Bulgaristan’ın başkentinin bizlere anlatacak o kadar çok hikayesi var ki… Diğer Avrupa şehirlerinin yanında “gezilecek yerler” listesinde alt sıralarda bulunması ise onun için büyük haksızlık. Bir ansiklopedi içerisinde gezmeye hazırsanız, Sofya için daha fazla beklememelisiniz.
Çok uzun yıllardan bu yana çeşitli toplulukların yaşam sürdüğü ve hepsinin kendisine ait izler bıraktığı bir yer Sofya. Her biri birer cazibe merkezi haline gelen bu izlerin, Sofya’nın karmaşık geçmişine dair sizde yeni bir bakış açısı kazandıracağına emin olabilirsiniz. Yüzyıllarca cami olarak varlığını sürdüren kiliseleri, baskın Sovyet mimarisini veya hala tam ortaya çıkarılmayan ve modern şehirle harmanlanan Roma tarihi kalıntıları bunlardan bazıları.
Tarih severlerin yüzlerinin güldüğünü görebiliyorum. Peki ilgi alanı farklı olanlar? Merak etmeyin, Sofya her gezgini tek tek düşünerek şekillenmiş. En güzel yemekler, en hareketli mekanlar, en güzel cadde ve sokaklar, en yeşil parklar…
Ayrıca başkent olması onu gözünüzde büyütmesin! Sofya’da yürüyerek adım rekorunuzu kıramazsınız! Her yer adeta birbiri ile el ele tutuşmuş halde sizi bekliyor. İster 1 gün, isterseniz 1 hafta sonu süresince Sofya’da her yere tik atabilirsiniz.
Gün geçtikçe daha fazla gezgin tarafından fark edilen Sofya’da yapılacak harika şeylerle, şehirde geçireceğiniz zamandan kesinlikle keyif alacak ve bir saniye bile sıkılmayacaksınız.
Okuma önerisi: Komşudan da yakın; Bulgaristan… (Sofya)
Gelin şimdi Sofya’da mutlaka görmeniz gereken 25 yer listesine bir göz atalım:
Bu yazının İngilizce versiyonuna yeni nesil sosyal seyahat ağı Travelinsightpedia’dan ulaşabilirsiniz: Travelinsightpedia/Sofia Bulgaria
1. Aleksandr Nevski Katedrali
Sofya’nın mutlaka görülmesi gereken mekanları arasında, şehrin en popüler binası olan Alexander Nevsky Katedrali’nden bahsetmeyen bir yazı bulamazsınız. 1882 ve 1912 yılları arasında inşa edilen bu büyüleyici katedral, dünyanın en büyük Ortodoks kiliselerinden biridir! Katedral Belgrad’da bulunan Aziz Sava Katedrali’nden sonra Balkanlar’da bulunan en büyük katedral olma özelliğine de sahip. İç mekânı, altın kubbeleriyle donanmış dış mekân kadar etkileyici olmayabilir, ancak Alexander Nevsky Katedrali’nin Sofya’da görülecekler listesinin başında olduğuna hiç şüphe yok. Katedralin altında, Ortodoks ikonları için bir müzeye dönüştürülmüş mahzeni bulacaksınız. Ortodoks Hıristiyanlığın tarihi ile ilgileniyorsanız, bu görülmeye değer olabilir.
2. Azize Sofya Kilisesi ve Meçhul Asker Anıtı
Sofya şehrinin adı bu kiliseden gelmektedir. İlk bakışta kırmızı tuğlaları göze çarpan binanın tarihi, Bizans dönemine kadar uzanmakta. Osmanlı döneminde cami olarak kullanılan kiliseyi ziyaret ettiğinizde hala ayakta kalan antik kilisenin kalıntılarını ve 1500 yıldan daha eski olan mezarları görebilirsiniz. Kilisenin hemen yanı başında göreceğiniz anıt ise Meçhul Asker Anıtı. Anıt, Bulgaristan’ın Ulusal Kurtuluşu, birleşmesi ve savunulmasında hayatından olan bütün bilinen ve bilinmeyen Bulgar askerlerinin sembolik bir mezarlığı olarak düşünülerek yapılan bir eserdir.
3. Kiril ve Metodii Kütüphanesi
Kiril Alfabesinin doğum yerinin Rusya değil de Bulgaristan olduğunu biliyor muydunuz? Önünde bu alfabenin kurucuları olan “Kiril ve Methodius” kardeşlerin anıtının olduğu kütüphane ve bahçesi görülmeye değer.
