Türkiye’de bulunan yabancılar zaman zaman çeşitli nedenlerle sınır dışı edilip ülkeye girişleri yasaklanıyor. Ancak her sınır dışı kararı hukuka uygun olmayabiliyor.
Bazı sınır dışı kararları telafisi güç zararlara sebep olabiliyor. Sınır dışı süreci başlar başlamaz gerekli hukuki girişimlerde bulunulursa yaşanacak mağduriyetlerin önüne geçilebiliyor.
Yabancılar hukuku uzmanı Avukat Abide Gülel, yabancıların sınır dışı edilme sebepleri ve atılacak hukuki adımlar konusunda şu bilgileri verdi:
En Çok Uygulanan 20 Tahdit Kodu
“6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 52. ve 60. maddeleri kapsamında ülkemize çeşitli amaçlarla gelen ve ülke sınırları içerisinde kanunlara uymak için gerekli özeni göstermeyen yabancı vatandaşlar; suçun önlenmesi, güvenliğin sağlanması ve kanunların uygulanabilmesi sebebiyle sınır dışı edilmekte. Yabancılar sınır dışı edilirken, sınır dışı edilme nedenlerine bağlı olarak sicillerine tahdit kodu işlenir. Bu kodlar, ülkeye giriş yasağına sebebiyet vermekte ve yabancı kişinin ülkeden neden ve ne süreyle sınır dışı edildiğini göstermektedir. Sınır dışı sorgulama ve kaldırma ile ilgili olarak yapılacak işlemler açısından da tahdit kodlarını bilmek son derece önemlidir.
Ülkeye giriş yasakları, yabancının hukuki ve fiili durumuna göre yaklaşık 100 ayrı tahdit kodundan bir veya birkaçının yabancının sicil kaydına işlenmesiyle oluşmaktadır. Bu kodlardan bazıları, verilme sebebi ve yabancının ne kadar süreyle ülkeye girişinin yasaklandığı aşağıdaki gibidir:
V-69 İkamet İzni İptal Edilenler: Türkiye’de ikamet izni alıp daha sonra ikamet kurallarına uyulmaması sebebiyle ikamet izni iptal edilen yabancılara V-69 tahdit kodu konulur ve kişiye 5 yıl boyunca ikamet izni verilmez.
V-70 Sahte Evlilik: Türkiye’de ikamet izni alabilmek için sahte evlilik yapan yabancılar hakkında V-70 tahdit kodu konularak 5 yıl kadar Türkiye’ye giriş yapmaları engellenir.
V-84 10 gün içinde ikamet izni alma koşuluna bağlı olarak giriş yapanlar: 10 gün içinde ikamet izni almak koşuluyla giriş yapan yabancı vatandaşların bu süre içerisinde ikamet izni almak için yabancı şubelere başvurmamaları halinde süreli giriş yasağı konulur.
G-78 Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar: Bulaşıcı hastalık taşıyan yabancılar hakkında G-78 tahdit kodu konularak süresiz olarak Türkiye’ye girişleri engellenir.
G-87 Genel güvenlik açısından tehlike arz edilen kişiler: Genel güvenlik açısından sakıncalı veya terör bağlantılı olabileceği değerlendirilen yabancılara uygulanmaktadır. Sicillerinde G-87 kodu bulunan yabancıların Türkiye’ye girişleri yasaklanır veya Türkiye’de bulunmaları halinde haklarında sınır dışı etme kararı alınır.
Ç-113 Yasadışı giriş-çıkış yapanlar: Türkiye’ye yasadışı giriş yapan yabancılar hakkında Ç-113 tahdit kodu konularak 2 yıl boyunca Türkiye’ye girişleri engellenir ve ayrıca idari para cezası verilir. İdari para cezası ödendiği takdirde Türkiye’ye sadece 2 yıl boyunca giriş yapılamaz. Ancak idari para cezasının ödenmemesi halinde 2 yıla ek olarak 5 yıl daha Türkiye’ye girişleri engellenir.
Ç-114 Haklarında adli işlem yapılan yabancılar: Yabancının Türkiye’deyken herhangi bir adli işleme konu olması halinde suçlu olup olmamasına bakılmaksızın hakkında 1 yıl boyunca Türkiye’ye giriş yasağı uygulanır.
Ç-115 Ceza evinden tahliye olan yabancılar: Suç işleyip Türkiye’de hapis cezasını tamamlayan yabancılar hakkında 1 yıl süreyle Türkiye’ye giriş yasağı konulur.
Ç-116 Genel ahlak ve kamu sağlığını tehlikeye atan yabancılar: Genel ahlaka aykırı davranan veya kamu sağlığını tehlikeye atan yabancıların Türkiye’ye tekrardan girişleri 1 yıl boyunca engellenir.
Ç-117 Kaçak çalışanlar: Türkiye’de kaçak çalışan yabancılar hakkında Ç-117 tahdit kodu konularak 1 yıl süreyle Türkiye’ye tekrar girişleri engellenir. Ayrıca idari para cezası da uygulanır.
Ç-118 İkamet izni iptal edilenler: Türkiye’de ikamet izni alan yabancıların, ikamet iznini başka amaçlarla kullandıkları tespit edildiğinde haklarında Ç-118 tahdit kodu uygulanarak Türkiye’ye 5 yıl boyunca girişleri engellenir.
