2019 aralık ayında ilk kez Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkmasının ardından önce Avrupa’ya ve sonrasında tüm dünyaya yayılan COVID-19 salgını, 11 Mart tarihindeki ilk vaka ile ülke gündemimize giriş yaptı. Ülkemizde ilk vakanın görüldüğü tarihle aynı günde Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemik hastalıklar grubuna dahil edilen Corona virüsünün en derinden etkileyen sektörlerden biri kuşkusuz havacılık sektörü oldu.
HAVACILIK SEKTÖRÜ 2023’DE ESKİ TALEP SEVİYESİNİ YAKALAR
Hem Amerika borsalarında hem de İstanbul borsasında yer alan havacılık şirketlerinin fiyatlandırmada pandemi öncesine geri geldiği görünse de, bu resim aldatıcı olacaktır. Yaklaşık 3 aydır dünya üzerinde neredeyse tüm yolcu uçaklarının pistlerde yattığını düşünürsek, havacılık sektörü normalleşme sürecinde ilk geri gelecek sektörlerden biri olmayacaktır. Ancak temmuz ayından itibaren toparlanmaya başlaması beklenen havacılık sektörü; küçülerek toparlanarak ancak 2021 yılında uçuşlarda doluluk oranında belirli bir yolcu trafiğine ulaşacaktır. Yapılan analizler ise 2019 yılındaki eski talep seviyesinin ancak 2023 yılında yakalanabileceğini göstermektedir.
BİRLEŞMELER SATIN ALMALAR ORTAYA ÇIKABİLİR
Neredeyse sıfır ciro ile geçen 3 ayın sonunda düşen karlılıkların yarattığı finansal krizden şirketlerin devlet destek paketi olmadan çıkması çok zor olacaktır. Finansal krize giren havacılık sektöründe belki de önümüzdeki süreçte uluslararası pazarda yeni birleşmeler, şirket evlilikleri ya da satın almalar ortaya çıkacaktır.
Bu süreci isterseniz bazı havayolları detayında inceleyelim;
AIR FRANCE – KLM
2004 yılında birleşen Fransız Air France ve Hollandalı KLM şirketleri bu süreçte ülkelerinden toplamda 11 milyar euro destek aldı. Ücretsiz izin programı uygulamakta olan şirket, 2.000 kişiyi işten çıkarmayı planlamaktadır.
American Airlines
Toplamda 5,8 milyar dolar devlet desteği alacak. 39.000 çalışan gönüllü erken emeklilik, çalışma süresinde düşüş ve izin hakkını kullandı. DELTA Toplamda 5,4 milyar dolar devlet desteği alacak. Çalışanların üçte birinden fazlasının 30 günden 1 yıla kadar ücretsiz izin kullanması planlanmaktadır.
LUFTHANSA
Filosunu 100 adet uçak küçültmeyi planlarken, sipariş iptalleri için ilgili üreticilerle görüşüyor. Almanya hükümetinin yüzde 20 hisse karşılığında yapmayı planladığı 9 milyar euroluk mali destek çıkmaza girdi.
Açıklanan resmi bir kurtarma planı olmasa da, devlet garantili kredi kullanımı planlanmaktadır. Mevcut durumda çalışanların maaşlarının %10’u ödenmektedir.
Kısa dönem çalışma ödeneğini kullanan şirket, bu sürenin bitmesi sonrasında ücretsiz izin uygulamasına geçmeyi planlamaktadır. 2020 yılı içerisindeki 16 adet yeni uçak siparişinde erteleme veya iptale gitmeyen şirket, 2021 yılı son çeyreğinde 2019 yılının son çeyreğindeki yolcu trafiğine ulaşmayı planlamaktadır.
- Şirketler bu süreçte uçuş destinasyon sayılarında düşüşe giderek ana rotalarda hizmet vermeye devam edecektir.
- İç hat yolcu trafiğinin dış hatlara göre daha hızlı toparlanacağı sektörün 2019 seviyelerine gelmesi 3 yıl sürecektir.