Atatürk Havalimanı tamamen kapatıldı. Gözler İstanbul Havalimanı’na çevrilirken, dev yatırımın kamuya maliyetine ilişkin endişeler artıyor.
Hükümet yetkilileri İstanbul Havalimanı’nın dünyadaki en iddialı projelerden biri olduğunu dile getiriyor. Ancak, Atatürk Havalimanı’nın kapatılmasına gerek olup olmadığı ve yeni havalimanının kamuya getireceği mali yük tartışılmaya devam ediyor.
DW Türkçe’den Aram Ekin Duran, ekonomist Mustafa Sönmez’den konuya ilişkin görüşlerini aldı.
VATANDAŞA NE KADAR YÜK GETİRECEK?
İstanbul Havalimanı’nı inşa eden ve 25 yıl boyunca işletme hakkını alan Kolin, Cengiz, Kalyon, Limak ve MNG şirketleri’nin oluşturduğu İGA, dev ihaleyi 3 Mayıs 2013’te KDV hariç 22 milyar 150 milyon Euro’ya almıştı. Bu ihale Cumhuriyet tarihinin en yüksek meblağlı ihalesi olarak kayıtlara geçerken, gözler ihale tutarından çok, hükümetin İGA’ya verdiği Hazine garantilerine çevrilmişti.
YILLIK 90 MİLYON YOLCU GARANTİSİ
İGA’ya ilk 13 yıl için 6.3 milyar Euro yolcu garantisi verilirken, bu garanti yıllık yolcu sayısının 90 milyon olması üzerinden belirlendi.
EKSİK KALAN YOLCU BAŞINA NE KADAR ÖDENECEK?
Buna göre devlet, İGA’ya eksik kalan her yolcu başına dış hatta 20 Euro, transit hatta ise 5 Euro ödeme yapacak. Ancak hem Türkiye’de hem de dünyada giderek yavaşlayan ekonomi, önümüzdeki yıllarda kamu bütçesinden İGA’ya aktarılacak paranın giderek artacağına işaret ediyor.
EKONOMİST MUSTAFA SÖNMEZ DEĞERLENDİRDİ
Yeni havalimanının ekonomiye getirebileceği yükü DW Türkçe’den Aram Ekin Duran’a değerlendiren Ekonomist Mustafa Sönmez; “Bu projenin fizibıl bir proje olmadığını pek çok kesim yıllardır söylüyor. Ekonomideki kötüye gidiş de bu öngörüleri daha da ortaya çıkardı” diyor.
İstanbul Havalimanı için verilen 90 milyon yolcu teminatının karşılanması için Atatürk Havalimanı’na kilit vurulduğunu ifade eden Mustafa Sönmez, “Üstelik İstanbul Havalimanı için şirketlere tahsis edilen arazi, havalimanı tesislerinin iki katı büyüklükte. Bu da orada şirketlere havalimanı dışında, bir havalimanı kenti kurma sözü de verildiğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulunuyor.
“KAMU KREDİLERİ ZORA GİREBİLİR”
İstanbul Havalimanı’nın vatandaşa faturası konusunda, bir diğer endişe kaynağı da proje için alınan krediler.
PROJE İÇİN ALINAN KREDİLER…
İGA, projeyi tamamlamak için kamu bankaları Ziraat Bankası, Vakıf Bank ve Halkbank’tan toplam 3.4 milyar Euro kredi aldı. Özel bankalar ile birlikte kredi miktarı 4.5 milyar Euro’yu bulurken, kredi geri ödemesi ilk 4 yılı anapara ödemesiz olarak 16 yıl vadeye bölündü. Ancak bu kredi, projenin tamamlanması için yetmeyince geçen yıl Hazine garantisi ile 1.4 milyar Euro kredi daha toplandı.
“KREDİLERİN GERİ ÖDENMESİNDE SIKINTILAR YAŞANACAK”
Ekonomist Mustafa Sönmez’e göre, giderek artan döviz kuru ve ekonomideki koşulların kötüleşmesi, bu kredilerin geri ödenmesinde sıkıntılara neden olacak.
Projenin Türkiye’nin yüzde 3-4 büyüyeceği öngörüsüyle hayata geçirildiğine ancak ekonominin küçülme sürecine girdiğine işaret eden Sönmez, şöyle konuşuyor: “Devletin olağandışı büyüklükte bir arazi tahsisi ile birlikte kamu bankalarından kullandırılan kredi miktarının büyüklüğüne baktığımızda, İstanbul Havalimanı’nın umulan potansiyeli göstermemesi halinde vatandaşın cebine ağır bir yük binmesi kaçınılmaz.”
Deutsche Welle Türkçe’den Aram Ekin Duran’ın haberinin tamamını okumak için tıklayınız.