Last Updated on 19 Mart 2022 by Yaşar Çelik
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından törenle açılan Çanakkale Köprüsü’nde, yükleniciye garanti edilen geçiş ücretinin döviz üzerinden verilecek olması, kamunun borç yükünü şimdiden üç buçuk kat artırdı.
Çanakkale Boğazı’na inşa edilen 1915 Çanakkale Köprüsü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından törenle açıldı. Erdoğan, köprüden geçişlerin ilk hafta ücretsiz olacağını, sonrasında otomobiller için fiyatın 200 lira olarak belirlendiğini söyledi.
Garanti geçiş tutarları tartışma konusu
Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi’nden oluşan ortak girişim grubu ile 2017 yılında 10,3 milyar TL yatırım bedeli karşılığında sözleşmesi imzalanan 1915 Çanakkale Köprüsü yaklaşık beş yıl içinde tamamlandı. Yüklenici firma, süresi 16 yıl 2 ay 12 gün olarak belirlenen proje kapsamında köprüyü 11 yıl boyunca işlettikten sonra Karayolları Genel Müdürlüğüne devredecek.
Diğer Yap-İşlet-Devret projelerinde olduğu gibi, Çanakkale Köprüsü’nde de kamunun yüklenici firmaya taahhüt ettiği garanti geçiş tutarları ise yine tartışma konusu oldu. Çanakkale Köprüsü’nde sözleşme kapsamında yüklenici firmaya araç başına 15 euro + KDV olmak üzere günlük 45 bin araç geçişi taahhüt edildi. Kamunun işletmeciye ödemeyi garanti ettiği tutarın yıllık maliyeti ise 246 milyon 375 bin euroyu buluyor.
Günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi
Uzun yıllardır Eceabat’a gidip gelen biri olarak şunu söyleyebiliriz ki o güzergahta yazın en yoğun günlerinde bile 45 bin araç geçişini görmeniz imkansızdır. O güzergahı kullananların çoğu tabiki Gelibolu ve Eceabat üzerinden feribot ile Çanakkale üzerinden karşı kıyıya geçmektedirler. Yaz kış o yolu kullanan en çok tırlardır. Binek araç sahipleri genellikle şehitlik ya da Gökçeada için o yolu kullanmaktadır. Osmangazi Köprüsü örneği hala gündemde iken Çanakkale Köprüsünden günlük 45 bin araç geçişi ön görmek oldukça fütürist bir yaklaşım. Çanakkale köprüsünden yüz kat daha yoğun olan bir yere yapılan Osmangazi köprüsünden yıllık bazda hesaplandığında günde geçen araç sayısı 40 binleri bulmaktadır.
Kamunun borç yükünün arttığına dikkat çeken CHP’nin Enerji ve Alt Yapı Projelerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, projeyle ilgili DW Türkçe’ye açıklamalarda bulundu. Akın, köprünün ihalesinin 2017 yılında, köprüye verilen günlük 45 bin araç geçiş garantisinin hüküm altına alındığı uygulama sözleşmesinin ise Mart 2018’de imzalandığını hatırlattı.
“Aradan geçen sürede Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle garanti edilen tutarın maliyetinin rekor düzeyde yükseldiğini” ifade eden Akın, şunları söyledi:
“AK Parti iktidarının yanlış ekonomi politikaları sonucu Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle verilen garantiler kamu bütçesinde büyük bir gedik açacak. Mart 2018 tarihinde Avro kuru 4,80 lira tutarındayken bugün bu tutar 3 kattan fazla artarak 16 liranın üzerine çıktı. Başta bir deyişle köprünün uygulama sözleşmesinin imzalandığı tarihte araç başına verilen garanti 85 liraya denk gelirken, bugün bu rakam 290 liraya çıkmış durumda.”
