hayatım değişti; o günden bugüne kadar hep balık peşinde denizlerdeyim. Açık denizlerde büyük avlara ve büyük turnuvalara katılıyorum. Balık tutmak için dünyayı geziyorum.
TÜRKİYE’DE SPORTİF BALIKÇILIK BÖYLE BAŞLADI
Bundan 30 sene önce yurt dışında bir seyahatte orkinos yakalamış ve ülkeye geri dönmüştük. O orkinosları düşünürken bunlar bizde niye olmasın diye aklımdan geçiriyordum, derken bir arkadaşımın teknesiyle denize açıldık ve o gün Çeşme açıklarında bir orkinos sürüsüne rastladık, 15-20 kg.’lık 17 tane orkinos avladık. İşte o gün biz Türkiye’de sportif balıkçılığın başlangıcını yapmış olduk. Ondan sonra usta olduk. Yurtdışına yine balık avlamaya gidiyorduk ama Ege’de de daha çok ava çıkıyorduk. Derken saygıdeğer balıkçı olmaya başladık. Tecrübelerimizi yeni başlayanlara aktarmaya başladık. Keyifle yıllarca çok balıkçı yetiştirdim, aralarında onlarca artık dostum da olan iş adamı var. Geniş bir sportif balıkçı çevremiz mevcut.
ALAÇATI TURNUVASI’NIN HİKAYESİ
Bundan 11 yıl önce aralarında windsurf sporcusu İlknur İçingir’inde olduğu bir grup geldi, “Alaçatı’da bir festival yapmak istiyoruz, içine de bir balık turnuvası koymak istiyoruz, bize destek olur musunuz?” dediler. Balık turnuvalarının dünyada ciddi birer organizasyon olduğunu, kuralsız yapılamayacağını ve bir festivalin içinde olamayacağını söyledik. Ancak, dostum Elvio Pennetti ve ben festivalden bağımsız bir balık turnuvası düzenleyebileceğimizi, zaten yurt dışı tecrübelerimiz de olduğu için tüm teknik bilgilere sahip olduğumuzu, yarışmayı organize edebileceğimizi ama paraya pula karışmayacağımızı belirttik. Tamam dediler. Biz turnuva için herşeyi hazırladık. Yunanistan’dan dostlar çağırdık, katılımcıları bulduk. Derken turnuvanın yapılmasına iki hafta kala geldiler ‘biz sponsor bulamadık, iptal oldu’ dediler. Biz herkesi ve herşeyi organize etmişken iptal edemezdik. Hemen eşi dostu arayıp sponsor bulup turnuvayı yapmayı başardık. Sonra da İlknur İçingir’e bu işe hevesli olduğu için gel bundan sonra beraber yapalım dedik. Sonraki yıllar da beraber yaptık.
ÜNLÜ İŞADAMLARI YARIŞIYOR
Bizim turnuvalarımızın kayıtları genelde yedek listeleri oluşması ile sonuçlanıyor. Bunun sebebi, zaten doluluk oranı çok yüksek olan marinalarda, yarışma için belli miktarda tekneye yer ayrılabilmesi. Açık deniz balık turnuvaları deneyim, doğru tekne ve ekipman ve iyi bir ekip gerektiriyor. Katılımcılarımız, genelde birbirini iyi tanıyan, yıllardır bu işi birlikte yapan usta avcılar ve dolayısıyla, birçok isim bu turnuvalarda sürekli yer alıyor. Bu buluşma, aslında dostların bir araya gelip, hem yarışıp hem eğlendikleri ve bunu dünya kriterlerinde bir balıkçılık turnuvasında yaptıkları bir oluşum. Turnuvalarımız, hepsi yakın dostlarımız olan, iş dünyasının tanınan isimleri: Uğur Işık, Gökhan Çarmıklı, Erkut Soyak, Murat Aslan, Cefi Kamhi, Burhan Çavuşoğlu, Turgut Konukoğlu, Cem Boyner, Mahmut Özgener, Bülent Akgerman, Sinan Kosif v.b. gibi.
TURNUVALARA BİRçok ULUSLARARASI ünlü isim de geliyor. Mesela geçen sene Alaçatı’da Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın oğlu yarıştı. Güvenlik nedeniyle isimleri vermiyoruz. Bir başka örnek; aktör Christopher Lambert da geldi yarıştı ama o rahat etsin diye biz geldiğini basınla paylaşmadık bile. Çünkü adam buraya bir yarışçı olarak geldi. Çok politikacı da geliyor. Ama burada politika yok.