4. Sveti Nikolay Mirlikiyski Rus Kilisesi
Sofya’nın simge yapılarından biri sayılan kilise, tipik Rus mimarisi ile inşa edilmiş, son derece görkemli bir dış görünüşe sahip halde Rakovska ve Tsar Osvoboditel caddelerinin kesiştiği noktada bulunmaktadır. 5 adet altın kaplamalı kubbeleri ve içine saklandığı bahçesi görülmeye değer.
5. Ivan Vazov Ulusal Tiyatrosu
1906’da inşa edilen, 1923’te oyun sırasında yanan ve 1924’te tadil edilerek günümüze kadar gelen bu tiyatroda bir oyuna denk gelebilirseniz harika olacaktır.
Okuma önerisi: Bulgaristan hakkında bilmediğiniz 25 gerçek!
6. Serdika Kalıntıları
Sofya’nın eski isimlerinden biri olan Serdika, şehre Roma döneminde verilmiş addır. O dönemden kalma kalıntıları arasında gezerken zamanda yolculuk yapabilirsiniz. En iyi yanı ne derseniz, tamamen ücretsiz!
7. Rotunda Kilisesi
Rotunda kilisesi, şehrin en eski binası olması nedeniyle Sofya’nın mutlaka görülmesi gereken yerlerinden biri. MS 4’üncü veya 5’inci yüzyılda inşa edilmiş ve 6’ncı yüzyılda kiliseye dönüştürülmüştür. Dışını çevreleyen kırmızı tuğlaların göz alıcılığının yanında, Osmanlı döneminde camiye dönüştürülerek boyanan freskleri görmek için mutlaka içini de gezinize ekleyin.
8. Aziz Nedelya Kilisesi
Elbette şehirdeki diğer kiliseler kadar meşhur ama Aziz Nedelya Kilisesi’ni diğerlerinden farkı, 1925 yılında Bulgaristan Çarı 3.ncü Boris’e yapılan suikastın burada düzenlenmiş olup, 200’den fazla insanın hayatını kaybetmesi gibi trajik bir olaya ev sahipliği yapması.
9. Banyabaşı Cami
Mimar Sinan tarafından tasarlanan, 1500lü yıllardan kalma, şehirde ibadete açık tek cami olan Banyabaşı Cami kaçırılmaması gereken önemli yerlerden.
10. Bölgesel Tarih Müzesi / Merkezi Mineral Banyoları
Termal kaplıca binasının sonradan müzeye dönüştürülmesi ile oluşturulan, dışı içinden çok daha süslü görülesi bir yer. Hemen önündeki parkta dinlenip, köşedeki çeşmeden akan termal suyu yudumlayabilirsiniz.
11. Sofya Merkezi Pazar Yeri
Banyabaşı Cami karşısında, “Merkez Hali” olarak da adlandırılan bu pazarda gıda ve içecek adına her şeyi bulabilirsiniz. 2 katlı binada, birçok market ve büfe yan yana sıralanmış biçimde uygun fiyatlı ürünlerin satışını yapmakta. Sebze, meyve, et, peynir, unlu mamulleri ve yemek çeşitleri en çok göze çarpan ürünler.
12. Vitosha Caddesi
Hadi gelin biraz yürüyüş ve alışveriş yapalım. Hiç şüphesiz, Vitosha Caddesi şehrin en ünlü alışveriş ve yürüyüş caddesi. Araç trafiğine kapalı olan bu cadde üzerinde günün her saati ilginizi çekecek bir şey bulabilirsiniz. Yerel ürünlerden, zincir markaların satıldığı dükkanlardan alışveriş yaparken, cadde üzerindeki sokak sanatçılarının performanslarına şahit olabilirsiniz. Gündüz ve gecesi ayrı güzel olan Vitosha’da mutlaka bir kahve molası vermeyi unutmayın.
13. Ulusal Tarih Müzesi
Eğer bir müze tutkunu iseniz Sofya’da gitmeniz gereken ilk müze burası olmalı. Vitosha Dağı eteklerinde kendisine yer bulmuş, ülke tarihinin başından günümüze kadar sahip olduğu 650 bin eseri barındıran ve harika bir yer. Özellikle de birinci katta bulunan görkemli ana salon!
14. Boyana Kilisesi
10. Yüzyıldan kalma, 1979 yılından beri UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan Boyana Kilisesi Vitosha Dağı eteklerinde, şehir merkezine 20 dakikalık mesafede sizleri bekliyor.
15. Borisova Parkı
Sofya’nın en eski ve en tanınmış parkı. Doğayı seviyorsanız işte size Sofya’daki cennet! Gün boyu spor yapan, bisiklete binen ve açık hava etkinlikleri yapan insanlarla dolan Borisova parkında geziniz arasında bir mola iyi gelecektir.
