CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, iktidarın pandemiden en büyük darbeyi alan turizm sektörüne faiziyle kredi ve erteleme dışında en ufak bir destek vermediğini belirterek, “Bunu da marifetmiş gibi övünerek anlatıyorlar. Hem sektör oyuncuları hem de turizm emekçileri can çekişiyor, Bakan hala kredi ve erteleme dışında en ufak bir destekten bahsetmiyor. Ödeme zamanı geldiğinde ne olacak? Bir yıldır kazanamayan ve bu yıl da kazanacağı şüpheli olan turizmci neyle ödeme yapacak? Turizm sektörü çok ciddi bir krizin içinde, ama iktidar krizi yönetemedi. Ortalık toz duman ama Bakanlık sadece seyrediyor” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TBMM Genel Kurulundaki 2021 yılı bütçe görüşmelerinde CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak’ın yönelttiği sorulara verdiği yazılı yanıtı TBMM’ye gönderdi.
Turizm sektörüne kredi kullandırmak suretiyle borç yükü arttırıldı
Budak’ın Meclis Genel Kurulunda dile getirdiği, “Pandemi nedeniyle dünyanın birçok ülkesinde destekler, hibeler verilirken Türkiye’de bankalar gösterildi. Turizm sektörüne kredi kullandırmak suretiyle borç yükü arttırıldı. Sektöre bugüne kadar KGF desteği dışında bir destek verildi mi?” sorusuna Bakan Ersoy’dan yanıt yazılı geldi. Bakanlıktan verilen yanıtta, konaklama ve yeme içme hizmetlerindeki KDV oranlarının 2020 yılı sonuna kadar yüzde 8’den 1’e indirildiği; ücretsiz izne ayrılan veya 15 Mart 2020 tarihinden sonra işten çıkarılan işçilere İşsizlik Fonundan nakdi ücret desteği verildiği; kısa çalışma ödeneği hayata geçirilerek iş sözleşmelerinin feshinin yasaklandığı kaydedildi.
Verilen diğer destekler ise şöyle sıralandı:
“Turizm tesisleri yapılmak üzere kamu arazisi tahsis edilen Bakanlığımızdan belgeli yatırımcı ve işletmecilerden 01 Nisan – 30 Haziran 2020 tarihleri arasında tahsil edilmesi gereken arazi kullanım bedelleri 6 ay süreyle ertelenmiştir. 11.11.2020 tarihinde Meclisimizde kabul edilen 7256 sayılı Kanun’la ertelenenler dâhil yılsonuna kadar olan kullanım bedelleri 1 yıl daha ertelenmiştir. Aynı Kanun’la turizm sektörünü doğrudan etkileyen konaklama vergisi uygulaması 01 Ocak 2022 tarihine ertelenmiştir. Turizm amaçlı faaliyet gösteren kaplıca ve termal otellerden 2020 yılında tahsil edilmesi gereken idare payı 20 Aralık 2021 tarihine kadar ertelenmiştir. Bakanlığımız tarafından kamu bankası ile sağlanan mutabakat çerçevesinde kredi destek paketleri hazırlanarak sektörün kullanımına sunuldu. Seyahat acentelerine işe devam paketi kredisi, konaklama tesislerine erken rezervasyon geri ödemesi için kredi desteği, turizm ve restoran işletmeleri ile turist rehberlerine cazip koşullarla kredi desteği sağlandı. Yabancı bayraklı havayolu filoları bulunduran birden fazla ülkede örgütlenmiş ve ülkemize 1 milyon ve üzeri yolcu getiren Türk kökenli tur operatörlerine orta vadeli kredi desteği sağlanmıştır. Turizm sektöründeki işletmelerin tedarikçilerine KGF kefaleti ile 10 milyar TL kredi sağlanmıştır.”
İŞ YAPMAYAN ESNAF BİRİKEN KİRALARI NASIL ÖDESİN?
Bakanlık bünyesindeki DÖSİMM’in kiraladığı taşınmazların kira bedellerinin bile sadece ertelendiğine işaret eden Budak, “Bakanlığın mal sahibi olduğu dükkanlarda iş yapan esnaf sinek avlarken, ‘bari biz buralardan kira almayalım’ demiyorlar da ‘kiraları erteledik’ diyorlar. İş yapmayan esnaf nasıl o biriken kiraları ödeyecek? Görüldüğü gibi Bakanlık ya faiziyle kredi verdirdi ya da erteleme yaptırdı. Destek bunun neresinde?” diye konuştu.
ACENTELER BORÇ BATAĞINDA KIVRANIYOR
Türkiye’de acente ve tur operatörlerine, gelişmiş ülkelerde yapılan “voucher” desteğinin de verilmediğini dile getiren Budak, “Yani dünyada acente müşterilerine ‘kardeşim, sen paranı isteme. Ben sana devlet olarak garanti veriyorum. Önümüzdeki sene gel, istediğin tarihte tatil yap’ garantisini verildi. Ama Türkiye’de bu yapılmadı ve bu sektörde olan tur operatörleri, acenteler ve oteller bu paraları ödemek zorunda kaldılar. Şimdi borç batağında kıvranıyorlar” dedi.
DÜNYA TURİZM SEKTÖRÜNE HANGİ DESTEKLERİ VERDİ
• Avrupa Komisyonu, İtalya’nın seyahat acenteleri ve tur operatörlerine 625 milyon avro hibe desteği vermesini onayladı.
• Avustralya, gelirleri 50 bin dolar ile 20 milyon dolar arasında değişen seyahat
acentelerine 1500 dolar ile 100 bin dolar arasında toplamda 128 milyon dolar hibe verdi.
• Bulgaristan vergi borcu bulunmayan seyahat acenteleri ve tur operatörlerine özel
olarak 30 milyon dolar hibe dağıttı.
• Almanya 5 çalışana kadar olan seyahat acenteleri ve tur operatörlerine 9 bin Euro, 10 çalışana kadar istihdam sağlayanlara 15 bin Euro hibe desteği verdi.
• Letonya tur operatörlerine toplamda 800 bin Euro destek verdi.
• Hong Kong, lisanslı seyahat acentelerine 2 bin 500 dolar ile 25 bin dolar arasında hibe verdi.