Bugünlerde turizmcilere en çok sorulan soru bu; pandemi öncesi yurtdışı turlarına katılmak amacı ile onbinlerce tatilci tur şirketlerine ödemeler yaptılar. Aradan aylar geçmesine rağmen, tüketiciler ne ödedikleri paraları geri alabildiler ne de akıbeti konusunda yeteri kadar bilgilendirildiler.
Peki, tüketicinin ödediği bu paraların akıbeti ne olacak?
Öncelikle tur şirketlerine, dolayısı ile tur operatörlerine ödenen paraların yol haritasını çizelim;
Tur operatörleri, müşterilerinin ödedikleri paralarla; turu gerçekleştirmek için uçak bileti alır, otellerine, yurt dışında işlerini takip eden tur operatörü partnerlerine, transfer ve tur arabalarına, ören yerleri girişlerine, Türk ve yerel rehberlere ödemeler yapar. İşyerinin kirasını, stopajını, ofis giderlerini, çalışanların maaşlarını, muhtasar ve muhasebe ücretlerini de müşterilerinden aldığı bu paralarla gerçekleştirir. Ve tabi müşteri devamlılığını ve marka değerini korumak amacı ile çeşitli mecralarda reklam verir. Elde cirodan yüzde 3-5 kar kalırsa, onunla da kendisini ve dükkanını döndürmeye çalışır.
Peki, tur şirketlerine bu paraları ödeyen tüketicilerin hepsi aynı zamanda paralarını geri isterse ne olur?
Söylememize gerek yok, bırakın tur şirketini, herhangi bir bankaya para yatıranların hepsi aynı zamanda paralarını çekmek isteseler, o banka paraları geri ödeyebilir mi? Ödeyemez. Çünkü banka da o paraların bir kısmını; Kredi vermek, Kira, teknoloji, Personel masrafı, vergi, reklam vs için ödemiştir.
İşte bu nedenle tüm dünyada hükümetler; hem acentaları hem tüketiciyi korumak amacı ile “Tatilin satın alındığı yere turların başlamasından … gün sonrasında ücretleri iade edilir” kararını çıkarttılar.
Bu kararın amacı nedir?
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Tur operatörünün yurtdışına ödediği paralarının telafisi ağırlıklı olarak o bölgeye tekrar tur yapmasına bağlı. Çünkü paraları gönderdikleri acentalar, oteller de aldıkları paraları işleri için kullandılar. Bu nedenle Türk veya diğer Tur Operatörlerinden aldıkları paraların telafisini, ancak Pandemi sonrası yapılacak turlarda servis vererek kapatabilecekler.
Bu durumda Türk Tur Operatörleri 1) Müşterilerine Pandemi sonrası aynı turu, uçak fiyatlarındaki indirim veya çıkışlar haricinde her hangi bir fiyat farkı yansıtmadan vermek durumunda. 2) Bunu kabul etmeyen müşterilerine ise Türkiye’den o bölgeye gerçekleşen turların başlangıç tarihinden en geç 2 ay içerisinde paralarını iade etmekle yükümlüdür.
Peki, Yurtdışındaki tur operatörleri ve tüketicileri bu durum için nasıl çözüm buldular?
AYNI. Yani aklın yolu bir. Tur operatörleri ya ilk yapılacak tur için müşterilerine “voucher” yani tur çeki verdiler. Tüketici arzu ederse bu çeki devredebilirler veya para iadesi için, turların başlamasını beklemek durumundadır. Sadece bekleme süresi ise ülkelere göre değişmektedir.