Akdeniz diyetini uygularken dikkat edilmesi gerekenler neler? Ketojenik diyet veya aralıklı oruç arasındaki farklar neler? Herkes aralıklı oruç diyeti veya ketojenik diyet uygulayabilir mi? hangi diyet uygun?
Aralıklı oruç, Akdeniz ve ketojenik diyet gibi beslenme modellerinin popülerliği her geçen gün artıyor. Özellikle yaz dönemi yaklaşırken; “Acil kilo vermem gerek, aralıklı oruç veya ketojenik diyet yapsam olur mu?” soruları zihinleri meşgul ediyor.
Uzmanlar, bu diyet modellerinden bazılarının kilo vermenin ötesine geçen faydaları olduğunun altını çiziyor. LifeClub Sağlık Hizmetleri Uzman Diyetisyeni Kumsal Kurucu, Akdeniz diyeti, aralıklı oruç ve ketojenik diyet hakkında bilinmesi gerekenleri şöyle anlatıyor:
UNESCO Tarafından Kültürel Miras Olarak İlan Edilen “Akdeniz Diyeti”
Akdeniz diyeti; gerek besin öğesi bileşimleri (özellikle oksidatif stres ve inflamasyonu azaltan antioksidanlardan zengin gıdalar içermesi), gerekse sürdürülebilir olması sayesinde hastalıkları önleme ve sağlıklı uzun bir ömür için altın standart olarak kabul edilir.
Bu diyet modeli sebzeler, meyveler (özellikle kırmızı renkli), tam tahıllar, yağlı deniz balıkları, çiğ kuruyemişler, kurubaklagiller ve erken hasat soğuk sıkım zeytinyağı tüketiminin artırılmasını önerirken; kırmızı et, kümes hayvanları, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal gıdaların tüketiminin sınırlandırılmasını destekler.
Bununla birlikte rafine tahıllar, trans yağlar, ilave şeker içeren ürünler, işlenmiş etler ve işlenmiş gıdaların tüketimini yasaklar. Bu sayede başta kalp hastalıkları olmak üzere kronik hastalık riskinin azalması ve yaşam süresinin artmasıyla ilişkilendirilir.
UNESCO tarafından kültürel miras olarak ilan edilen “Akdeniz Diyeti” modelinin kalp damar hastalıkları üzerindeki etkilerinin değerlendirildiği dünya çapındaki en büyük çalışmada (PREDIMED), kuruyemiş ve zeytinyağıyla desteklenmiş Akdeniz tipi beslenmenin, düşük yağlı beslenmeye kıyasla kalp hastalıkları, inme ve kalp hastalığı nedeniyle ölüm riskini ciddi anlamda azalttığı bulunmuştur. hangi diyet uygun?
Peki, Akdeniz diyetini uygularken nelere dikkat edilmeli?
Akdeniz diyeti yağlı tohumlar ve zeytinyağı tüketimine ağırlık verir. Ancak bu gıdaların porsiyonları belirtilmediği için fazla kalori alımı riski vardır. Ayrıca hayvansal gıda tüketimini kısıtlaması nedeniyle demir ve kalsiyum eksikliğine yol açabilir. Bu nedenle demirden ve kalsiyumdan zengin olan bitkisel kaynaklarına sofrada daha sık yer vermek gerekir.
Aralıklı Orucun Altın Değerindeki 5 Faydası
Aralıklı oruç, açlık ve yemek yeme dönemleri arasında geçiş yapan bir beslenme stratejisini içerir. Normal oruçtan farkı ise açlık süresince su, bitki çayı ve kahve tüketiminin serbest olmasıdır.
Aralıklı oruç diyetinde, 16 saat aç kalıp, 8 saat yemek yeme prensibini uygulayan 16/8 yöntemini, haftada iki kez 500-600 kaloriyle sınırlayan 5:2 yöntemini ve ye-dur-ye yöntemlerini (haftada 1-2 kez 24 saat oruç tutulur) içerir. Genellikle önerilen ve sürdürülebilir olan ise 16/8 yöntemidir. Aralıklı oruç yöntemi yemek yemenize izin verilen süreyi kısıtlayarak kalori alımınızı azaltır.
Herkes aralıklı oruç yapabilir mi?
Diyabet hastaları, çocuklar, hamile veya emziren bireyler, yemek bozukluğu olan ve vücut ağırlığı düşük olanlar aralıklı oruç diyeti uygulamamalıdır. Bununla birlikte, kan şekeri seviyelerindeki düşüşlere duyarlı olanlar, aralıklı oruca başlamadan önce bir sağlık uzmanından görüş almalıdırlar.
Aralıklı orucun faydaları neler?
Aralıklı oruç diyetinin kilo vermeye yardımcı olmasının yanı sıra hem vücut hem de beyin için güçlü faydaları mevcut!
- Kalp sağlığını iyileştirir: İnflamatuar belirteçleri, LDL kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürüp, iyi kolesterol HDL’yi artırarak kalp sağlığını korur.
- Kan şekerini dengeler: Kan şekeri düzeylerinin düzenlenmesine yardımcı olarak, insülin duyarlılığını artırır ve diyabet riskini azaltır.
- Kilo kaybını destekler: Vücudun enerji ihtiyacını yağ yakımından sağlayarak kilo kaybını artırır.
- Zihinsel performansı artırır: Beynin kendini yenilemesine katkıda bulunarak zihinsel performansta artış sağlar.
- Yaşlanmayı geciktirir: Hücresel yenilenme sağlar, vücudun doğal onarım sürecini destekleyerek yaşlanmayı geciktirir.
Ketojenik Diyet
Ketojenik diyet, yüksel yağ, orta miktarda protein ve çok düşük karbonhidrat alımını öneren bir beslenme modeli olması sebebiyle vücudu ketoz adı verilen metabolik duruma sokar.
Böylelikle vücuttaki yağ yakımının hızlanmasını ve karaciğerde biriken yağların vücuda enerji sağlayan ketonlara dönüşmesini sağlayarak kilo kaybını destekler. Ancak ketojenik diyetler insülin ve kan şekeri seviyelerinde ciddi düşüşlere neden olabilir.
Bununla birlikte, ketojenik diyet uygularken yeterli sıvı alımına, vitamin/mineral yetersizliği ve elektrolit dengesizliği olmamasına dikkat edilmelidir. Bu nedenle sizin için ketojenik diyet modelinin uygun olup olmadığını değerlendirmek ve diyet sürecini doğru yönetmek için bir sağlık uzmanından danışmanlık almalısınız. Ayrıca, ketojenik diyetin uzun vadede sağlık üzerine etkilerine dair yeterli bilgi mevcut olmadığı için uzun süre uygulanması riskli kabul edilir.
Ketojenik diyet; kilo kaybıyla birlikte, diyabet hastalığı, epilepsi ve bazı beyin tümörlerinin tedavisinde uygulansa da uygunluğu kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu nedenle uzman diyetisyen veya doktor kontrolünde yapılmalıdır.
Yeni popüler diyet yaklaşımları, Akdeniz diyeti ve ketojenik diyeti birleştiriyor. Yapılan yeni araştırmalarda; bu kombinasyonun bilişsel işlevlerde iyileşme ve Alzheimer hastalığı riskinde azalma sağladığı belirtilse de bu konuda kanıt değeri yüksek olan daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.