Last Updated on 18 Eylül 2021 by Yaşar Çelik
Ekoturizm, doğal güzellikteki yerlere seyahat organize etme konseptine dayanan, ancak bunu çevreye zarar vermeyecek ve aynı zamanda yerel halka da yardım edecek şekilde yapan bir turizm şeklidir. Olumlu bir miras bırakmaya çalışırken, doğal alanlara seyahat etmenin verdiği zararı sınırlamanın bir yolu olarak görülebilir.
Genel olarak konuşulursa, ekoturizm bitki yaşamı, hayvan yaşamı ve kültürel mirası içeren alanlara güçlü bir şekilde odaklanır. Ayrıca ekoturizmin genellikle eğitici bir bileşeni vardır, gezginler gezilerinden bir şeyler öğrenmeyi ve bölgede yaşayan insanlara da bir şeyler geri vermeyi amaçlar.
Ekoturizm bir tür sorumlu turizmdir ve özellikle çevreciler ve doğal dünyayı korumakla ilgilenenler arasında popülerdir. Ekoturizmin bir diğer temel amacı, doğal güzelliklerin bulunduğu yerlerde insan varlığıyla bağlantılı olabilecek olumsuz sonuçları en aza indirerek gelecek nesillerin de bu güzelliklerden yararlanabilmesidir.
Ekoturizmin İlkeleri Nelerdir?
Ekoturizme katılanların ve ilgili turizm pazarlama çabalarına katılanların uyması gereken bir dizi temel ilke vardır. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Turizmin doğal alanlara olumsuz fiziksel, sosyal ve davranışsal etkilerini en aza indirmek.
• Çevre bilinci ve yerel kültüre saygı göstermek.
• Yerel bireyler ve işletmeler için finansal faydalar ve olumlu deneyimler sağlamak.
• Doğal güzellikteki yerlere seyahat eden ziyaretçiler için olumlu ve unutulmaz deneyimler sunmak.
• Yerli insanlarla ortaklaşa çalışmak ve onların hakları, gelenekleri ve inançlarını tanımak.
Ekoturizm ile Sürdürülebilir Turizm Arasındaki Fark Nedir?
Ekoturizm ve sürdürülebilir turizm veya yeşil turizm kavramları, çevreye duyarlı seyahate odaklanma dahil olmak üzere bazı benzerlikleri paylaşır. Bununla birlikte, bazı önemli farklılıklar da vardır ve bu farklılıkların pazarlamacılar, sağlayıcılar ve gezginler tarafından tam olarak anlaşılması önemlidir.
Ekoturizm, doğanın korunması ve yerel topluluğa fayda sağlanması ile birlikte doğal güzelliklere sahip alanlara seyahat etmeye net bir şekilde odaklanmaktadır. Buna karşılık, sürdürülebilir turizm öncelikle sürdürülebilirliğe ve seyahati daha az zararlı hale getirmeye odaklanır. Sonuç olarak, sürdürülebilir turizm, daha geniş çeşitlilikteki yerlere daha fazla sayıda farklı seyahat türünü içerebilirken, ekoturizm doğa ve koruma çabalarına daha dar bir odaklanmaya sahiptir.
Ekoturizm Neden Önemlidir?
Ekoturizm önemlidir, çünkü temel ilkelere bağlı kalan, seyahat alışkanlıklarında ekoloji ve eğitimi ön planda tutan şirket ve bireyler, yerel halka ve bir bütün olarak dünyaya fayda sağlamaya yardımcı olur.
Geleneksel turizm, o yerde aktif olan ve kaynaklarına bağımlı olan insan sayısını artırdığı için destinasyonlar üzerinde büyük bir yük oluşturabilir. Aynı zamanda, işletmeler sürekli artan talep seviyelerine ayak uydurmaya çalıştıkça, doğal dünyanın yok edilmesini teşvik edebilir.
Ekoturizm ürün ve hizmetlerini pazarlayan ve satan şirketler, gezginleri diğer birçok turizm türüyle ilişkili olumsuz sonuçlar hakkında eğitmeye yardımcı olur ve bu, koruma çabalarına yardımcı olabilir. Çevre turizmi de büyüyen bir trend ve ekoturizm, istihdam sağlarken bu trendin karşılanmasına da yardımcı oluyor.
Farklı Ekoturizm türleri mevcuttur. Ekoturizm birçok farklı biçim alabilir, ancak aşağıda özetlendiği gibi dört ana tür vardır:
Karşılıklı faydalı toplumsal gelişim gezileri
Ekoturizmin birçok örneği, topluluk gelişimi kavramına dayalı olarak tanımlanabilir. Çoğu zaman bu, bir gezginin gelişmekte olan bir ülkeye veya daha yoksul bir topluluğa gitmesi ve hayatın nasıl olduğunu deneyimlemesi ve aynı zamanda yerel sakinlere fayda sağlaması amaçlanan faaliyetlere veya proje çalışmalarına katılması anlamına gelir.
