COVID-19 tanısı almış hastaların evde tedavi süreci nasıl olması gerektiğini antalya Yaşam Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ayşe Şadiye Sert anlatıyor.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Antalya Yaşam Hastanesi
COVID-19 tanısı alan çoğu insan sadece hafif semptomlar ile hastalığı geçirebilir ve evde iyileşebilir. Tedavi; semptomları hafifletmeyi amaçlar. İstirahat, sıvı alımı ve hekiminizin önerdiği ilaç tedavisini içerir. Kendiniz veya sevdiklerinizin sağlığı için bakım ve ev izolasyonu ile ilgili takip eden hekim önerilerini tam olarak uygulamalı, tedavi hakkında merak ettiklerinizi hekiminiz ile konuşmalısınız.
COVID-19 Tanısı Almış Evde Tedavi Süreci Devam Eden Hastalarda Acil Durum
COVID-19 tanısı almış evde tedavi süreci devam hasta semptomlarının kötüleşmesi ve ağırlaşması açısından hastalık bulguları ve seyrini dikkatle izlemelidir. Semptomları kötüleşir, nefes darlığı artarsa hemen takip eden hekimini arayarak durumu hakkında bilgi vermelidir.
Evde tedavi süreci devam eden hasta acil durum uyarı işaretleri yaşarsa, derhal tıbbi yardım gerekir. Hasta kişi uyandırılamıyorsa veya aşağıdakiler de dahil olmak üzere herhangi bir acil durum işareti görülür ise 112 ya da yaşanılan bölgedeki Sağlık Bakanlığı bilgilendirme hattı aranmalıdır.
- Nefes darlığı olması
- Sürekli göğüs ağrısı veya göğüste basınç hissedilmesi
- Mavimsi dudaklar veya yüz
- Yüksek ve düşmeyen ateş
COVID-19 Tanısı Aldıysanız Etrafınızdakileri Nasıl Koruyabilirsiniz?
- COVID-19 tanısı aldıysanız, enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilirsiniz.
- İzolasyon süresi bitmeden işe, okula veya genel yaşam alanlarına gidilmemelidir.
- Toplu taşıma araçları kullanılmamalıdır.
- Ev içerisinde farklı bir odada diğer aile bireylerinden ayrı izole olunmalıdır. Bulunulan odanın sık sık havalandırılması ve temizliği yapılmalıdır.
- Evin mümkün olduğunca ortak paylaşım alanlarını kullanmamalı, kullanılması gerektiğinde mutlaka yüz maskesi takılmalıdır.
- Ev içinde temas edilen alanların temizliği ve dezenfeksiyonu düzenli aralıklar ile yapılmalıdır.
- Bulaşıklar, havlular ve nevresim takımları gibi kişisel ev eşyalarını paylaşmaktan kaçınmalı, hastaya ait olmalıdır.
- Yüz maskeleri düzenli aralıklar ile değiştirilmelidir.
- Sık sık eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla sık sık yıkanmalı, yıkama imkanı yoksa % 70 alkol içeren alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
Bakımını Üstlendiğiniz Kişi COVID-19 Tanısı Almış ise, Kendinizi Nasıl Koruyabilirsiniz?
COVID-19 tanısı alan birisine bakarken kendinizi korumak için T.C. Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) şunları tavsiye ediyor:
1. Ellerinizi temiz ve yüzünüzden uzak tutun
Özellikle yakın temasta ya da hasta olan kişi ile aynı odada kaldıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye sabun ve suyla yıkayın. Sabun ve su yoksa, en az % 70 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanın. Ellerinizi temizlemeden gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.
2. Yüz maskesi takın
Hasta olan kişi ile aynı odada olmanız ve bakım vermeniz gerektiğinde mutlaka odaya girmeden önce yüz maskesi takın. Maskenizin ön tarafına dokunmayın. Maskeniz nemlenirse temiz ve kuru bir maske ile değiştirin. Odadan çıkarken maskenizi uygun şekilde ön yüzüne dokunmadan çıkartarak, ayrı bir çöpe atın. Kullanılmış maskeleri tekrar kullanmayın ve maskenizi çıkardıktan veya değiştirdikten sonra ellerinizi dezenfekte edin.
3. Evinizi sık sık temizleyin
Her gün genel yüzeyleri özellikle kapı kolları, ışık düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeyleri temizlemek için 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu kullanın. Hasta kişinin odasını temizlerken maske ve eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanları mutlaka kullanın ve işlem sonrasında uygun şekilde çıkartarak, ayrı bir çöpe atın. Bu işlem sonrasında ellerinizi yıkamayı unutmayın. Hasta kişinin kullandığı yatak takımları ve eşyaları ayrı bir yerde tutun ve bekletmeden yıkayın.
4. Çamaşırlara dikkat edin
Hasta kişinin çamaşırlarını normal deterjanla 60 derecede yıkayın, bu sırada tek kullanımlık eldivenler giyin ve eşyaları vücudunuzdan uzak tutun. Eldivenleri çıkardıktan sonra ellerinizi yıkayın. Kirli eldivenleri ve maskeleri ayrı bir çöp kutusuna atın.
5. Hasta kişinin vücut sıvılarıyla doğrudan temastan kaçının
Hasta bakımı ve vücut sıvılarıyla temas riski olduğunda tek kullanımlık eldivenler ve yüz maskesi kullanın. Eldivenlerinizi ve maskenizi çıkarmadan önce ve sonra ellerinizi yıkayın.
Maskenizi veya eldivenlerinizi tekrar kullanmayın. Hasta kişinin çıkartılarıyla temas eden yüzeyleri 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile temizleyin.
6. Evinizde gereksiz ziyaretçi bulundurmaktan kaçının
Hasta kişi tamamen iyileşene ve COVID-19 belirtileri veya semptomları tamamen ortadan kalkıncaya kadar evinize ziyaretçi kabul etmeyin.
İzolasyonu Sonlandırma
COVID-19 enfeksiyonu iyileştikten sonra 14 gün izolasyon önlemlerine dikkat edilmelidir.
Sonrasında standart izolasyon ve korunma önlemlerine dikkat etmek şartıyla normal hayatınıza dönebilirsiniz. Standart izolasyon ve korunma önlemlerinin sağlıklı kişiler için de devam ettiğini unutmamalısınız.
Hasta kişinin bakımını üstelenen veya temas eden kişiler 14 gün boyunca semptomlar açısından kendisini izlemeli, COVID 19 enfeksiyonu bulguları gelişirse mutlaka maske takarak sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Kendinize özen göstermek için şu adımları izleyin:
- Duş alma ve giyinme dahil günlük rutininizi koruyun.
- Sosyal medya da dahil olmak üzere COVID-19 haberlerine ara verin.
- Sağlıklı yemekler yiyin ve yeterince su tükettiğinizden mutlaka emin olun.
- Egzersiz yapın.
- Bol miktarda uyuyun.
- Alkol, sigara kullanmaktan kaçının.
- Kapalı ve toplu alanlarda vakit geçirmekten kaçının.
- Aktivitelerinizi açık alanlarda sosyal mesafeyi koruyarak yapmaya özen gösterin.
Kendinize özen göstermek ve sağlığınıza dikkat etmek, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca sevdiklerinizin iyileşmesini desteklemenize yardımcı olacaktır.
Uzm. Dr. Ayşe Şadiye SERT
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Antalya Yaşam Hastanesi