16. Sovyet Ordusu Anıtı
Belki de Şehirdeki en baskın Sovyet anıtı. 2’nci Dünya Savaşı’nda Bulgaristan’ı içinde bulunduğu kötü durumdan kurtaran Sovyet Ordusu’nun, bu kurtarışı hatırına 1954’te inşa edilmiş ülkenin en olaylı anıtı. Anıt çoğu zaman çeşitli eylemlerin merkezi olmuş olup en bilineni, önündeki Sovyet Ordusu askerlerinin bir gecede Amerikan popüler kültür kahramanlarına boyanması hali. Her daim kaldırılması gündemde olan anıtı, kaldırılmadan ziyaret edin derim.
17. Sırmacıyev Evi
Mustafa Kemal Atatürk’ün Sofya Askeri Ataşesi olarak görev yaptığı yıllarda çalışma ofisinin bulunduğu, Tsar Osvoboditel caddesi üzerindeki “Sırmacıyev Binası” dıştan da olsa görülmeli. Maneviyatı yüksek bir bina haberiniz olsun!
18. Merkez Orduevi
Bir başka maneviyat yüklü binada sıra. Mustafa Kemal Atatürk’ün, 11 Mayıs 1914’te düzenlenen maskeli baloda, tüm dünyayı kendisine hayran bırakan o yeniçeri kol ağası kıyafetini giydiği bina işte tam burası.
19. Bulgaristan Parlamento Binası
Baskın Sovyet mimarisini en fazla hissetmenize sebep olacak binalardan sadece biri. Gün batımında Bulgaristan Ulusal Bankası’nın merdivenlerine oturup, Parlamento Binası üzerindeki Bulgaristan Bayrağın dalgalanışını izlemek oldukça keyifli. Bu bayrağın asılı olduğu direğin tepesinde, büyük kırmızı Komünizm yıldızı olduğu yılları gözünüzde canlandırmaya çalışabilirsiniz.
20. Azize Sofya Anıtı
Bulunduğu noktadaki Lenin heykelinin 2000 yılında kaldırılıp yerine 2001 yılında yapılan heykel. Ayasofya’dan aşina olduğumuz “Sofia” kelimesi bilgelik anlamına gelmekte. Heykele baktığınızda da bu bilgelik unsurlarını destekleyecek objeleri görmek mümkün. Ellerinde tuttuğu baykuş ve defne tacı bunun göstergesi. Sofya şehrine adını veren Azize Sofya’nın tasvir edildiği anıtı özellikle gün batımında ziyaret etmenizi tavsiye ederim.
21. Sveta Petka Kilisesi
Bulunduğu nokta itibari ile sanki her şeyin ortasında dururmuşçasına bir havası var bu ufak kilisenin. Görkemli büyük olması beklenirken, çok küçük ama tarihi 11’inci yüzyıla dayanan bu ibadethaneyi görmezden gelmeyin.
22. Bulgaristan Arkeoloji Müzesi
Önceleri cami olup sonradan müzeye dönüştürülen bir diğer yapı. Ülkede yaşamış olan; Traklar, Romalılar, Bizans, Osmanlı, Slav ve Bulgarlara ait sayısız eseri burada bulabilir, Bulgaristan tarihi hakkında çok şey öğrenebilirsiniz.
23. Kara Cami
Sofya’daki bir diğer Mimar Sinan yapısı. 1528 yılında Kanunî Sultan Süleyman’ın emri ile yapılan, 1903 yılında kiliseye çevrilen cami. Bulgaristan’da günümüzde Sveti Sedmochislenitsi Kilisesi olarak bilinmektedir. Minaresindeki siyah granitler nedeniyle adı “Kara Cami” olarak anılan bu yapıdaki o siyah granitleri acaba görebilecek misiniz?
24. Sofya Sinagogu
Bulgaristan inanç özgürlüğünün doyasıya yaşandığı bir ülke. Şehirde tüm dinlere ait ibadethaneleri görmek mümkün. Bunlardan bir diğeri de Sofya Sinagogu. Sinagog, Avrupa’da bulunan en büyük sinagoglardan biri. Bulgaristan’ın Yahudi topluluklarının tarihiyle ilgili kalıcı sergiyi görmek için içeri girmeyi unutmayın.
25. Ulusal Kültür Sarayı
Sofya gibi bir şehri ziyaret edip baskın Sovyet mimarisinin bazılarına detaylı bakmadan yapamazsınız. Şehir genelinde bunun birçok örneğini bulabilirsiniz ama bunu asla gözden kaçıramazsınız. Bulgaristan’ın 1300’üncü kuruluş yılının şerefine 1981’de yapılmış olan bu saray günümüzde çok çeşitli sanat etkinliklerinin merkezi durumunda.
Melih Daşgın‘ın tüm içeriklerini görmek için linke tıklayın.