Ç-119 Kaçak çalışanların para cezasını ödememesi: Türkiye’de kaçak çalışan yabancılara verilen idari para cezasının Türkiye’den çıkış yaparken ödenmemesi halinde Ç-119 tahdit kodu işlenerek 5 yıl boyunca Türkiye’ye girişleri engellenir.
Ç-120 Vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmemesi: Vize veya ikamet ihlali yapan yabancılar hakkında uygulanan idari para cezasının Türkiye’den çıkış yaparken ödenmemesi halinde yabancı hakkında Ç-120 tahdit kodu işlenerek 5 yıl süreyle tekrardan Türkiye’ye giriş yapması engellenir.
Ç-135 Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa aykırı davrananlar: Kanuna aykırı davranan yabancılara idari para cezası uygulanır. Bu para cezasının ödenmemesi halinde haklarında Ç-135 tahdit kodu konularak 5 yıl süreyle Türkiye’ye giriş yapmaları engellenir.
Ç-136 Seyahat masraflarını ödemeyenler: Yabancıların sınır dışı edilirken seyahat masraflarının kendileri tarafından karşılanamaması halinde Türkiye Cumhuriyeti tarafından karşılanır ve Ç-136 tahdit kodu işlenerek tekrar giriş yapabilmesi için bu masrafların ödenmesi istenir.
Ç-137 Terke davet edilen yabancılar: Göç idaresi tarafından belirli süreler içerisinde Türkiye’yi terke davet edilen yabancıların bu sürelerde Türkiye’yi terk etmemesi halinde haklarında Ç-137 tahdit kodu işlenerek Türkiye’ye 5 yıl boyunca girişleri engellenir.
Ç-138 İnat yolcu: Türkiye’ye giriş yapması yasak olan yabancıların, ülkeye giriş yaparken bu durumun fark edilmesi halinde haklarında Ç-138 tahdit kodu işlenerek 5 yıla kadar Türkiye’ye girişleri engellenebilir.
Ç-141 Türkiye’ye girişi bakanlık iznine tabi yabancı: Türkiye aleyhine işlemiş olduğu kanun ihlali dolayısıyla ülkeye girişi “İç İşleri Bakanlığı” tarafından engellenir ve yabancıya Göç İdaresi tarafından Ç-141 tahdit kodu uygulanır.
Ç-149 Kamu güvenliği açısından sakıncalı görülenler: Risk Analiz Birimleri tarafından çatışma bölgeleriyle bağlantılı olabileceği veya çatışma bölgelerine geçebileceği değerlendirilen yabancılar hakkında Ç-149 tahdit kodu işlenerek 5 yıl süreyle Türkiye’ye girişleri engellenir. Sınır dışı kararı
K Kaçakçılıktan arananlar: K tahdit kodu genelde kaçakçılık suçlarını işleyen ve hakkında yakalama kararı çıkan yabancılar için konulur. Bu kod giriş yasağı vermeyebileceği gibi yurtdışına çıkışı engelleme amacı ile de konabilir.
N-99 İnterpol kodu: N-99 İnterpol tahdit kodu kendi ülkesinde ya da İnterpol sistemine üye bir ülke tarafından hakkında İnterpol arama bülteni çıkarılan kişiler bakımından konulur. Bu kod türü aynı zamanda Türkiye’ye giriş yasağı konulmasına da neden olabilmektedir. Giriş yasağı konulmasın konusunda takdir yetkisi devlete aittir.
N-82 Girişi ön izne bağlı yabancı: N-82 tahdit kodunda yabancı, Türkiye’ye giriş yapmak için ön izin almak zorundadır. Bu durum ülkeye giriş yasağının bir uygulamasıdır. Bu durumda dava açılıp kod iptal edilmeden yabancının Türkiye’ye girmesi mümkün değildir.
Yabancı Tahdit Kodu Nasıl Kaldırılır?
Sınır dışı kararına itiraz, dava yolu ile gerçekleştirilebilir. İdarenin aldığı bir karar olması sebebiyle idari işlem niteliğindedir. İdari işlemlerin iptali için idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. Giriş yasağına sebebiyet veren tahdit kodlarının kaldırılabilmesi için de idare mahkemesi yolu olduğu gibi bazı durumlarda da idari başvuru, meşruhatlı davetiye ya da T.C. Bakanlığı’ndan alınacak mahkeme kararı veya özel izin ile de tahdit kodları kaldırılabilir.
Ancak terör örgütü ve suç örgütü yöneticisi veya destekleyicisi olan, kamu güvenliğini tehlikeye sokan, uluslararası terör örgütü olarak tanımlanan kişilerle irtibatı tespit edilen yabancılar, itiraz başvurusu yapsa dahi sınır dışı edilir.
Sınır dışı etme süreci Kanunun 52. ve 60. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Sınır dışı etme kararı, 54. Maddede düzenlenen hususları ihlal edenler hakkında uygulanır. Kanunun açık lafzı gereği bu karar sadece valiliklerce alınmaktadır. Sınır dışı edilen yabancılar, sınır dışı edilme nedenlerine göre belirlenen tahdit kodu ile birlikte sınır dışı edildiği ülkeye bir daha alınmamakta veya belirli bir süre boyunca o ülke sınırlarına alınmasına izin verilmemektedir. Belirlenen tahdit koduna göre idari para cezasının ödenmesi veya idari dava yolu ile tahdit kodları kaldırılmaktadır.”