Hikayeleriyle Beyoğlu’nun 8 tarihi pasajı

Last Updated on 21 Nisan 2023 by Turizm Günlüğü

Uzun bir zaman önce Beyoğlu denince insanların aklına eski adıyla Cadde-i Kebir şimdiki ismiyle İstiklal Caddesi gelirmiş. İstiklal Caddesi demek de pasajlar diyarına giriş demektir. Ben de yüz yıllar önce inşa edilmiş, insan hikâyeleriyle büyümüş bu tarihi pasajları sizin için ziyaret ettim. taksim’de gezilecek yerler

Bugünkü alışveriş merkezlerinin kökenini oluşturan bu pasajlar zamana meydan okuyarak Beyoğlu’na hayat vermeye devam ediyor. İstiklal Caddesi’ne Taksim Meydanı’ndan giriş yaptığınızda aşağıdaki güzergah sırasıyla bu pasajları ziyaret edebilirsiniz. Bu pasajlara mümkünse hafta içi öğlen saatlerinde gittiğinizde kalabalığa kalmadan rahatça gezebilirsiniz. Hepsinin ayrı ve özel hikayesi olan bu pasajları şimdi daha yakından tanıyalım:

Bu da ilginizi çekebilir: Eminönü’nde mutlaka görmeniz gereken tarihi hanlar ve çarşılar

1- Atlas Pasajı

1877 yılında kışlık konak olarak inşa edilen bina, Ermeni iş adamı Agop Köçeyan tarafından kurulmuş. Çıkan bir yangın felaketi sonrası restorasyon gören pasaj, 1932 yılında onarılarak sanat merkezi haline getirilmiş ve 1948’de sinema olarak kullanılmaya başlanmış. Kısa sürede Beyoğlu’nun simgesi haline gelen Atlas Pasajı’nın içerisinde tarihi Atlas Sineması, 2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açılan İstanbul Sinema Müzesi ve pasaj bölümünde renkli dükkânlar yer almaktadır. taksim’de gezilecek yerler

2- Halep Pasajı

1885 yılında Halepli M. Hacar tarafından inşa edilen Halep Pasajı, ön bloğunda mağazalara ev sahipliği yaparken iç tarafında ikinci bir yapıya sahiptir. Tarihi dönemde sirk ve tiyatro gösterileri ile ünlenmiş olan pasaj, 1904 yılında Mimar Kapanaki tarafından tiyatroya çevrilmiştir. Atlas ve Halep pasajları karşılıklı yer almaktadır. 

3- Çiçek Pasajı

19. yüzyılda Galata Bankeri Hristaki Zografos Efendi tarafından yaptırılan pasajın asıl adı “Hristaki Pasajı”dır. Mütareke yıllarında çiçekçilerin yerleştiği dükkânlar nedeniyle sık sık “çiçek” adıyla anılan pasajın adı Çiçek Pasajı’na dönüşür. Varlığını Büyük Beyoğlu Yangını’na borçlu olan bu tarihi yapının bir kısmı 1978’de yıkılır ve 1988 yılına kadar işlevsiz kalır. Neyse ki merkezindeki görkemli kubbenin altında sıralanan meyhane masaları; Çiçek Pasajı’nı Beyoğlu’nun hala en eğlenceli, en renkli pasajlarından biri yapmaktadır.

Fotoğrafların üzerine tıklayarak pasajları daha geniş açıyla görebilirsiniz.

 

4- Avrupa Pasajı

Paris’deki emsallerine en çok benzeyen pasaj olan Avrupa Pasajı, Meşrutiyet Caddesi’ni Balıkpazarı’na bağlamaktadır. 1870 Büyük Pera Yangını sonrası Mimar Pulgher tarafından tasarlanan bina, üç katlıdır ve içerisinde dükkanlar ile odalar yer almaktadır. 1929 yılında hazineye devredilerek satışı gerçekleştirilen pasaj uzun süre ihmâl edilmiştir. 1990 yılında esaslı bir restorasyon geçiren pasaj, günümüzde antika ve turistik eşya satan bir çarşı şeklini almıştır. taksim’de gezilecek yerler

5- Anzavur Pasajı

1800’lerin sonunda buradaki iki ünlü kafe olan Andrea’nın Cafe Commerce ve Pandeli Kastranakis’in Cafe de Pera’sının yıkılması pasajın doğuşuna neden olmuştur. Dönemin İtalyan mimarisinden izler taşıyan pasajda, 1940’lara kadar Alexander Vasiliyadis’in kimyahanesi ve laboratuvarı yer almıştır. Turistlerin uğramadan geçmediği yapıların başında gelen pasajda bugün hediyelik eşya, takı, kıyafet satan dükkanlar bulunmaktadır.

