Last Updated on 4 Ocak 2022 by Yaşar Çelik
Antalya’nın Aksu ilçesindeki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının koruma alanı ilan edilen Kumköy sahilinde, ‘çardak’ adı altında 500’ü aşkın kaçak yapı bulunuyor.
Yaz boyunca burada yaşayan 2 bini aşkın kişinin baskısı nedeniyle bu yılki caretta caretta yuvalarındaki yumurtaların yüzde 56,9’u bozuk çıktı.
1,2 kilometrelik Kumköy sahili, geçen yıl mart ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ‘deniz kaplumbağaları üreme alanı’ ilan edildi.
YUMURTALARIN YÜZDE 56.9’U BOZUK ÇIKIYOR
Ancak bölgede 23 yıldır caretta caretta yuvalarının tespiti, yavruların yuvadan çıkışı gibi çalışmaları sürdüren Ekoljik Araştırmalar Derneği’nin (EKAD) Başkanı Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Ali Fuat Canbolat, Kumköy sahilinde 2021 sezonunda 178 yuva belirlediklerini ve yuva yoğunluğunun kilometre başına 148,3 olduğunu açıklayarak buradaki yoğun insan faaliyetleri yüzünden yumurtaların yüzde 56.9’unun bozuk çıktığına dikkat çekti.
“ÇARDAKLAR VİLLAYA DÖNÜŞÜRSE ŞAŞIRMAM”
Canbolat, “Maalesef kumsalın çok kötü kullanımı nedeniyle su kullanımı, kanalizasyon atıkları, iş makineleriyle çardakların kurulumu sırasında kumsal yapısının değiştirilmesi gibi pek çok neden yumurtaların bozulmasına sebep oluyor. Yuva sayısı fazla ama yavruların yumurtadan çıkış başarısı çok düşük. 2021’de bu kumsala 12 bin 159 yumurta bırakılmış, yüzde 56,9’u bozulmuş. O bölgede denize ulaşan yavru sayısı da yüzde 36,9. Çok düşük bir oran ve 4 bin 485 yavru. Belek’te ise bu oran yüzde 45-50 civarında. Son yıllarda çardak sayısı da o kadar yoğunlaştı ki yer kalmadığından neredeyse denize sıfır çardaklar kuruluyor. Tabii bunların elektrik, su, kanalizasyon hiçbir altyapı sistemi yok, tamamı kaçak yapı. Geçmişte Kumluca’da Mavikent bölgesinde de çardaklar yoğundu ve günümüzde bunların hepsi villaya dönüştü. Yakın zamanda buradakiler de villaya dönüşürse şaşırmam. Hatta pandemi döneminde bu çardaklar kiraya verilip turizm bile yapılmaya başlandı. Otellere gitmeyip çardakları kiralayan birçok tatilci de oldu” dedi.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Dr. Canbolat, geleneklerini yaşatabilecekleri alternatif yaşam alanı yaratılması gerektiğini belirterek çözümün insanları oradan kovmak olmadığını şu şekilde dile getirdi:
“Kumköy’deki kumsalın hemen ardında bir patika yol var yolun arkası ormana kadar boş bir alan. Kaplumbağaların yuvalama alanı için en az 50 metre kumsalın boş bırakılması gerekiyor. Dolayısıyla arkadaki boş alan buna uygun ve çardaklar bakanlık ve belediye iş birliğiyle kanalizasyon, elektrik, su gibi alt yapısı da uygun bir imar planı hazırlanıp oraya taşınabilir. Kumsaldaki çardak sayısı o kadar çok artmış ki, bu yaz orada çardaklar için de market bile kurulmuş.”
Kaynak: T24