Last Updated on 11 Nisan 2022 by Yaşar Çelik
Hava taşımacılığında yolcu ve kargo taşımacılığını denetlemek adına havalimanlarına iki tane kod atanır. Bunlardan biri, IATA kurumu tarafından atanan IATA kodudur. Peki, IATA kodu nedir? Hazırsanız havalimanlarının IATA kodlarını inceleyemeye başlayalım.
IATA nedir, ne görev yapar?
Havayolu üzerinden yolcu ve kargo taşımacılığının tarifelerini ve yetkilendirilmesini denetleyen kurum olan IATA (International Air Transport Association) yani Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, 1945 yılında Havana, Küba’da kurulmuştur. Kurumun merkezi Kanada’nın Montreal şehrindedir. O tarihte 31 ülkeden 57 üyesi bulunan IATA, günümüzde bu sayıyı 140 ülkeden 270’in üzerinde üyeye yükseltmiştir.
ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) şartlarını karşılayan sadece havayolu şirketlerinin üye olabildiği IATA’nın kuruluş amacı ve görevi; havayolu taşımacılığında hem yolcuların hem de hava yolu şirketlerinin verimli ve kaliteli bir şekilde hizmet almasıdır. Yüksek hız, güvenlik, uygunluk ve verimlilik konularında uzmanlık sağlayan IATA, bilet fiyatları, hizmet ücretleri ve acente komisyonları gibi fiyat politikalarını da denetler.
ICAO nedir, görevi nelerdir, havalimanı kodlarını öğrenmek için “Havalimanlarının ICAO kodları” başlıklı yazıma göz atmayı unutmayın. Uçak yolculuğuna çıkacaklar ise “Hava yolu seyahat sözlüğü” yazıma bakabilirler…
- IATA, üyelik sistemi üzerinden çalışır. Üyelik kategorisi; hava taşımacılığını uluslararası olarak yapan havayolu şirketleri aktif üyeler, iç hatlarda taşımacılık yapan şirketler ise pasif üyeler olarak ikiye ayrılmıştır.
- Belirli zamanlarda yapılan seminer ve kongreler üzerinden üye ülkelerin sorunları tartışılır ve çözümler oluşturulur.
- Havayolu taşımacılığının standartlarını belirler.
- Havayolu şirketleri arasında adil bir rekabet ortamı oluşmasını sağlar.
- Yük taşıma prosedürlerini belirler.
- Terminal tasarımı ve işletmesi konularında standartları belirler.
- Kullanılan ekipmanların standardizasyonunda görev alır.
- Kodlamalar, haberleşme alanındaki standartlar IATA’nın sorumlulukları arasında yer alır.
- Terminallerin işletilmesinin ve tasarımının ve ayrıca yer hizmetleri konusundaki standartları belirler.
IATA kodları nasıl belirlenir?
IATA tarafından havalimanlarına atanan IATA kodu, 3 harften oluşur. Bu harfler, şehir ve havalimanı üzerinden belirlenir. Çoğunlukla şehrin isminden seçilen harfler doğrultusunda kod ortaya çıkar. Havalimanlarına ilk kez 1930’lu yıllarda ikili kodlar verilmiştir. Daha sonrasında üçlü kod sistemine geçilince, olası karışıklıkların önlemek için eski kodların sonuna X eklenmiştir.