Bu topluluklara seyahat etme eylemi yerel ekonomilerine yardımcı olurken, proje çalışması orada yaşayanlara fayda sağlar. Gezgin, yerel kültür, gelenekler ve yaşam biçimleriyle ilgili otantik bir deneyimden yararlanır.
Eko Konaklama ve Düşük Etkili Konaklama
Eko konaklama, çevredeki doğal çevre üzerinde mümkün olduğunca az etkiye sahip olacak şekilde tasarlanmış ve geliştirilmiş konaklama anlamına gelir. Bu tür barınma, kulübeler, çadırlar ve evler gibi örneklerle birçok biçim alabilir ve bunların konumu, yerel yaban hayatı ve yerel halktaki bozulmayı en aza indirecek şekilde seçilir.
Genel olarak, bu kategoriye giren konaklama yerleri, etik kaynaklı malzemeler kullanılarak inşa edilecek ve yerel kaynakların su ve enerji için ne ölçüde kullanıldığını sınırlamaya özen gösterilecektir.
Eko Trekking ve Aktiviteye Dayalı Ekoturizm;
Eko trekking ve benzeri ekoturizm türleri, fiziksel aktiviteleri daha geniş bir amaçla birleştiren aktif eğitim seyahati olarak düşünülebilir. Gezginler yürüyüş, tırmanma, doğa yürüyüşü, su bazlı aktiviteler vb. faaliyetlere katılırken, bu faaliyetler yerel çevreye minimum düzeyde zarar verecek şekilde gerçekleştirilmektedir.
Etkinlik, eğitim deneyimleriyle birleştirilecek, gezginlere bölge ve kültürü hakkında bilgi verilecek. Eko yürüyüşler sunan şirketler, yerel nedenlere yardımcı olmak için karlarının bir yüzdesini bağışlayabilir.
Tarım Turizmi ve Kırsal Topluluklara Odaklanma;
Son olarak, agriturizm, tarımsal faaliyetler ve kırsal topluluklar etrafında odaklanan bir turizm şeklidir. Tipik olarak, kırsal bölgeleri ziyaret eden ve yerel yaşam ve kültüre aktif olarak katılan ve dünyanın farklı yerlerinde yaşamın gerçekten nasıl olduğunu deneyimlemelerini sağlayan gezginlerden oluşacaktır.
Gezinin bir parçası olarak, gezginler yerel çiftçilik işlerine yardımcı olabilir veya yerel ekonomiye başka şekillerde katkıda bulunabilirler. Bu daha sonra kırsal toplumun gelişmesine ve mali sağlığına yardımcı olur.
Ekoturizmin Avantajları Nelerdir?
Ekoturizmin belki de en büyük avantajı, hem gezginleri hem de turizm endüstrisinde faaliyet gösteren işletmeleri doğa konusunda daha dikkatli olmaya ve turizm faaliyetlerinin neden olduğu zararı sınırlayabilecek sürdürülebilir ve yararlı davranışları benimsemeye daha fazla bağlı olmaya teşvik etmesidir.
Değerli kaynakları tüketmekten kaçınırken, yatırıma ihtiyaç duyan alanlar için istihdam ve ekonomik destek sağlayabilir ve bu daha sonra yaşam standartlarının iyileşmesine yol açabilir. Ayrıca ekoturizm faaliyetleri, hükümetler, işletmeler, hayır kurumları ve diğerlerinin koruma çabalarını ciddiye almaları için bir teşvik sağlamaya yardımcı olabilir.
Ekoturizmin eğitimsel yönü, gezginlerin koruma ve sürdürülebilirliğe yardımcı olmak için daha bilinçli bir çaba göstermek gibi günlük yaşamlarında olumlu davranışları benimsemelerine de yol açabilir. Bu arada, tarihsel olarak turistik sıcak noktalar olmayan bölgelerde turistlerin varlığı, yerel halkın yeni beceriler öğrenmesine yardımcı olabilir.
Ekoturizmin Dezavantajları Nelerdir?
Ekoturizmi harekete geçiren güdüler olumlu olsa da, uygulamayla ilgili dezavantajlar da olabilir. Örneğin, ekoturizm, seçilen turistik bölgelerde yaşayan insanlara iş sağlamaya yardımcı olurken, bu işlerin çoğu, doğası gereği istikrarsız veya mevsimlik olabilir.
Turizmin neden olduğu hasarı en aza indirecek adımlar atılsa bile, turistlerin yanlarında araç getirmesi nedeniyle bölgede karbon emisyonlarında bir artış olması muhtemeldir. Ekoturizm yoluyla yaratılan faydalar eşit veya adil bir şekilde dağıtılamayabilir, bu da eşitsizliği artırabilir, aşırı turizm hala bir olasılıktır.
Doğal dünya üzerinde olumsuz bir etkiye neden olmaktan kaçınma çabalarına rağmen, ekoturizm ayrıca belirli destinasyonları ziyaretçiler için çok daha popüler hale getirme potansiyeline sahiptir ve nihayetinde bu, vahşi yaşamın yerinden edilmesi veya yer değiştirmesi de dahil olmak üzere turizm tezahürü ile ilgili bazı geleneksel sorunlara yol açacaktır.
