Last Updated on 21 Ekim 2020 by Sahra Gülal
Dün 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü idi. Türkiye’nin her yerinde seslerini duyurmaya çalışan emekçilerimiz ortak hakları için meydanlarda bir araya geldi.
TÜİK’in 2014-2019 yılları arasını kapsayan istihdam verilerine göre işsiz sayısının 2.8 milyondan 4.6 milyon kişiye, işsizlik oranının da yüzde 10.5’ten yüzde 15.0’e çıktığı ülkemizde emekçinin bu yılki gündeminde; iş güvencesi, adil ücret, güvenli çalışma koşullarının yanı sıra ‘kıdem tazminatı, 3600 ek gösterge, emeklilikte yaşa takılanlar, toplu iş sözleşmeleri’ konuları yer aldı.
İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 10.5’TEN 15.0’A ÇIKTI
Söz konusu bu konuları tek tek ele almadan önce istatistiki verileri incelemekte fayda var! Çalışma çağı olarak adlandırılan 15-64 yaş grubundaki nüfus TÜİK tarafından açıklanan ve 5 yıllık dönemi kapsayan veriler gösteriyor ki 3.2 milyon kişi arttı, işgücündeki artış ise 4.4 milyon kişi oldu. İstihdam edilenlerin sayısındaki artış 2.5 milyon kişide kalırken sonuç olarak işsiz sayısı 5 yıllık dönemde 2.8 milyondan 4.6 milyon kişiye, işsizlik oranı da yüzde 10.5’ten yüzde 15.0’a çıktı. Tabloya genel olarak bakıldığında çalışma çağındaki nüfus artsa da işgücüne dahil olmayan nüfus 1.2 milyon kişi azalarak 24 milyondan 22.8 milyon kişiye geriledi.
GENÇ İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 26.7
15-24 yaş grubundaki genç nüfusun istihdam durumu değerlendirildiğinde işsiz gençlerin sayısı 555 bin kişi artarak 1.3 milyonu aştı. Genç işsizlik oranı beş yıllık dönemde yüzde 17.7’den yüzde 26.7’ye yükseldi. Türkiye’de genel işsizlik oranı yüzde 14.7, 15-64 yaş grubunda yüzde 15, yüksekokul / fakülte mezunları arasında işsizlik oranı yüzde 12.4 seviyesinde gerçekleşti. Toplam 7.7 milyon işgücüne tekabül eden üniversite mezununun 6.7 milyonu istihdam edilirken, 951 milyonu işsiz durumda.
1 YILDAN UZUN SÜREDİR İŞ ARAYANLARIN SAYISI 904 BİN KİŞİ
2014 yılında 2.8 milyon işsizin 582 bini 1 yıldan daha uzun süredir iş ararken, 2019 yılında 1 yıldan uzun süredir iş arayanların sayısı 904 bin kişi oldu. Kamudaki toplam çalışan sayısı 2007 yılında 2.9 milyon iken 2014’te 3.3 milyona, 2018’de de 4.4 milyon kişiye ulaştı. En fazla artış ise sürekli işçi sayısında oldu. Taşeron işçilerin kadroya alınmasının da etkisiyle 2007’de 323, 2014’te 343 bin olan sürekli işçi sayısı, 2018 sonunda 984 bin kişiye ulaştı.
ZORLU GÜNLER KAPIDA!
Görünen o ki pek iç açıcı durmayan bu istatiksel veriler ışığında emekçinin başı uzun bir süre daha dertten kurtulamayacakmış gibi görünüyor. Üstelik rakamsal değerlerin yanı sıra hükümetin bir bir açıkladığı ekonomik gündem maddeleri de emekçi vatandaşların iki yakasını bir araya getirmekte epey zorlayacağı günlere işaret ediyor.
EMEKÇİLERİN EN ÖNEMLİ GÜNDEM MADDELERİ
1 Mayıs dolayısıyla seslerini duyurmaya çalışan emekçilerin gündemindeki konular ise Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yerel seçimden sonra açıkladığı “Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019”da yer alan ‘kıdem tazminatı, 3600 ek gösterge, emeklilikte yaşa takılanlar, toplu iş sözleşmeleri’ başlıkları oldu.
KIDEM TAZMİNATI
Tamamlayıcı emeklilik sisteminin bir parçası olarak kıdem tazminatı fonunun hayata geçirileceğinin duyurulmasının ardından 2020 yılından itibaren hayata geçirilmesi hedeflenen çalışanlardan ve işverenden yapılacak kesintiler bireysel emeklilik sistemi (BES) ile entegre kıdem tazminatı fonunda toplanacak. İşçi ve işveren kesimi arasında uzlaşmanın zor gözüktüğü bu olası sistem için TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ, TİSK ve TÜSİAD pek olumlu değil.
3600 EK GÖSTERGE
Yaklaşık 2 milyon emekli ve memurun merakla beklediği ve öğretmen, polis, hemşire, din görevlileri ve idarecileri kapsayacak olan ‘3600 ek gösterge’ ile ilgili yasanın yürürlüğe girmesi 2020 yılında olması öngörülüyor.
TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ
İki yılda bir yapılan kamu görevlilerinin toplu iş sözleşmeleri çerçevesinde 2020-2021 yıllarında memur maaşlarında yapılacak artış oranları, ağustos ayındaki pazarlık sürecinde belirlenecek. Kamu görevlileri ile yapılan toplu iş sözleşmesi 3 milyon dolayındaki memurun yanı sıra yaklaşık 2 milyon memur emeklisinin aylığını da etkileyecek.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR
Geçen yıl meclis açılışında CHP, MHP ve İYİ Parti milletvekillerinin konuyla ilgili verdikleri yasa teklifleri emeklilikte yaşa takılanların beklentisinin yükselmesine neden oldu. Taleplerini her platformda dile getiren emeklilikte yaşa takılanların çözüm için bekleyişleri devam ediyor.