TURNUVALARIN TURİZME KATKISI BÜYÜK
Turnuvaların var oluş nedeni, ticari bir gelirden öte, amatör balıkçılığı geliştirmek ve beldeye turnuvanın yapıldığı sezon dışı tarihlerde canlılık kazandırmak. Balık avlamaya özendirirken, doğaya saygı, yakala bırak ve centilmence yarış gibi ilkelere çok önem verdik. İlk günden itibaren, tüm bu konularda büyük başarı sağlandı. Üst düzey amatör balıkçılığın bugün ülkemizdeki varlığına en büyük etki, Alaçatı International Fishing Tournament (AIFT) tarafından sağlanmıştır. Turnuvaya ilk başladığımızda, Türkiye genelinde, sayısı 20’yi bulmayan, iptidai bir şekilde donatılmış bir filoya sahiptik. Bugün itibarıyla, tam donanımlı 150’yi aşan tekne, Türkiye’nin marinalarında, amatör balıkçılık filosunun bir temsilcisi olarak yer alıyor. Satın alacak malzeme bulamadığımız günlerden, dünyadaki tüm iyi markaların balıkçılık mağazalarında raflarda yer aldığı dönemlere geçtik.
Türkiye’nin amatör balıkçılık sektörüne turnuvanın yaptığı katkı dışında, beldeye de turizm anlamında birçok gelir sağlıyor. Turnuva dönemlerinde, yazı andıran kalabalıklar, otel ve restoranları dolduruyor ve işletmelere sezon dışı artı gelir sağlıyor.
DÜNYADAKİ TURNUVALAR VE TÜRKİYE
Okyanus akıntılarının rotasında ve özellikle tropik sularda, bizim sularımızda olmayan marlin, sailfish vb. gibi göç eden balıklar, birçok turnuvanın varlık sebebi. Ancak Avrupa ve Akdeniz sularındaki turnuvalar göz önünde bulundurulduğunda, AIFT son beş yıldır en büyük açık deniz turnuvası sayılabilir.
ALAÇATI’DA İKİ TURNUVA VAR, DAHA FAZLASI OLACAK MI?
Ben ülkemizde yapılan balık turnuvalarının çoğalmasından mutluluk duyarım. Herkesin yolu açık olsun, turnuvalar artsın. Türkiye’de balık turnuvaları ne kadar çok konuşulursa, bu pasta ne kadar büyürse yarışmacı sayısı da artacaktır.
14 MİLYON DOLARLIK TEKNELER…
100 bin dolardan 14 milyon dolara kadar geniş bir skalada balıkçılık tekneleri var. Ticari olmayan yani şahıs avlansın diye satılanlardan bahsediyorum. Bir defa buna sadece balıkçılık olarak değil, spor olarak bakmak lazım. Bir kilo orkinosun karşılığı bir beygir gücüdür. 200 kiloluk bir orkinosu yakalamak için müthiş bir efor sarf edilir. Bu da antrenmanla olur elbette. 10 kilo orkinosun bir balıkçı kayığı kadar gücü vardır. Oltanın makarasını çekmek çok basit bir şey değil, seni o balık oradan oraya savurur.
BALIK AVLARKEN NE HİSSEDİYOR
İnsaoğlu avcıdır. Şehirlerde yaşıyor bile olsak genetiğimizde avlanmak var. Hele ki erkeklerin, erkek avlanandır. Milyonlarca yıllık bir mevzu bu. Aslan veya ayı öldürmek büyük iş, kolay değil onu kabullenmek. Belki 1930’da kolaydı ama şimdi vahşet olarak görülüyor. Ama balık tutma öyle değil, daha kabul edilebilir. Bu yarışmalara katılan adam, tarih gelene kadar o kürsüye çıkıp o yakaladığı büyük balıkla kendini hayal ediyor. Balıkla avı sırasında insan üstü güçler sarf ediliyor. Müthiş bir adrenalin ortaya çıkıyor. Vücudunuzun her tarafı çalışıyor.
YAKALA-BIRAK-YAŞAT
Ben sürekli yurtdışında balık avlarına katılıyorum. Hiç balık öldürmem. Yakalayıp arkama asıp fotoğraf çektirmek için hiç öldürmem. Sezon dışıysa yakalanan balık elbette bırakılıyor. Ben 250 kilo ağırlıkta hayatımda 300 tane balık yakalamışımdır, hiçbirini öldürmedim. Yemediğimiz balığı öldürmeyiz. Ayrıca şunu vurgulamakta fayda var: Zaten yakalanan balık şampiyon olacak büyüklükte değilse bırakılır. Seferihisar’daki yarışmada mesela iki tane biri 175 cm, biri 140 cm kılıç balığı yakalandı ama av yasağı olduğu için bırakıldı.”