İŞTE HAVALİMANLARININ IATA KODU
Adana-Şakirpaşa Havalimanı – ADA
Ağrı Ahmed-i Hani Havalimanı – AJI
Almatı Havalimanı – ALA
Amasya Merzifon Havalimanı – MZH
Amsterdam Schiphol Havalimanı – AMS
Ankara Esenboğa Havalimanı – ESB
Antalya Havalimanı – AYT
Atina Elefterios Venizelos Uluslararası Havalimanı – ATH
Bağdat Uluslararası Havaalanı – BGW
Bahreyn Uluslararası Havaalanı – BAH
Balıkesir Koca Seyit Havalimanı – EDO
Barselona Uluslararası Havalimanı – BCN
Basel-Mulhouse-Freiburg Havalimanı / BSL-MLH-EAP
Batman Havalimanı – BAL
Belgrad Nikola Tesla Havalimanı – BEG
Berlin Schönefeld Havalimanı – SXF
Beyrut Refik Hariri Uluslararası Havalimanı – BEY
Bingöl Havalimanı – BGG
Bişkek – Manas Uluslararası Havalimanı – FRU
Bologna Guglielmo Marconi Havalimanı – BLQ
Brüksel Güney Charleroi Havalimanı – CRL
Budapeşte Havaalanı – BUD
Cenevre Havalimanı – GVA
Cidde Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı – JED
Dalaman Havalimanı – DLM
Denizli Çardak Havalimanı – DNZ
Diyarbakır Yeni Havalimanı – DIY
Domodedovo Havalimanı – DME
Dubai Uluslararası Havalimanı – DXB
Düsseldorf Uluslararası Havalimanı – DUS
Elazığ Havalimanı – EZS
Ercan Uluslararası Havalimanı – ECN
Erzincan Havalimanı – ERC
Erzurum Havalimanı – ERZ
Frankfurt Havalimanı – FRA
Gaziantep Havalimanı GZT
Gazipaşa Havalimanı – GZP
Doha Hamad Uluslararası Havalimanı – DOH
Hamburg Fuhlsbuettel Havalimanı – HAM
Hannover Havaalanı – HAJ
Kharkiv Uluslararası Havalimanı – HRK
Hatay Havalimanı – HTY
Henri Coandă Uluslararası Havalimanı – OTP
Hurghada Uluslararası Havaalanı – HRG
Milano Bergamo Havaalanı – BGY
İstanbul Atatürk Havalimanı – IST
İzmir Adnan Menderes Havalimanı – ADB
Kahramanmaraş Havalimanı – KCM
Kars Harakani Havalimanı – KSY
Kastamonu Havalimanı – KFS
Kayseri-Erkilet Havalimanı – ASR
Konya Havalimanı – KYA
Kopenhag Havalimanı – CPH
Köln Bonn Havalimanı – CGN
Kral Halid Uluslararası Havalimanı – RUH
Kraliçe Aliye Uluslararası Havalimanı – AMM
Krasnodar Uluslararası Havalimanı – KRR
Kuveyt Uluslararası Havaalanı – KWI
Kyiv Uluslararası Havaalanı – IEV
Londra Stansted Havalimanı – STN
Londra-Gatwick Havalimanı – LGW
Lviv Danylo Halytskyi Uluslararası Havalimanı – LWO
Lyon–Saint-Exupéry Havaalanı – LYS
Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı – MAD
Malatya-Erhaç Havalimanı – MLX
Mardin Havalimanı – MQM
Marseille Provence Havaalanı – MRS
Milas-Bodrum Havalimanı – BJV
Mineralnye Vody Havalimanı – MRV
Muş Havalimanı – MSR
Münih Franz Josef Strauss Havalimanı – MUC
Nürnberg Havaalanı – NUE
Ordu-Giresun Havalimanı – OGU
Oslo-Gardermoen Havalimanı – OSL
Oş Havalimanı – OSS
Paris-Orly Havalimanı – ORY
Prag-Václav Havel Havalimanı – PRG
Priştine Uluslararası Havalimanı – PRN
Roma – Fiumicino – Leonardo da Vinci Havalimanı – FCO
Sabiha Gökçen Havalimanı – SAW
Samsun Çarşamba Havalimanı – SZF
Saraybosna Uluslararası Havalimanı – SJJ
Sinop Havalimanı – NOP
Sivas Nuri Demirağ Havalimanı – VAS
Stockholm-Arlanda Havalimanı – ARN
Stuttgart Havaalanı – STR
Süleymaniye Havalimanı – ISU
Şanlıurfa GAP Havalimanı – GNY
Şarm El Şeyh Havaalanı – SSH
Tahran İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı – IKA
Tekirdağ Çorlu Havalimanı – TEQ
Tel Aviv – Ben Gurion Uluslararası Havalimanı – TLV
Tiflis Uluslararası Havalimanı – TBS
Tiran Uluslararası Havalimanı – TIA
Trabzon Havalimanı – TZX
Üsküp Havalimanı – SKP
Van-Ferit Melen Havalimanı – VAN
Viyana Uluslararası Havalimanı – VIE
Zaporijya Uluslararası Havalimanı – OZHE
Zürih Havalimanı – ZRH
Venedik Marco Polo Havalimanı – VCE
Napoli Uluslararası Havalimanı – NAP
Bari Karol Wojtyla Havalimanı – BRI
Catania Uluslararası Havalimanı – CTA
Maskat Havalimanı – MCT
İstanbul Yeni Havalimanı – ISL
Sharjah Uluslararası Havaalanı – SHJ
Rotterdam The Hague Havaalanı – RTM
Leipzig-Halle Havaalanı – LEJ