6- Hazzopulo Pasajı

1871 yılında inşa edilen Hazzopulo Pasajı’nın ilk adı Hacapulo’dur ve bu ada sahip 3 farklı zengin iş adamı – bankerin burayı yaptırdığı iddia edilmektedir. Üstü açık pasaj yapılarının en güzel örneklerinden biri olan pasajın bir diğer önemi ise edebiyattır. Dönemin edebiyatçılarından Ahmet Mithat Efendi ve Namık Kemal bu pasajda bulunan matbaayı kullanmış, pasaj Ahmet Haşim’in en uğrak yeri olmuştur. Bunun yanı sıra İstanbul’un ilk oda orkestrasının dinleyicisiyle buluştuğu yer olmasıyla Hazzapulo Pasajı, Türkiye’nin müzik kültürü için de önemli bir yere sahiptir. 12 Eylül sonrası askeri yönetim tarafından zararlı bulunarak bir dönem “Danışman Geçidi” adıyla anılmış ve han geçidine dönüştürülmüştür. Pasaj, günümüzde çantacılar, takıcılar, kitapçılar, Hazzo Pulo Restoran ve Şarap Evi’nin yer aldığı bir pasaj olmuştur.

7- Elhamra Han

Beyoğlu’ndaki Batılı mimariye bir tepki olarak 1920-22 yılları arasında yapılan Elhamra Han, bölgede Doğu izlerini sergileyen nadide binalardan biridir. Şerif Adapazarlı isimli bir iş adamı tarafından Ulusal Mimari akımının etkisiyle yaptırılan bina, Osmanlı ve Selçuklu mimarisinin izlerini taşımaktadır. 1960’lı yıllarda İstanbul Tiyatrosu’na ev sahipliği yapan bina İstanbul kültüründe derin bir etki yaratmıştır. Ayrıca içerisindeki Elhamra Sineması ile Charlie Chaplin’in ünlü Modern Zamanlar’ı ve Türkiye sinemasının ilk sesli filmi İstanbul sokaklarında ilk defa burada izleyicisiyle buluşmuştur.

8- Suriye Pasajı

Türkiye’nin ilk sineması olan Santral Sineması’nın burada açıldığı, çift asansör sisteminin ilk bu binada kullanılmış olması ve İstanbul’un ünlü Çatı Lokantası’nın yine burada yer alması Suriye Pasajı’nı özel kılan etkenler arasındadır. 1901 yılında Suriye uyruklu Hasan Halbuni Paşa ile o dönemde İstanbul Ticaret Odası Başkanı olan akrabası Mehmet Abud Paşa tarafından yaptırılan pasaj, Neoklasik üslupta Mimar Demetre Th. Bassiladis tarafından projelendirilmiştir. 1908’de tamamlanan pasaj, alt katı çarşı, üst kısımları konut olarak tasarlanmış ilk binadır. 1911 yılı itibariyle bir sinema salonu olarak kullanılmış ve Fransızca bir gazete olan İstanbul Gazetesi’nin matbaasına ev sahipliği yapmıştır.

 

Fotoğrafların üzerine tıklayarak pasajları daha geniş açıyla görebilirsiniz.

 

Benim en beğendiğim pasajları soracak olursanız 1 numarada Çiçek Pasajı, 2 numarada Atlas Pasajı ve 3 numarada Suriye Pasajı yer alıyor. Fotoğraf çalışmalarımı @fotokusagi Instagram hesabımdan takip edebilirsiniz. (:

| Okuma önerisi: İstanbul’un batıya dönük yüzü: Beyoğlu Kültür Yolu Festivali