Emeğin başkenti, kara elması, masmavi denizi, eşsiz doğal güzellikleriyle Karadeniz’in saklı kalmış yeryüzü cennetlerinden biri. İşte Zonguldak’ta gezilecek yerler…
Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer alan ve Türkiye’nin kömür madenleriyle ünlü şehri Zonguldak. Yurt içinde alternatif ya da farklı bir rota arayanlar için biçilmiş kaftan. Şehir mutlaka görülmesi gereken birbirinden şahane gezi duraklarına sahip. Gezilecek yerleri keşfetmeden önce seyahat tüyolarımın yer aldığı Zonguldak Gezi Rehberi yazısına mutlaka göz atmayı unutmayın.
Orhan Veli Kanık’ın şu dizeleriyle başlamalı bence bu seyahat:
“Siyah akar Zonguldak’ın deresi
Yüz karası değil, kömür karası
Böyle kazanılır ekmek parası”
Ve ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün şu sözleriyle de bitmeli:
“Zonguldak’ın derin toprakları altındaki servet-i madeniyye ne kadar kıymetli ise bizim nazarımızda Zonguldak da o kadar kıymetli bir vilayetimizdir.”
Başlangıç için notlarımızı aldıysak artık şehri keşfedeceğimiz gezi duraklarına geçebiliriz:
Daha fazla Zonguldak fotoğrafı ve reels videosu için hemen şimdi @fotokusagi instagram hesabımı takip edebilirsiniz. (:
Yazıdaki Başlıklar
Zonguldak’ta Gezilecek Yerler
1. Zonguldak Merkez
Gökgöl Mağarası
3.350 metre toplam uzunluğuyla Türkiye’nin en uzun onuncu, Zonguldak’ın ise en uzun ikinci mağarası olan Gökgöl, 875 metrelik yürüyüş yoluna sahip. Mağara içerisinde yağışlı dönemlerde debisi artan bir yer altı deresi akıyor. Ayrıca damla taş birikimi yönünden de son derece zengin bir yer.
Mağaranın girişten büyük çöküntü salonuna kadar olan bölümleri Fosil giriş, Astım Salonu, Harikalar Salonu ve Mucizeler Salonu gibi adlarla isimlendirilmiş. Mağaranın içinde sarkıtlar, dikitler, sarkıt ve dikitlerin birleşmesinden meydana gelen sütunların yanı sıra bayrak damla taşları ve dere üzerinde yer alan yoğun makarna sarkıtları görülmeye değer.
Yer kabuğunu oluşturan katmanları yakından görmek…
Şahane bir ışıklandırma ve yürüyüş platformu sayesinde siz de benim gibi mağaranın en özel köşelerini keşfedebilirsiniz. Yine de bazı alanların karanlık oluşu, ıslak zemin ve sarkıtlar nedeniyle tehlikeli olduğunu söylemeliyim. Dikkat ettiğiniz sürece keyifli bir inceleme gezisi gerçekleştirebilirsiniz.
Bu arada Gökgöl Mağarası, yıl içinde sıcaklık ve nem oranının fazla değişmemesi nedeni ile mikroklima özelliğine de sahipmiş. Mağaranın bu özelliğinden dolayı özellikle solunum yolu (astım) hastalarının tedavisinde yararlanılıyormuş. Yani mağara sağlık turizmi bakımından da büyük öneme sahip.
Farklı konseptteki oluşum aydınlatmaları, engelli dostu yürüyüş yolları, cam köprüleri, seyir terasları ve yeni tamamlanan hediyelik eşya satış yeri, ziyaretçi merkezi, tuvalet ve otoparkı gibi alanları da olan Gökgöl Mağarası’nı ziyaret etmek için ise en uygun zaman yaz ayları. Mağara, her gün 09.00-18.00 saatleri arasında ziyarete açık. Mağarayı gezmek için özel bir rehber eşliğinde turlara katılabilirsiniz. Bu sayede mağaranın tarihi, coğrafi ve biyolojik özellikleri hakkında daha iyi bilgi sahibi olabilirsiniz. Mağara içinde yürümek için mutlaka rahat ayakkabılar tercih edin. Nemli ve serin ortam nedeniyle yanınıza uygun giysiler alın. Bu arada mağara içinde fotoğraf çekmek serbest ancak flaşlı fotoğraf çekmek yasak.
Harmankaya Şelaleleri Tabiat Parkı
Zonguldak şehir merkezine 4 km mesafede yer alan bu muhteşem kanyon 2019 yılında Tabiat Anıtı olarak ilan edilmiş. Dere yatağı boyunca 4,5 km uzunluğundaki yürüyüş parkurunun son noktasında rakım 455 metreyi buluyor. Burada size parkur boyunca 5 ila 34 metre yüksekliğine ulaşan 10 şelale eşlik ediyor. Parkurun 2500 metresinde ister Zonguldak Kent Ormanı’nda isterseniz Kuş Kayası’nda keyifli vakit geçirebilirsiniz.
Görsellerin büyük halini görmek için üstlerine tıklayın. ©️ Fotoğraflar: Sahra Gülal / @fotokusagi
Eğer benim gibi outdoor faaliyetlerden uzak biriyseniz sizi uyarmalıyım; yürüyüş rotası oldukça zorlu bir parkur. Biz özellikle küçük çaplı bir sel felaketinden sonra kanyonu ziyaret eden ilk grup olduğumuz için kanyonun zemini ve parkuru hasar görmüş bir anına denk geldik. Fakat tekrar ediyorum; doğa sporlarından uzak olanlar için derecesi zor olan bir parkur. Her ne kadar ahşap köprüler, merdivenler, adım taşları olsa da kaygan zemin, tehlikeli yüksek ve dar alanlar, yağmur faktörü, 4,5 km’lik engebeli bir arazi işinizi zorlaştıracak etkenler arasında.
Maden Müzesi ve Kömür Deneyim Ocağı
Zonguldak’ın madencilik tarihine tanıklık etmek isterseniz, Avrupa Endüstriyel Mirası Rotası üyesi olan Zonguldak Maden Müzesi’ni ziyaret edebilirsiniz. Maden işçiliği ve madenlerin tarihi hakkında bilgi edinebileceğiniz müzede 1840’lı yıllardan bu yana kömür üretiminde kullanılan araç ve gereçleri, karbonifer fosilleri, kömürden elde edilen ürünleri, eser niteliğinde dokümanları, harita ve film gibi materyalleri görebilirsiniz. Taşkömürünün sosyal, kültürel ve ekonomik hayata katkılarına da şahit olacağınız müzede simülasyonlar, maketler ve dokunmatik ekranlar ile kömürün yer altından gün yüzüne çıkarılması süreçlerini canlı bir şekilde deneyimleyebilirsiniz.
Özellikle müze içerisindeki kuyudan kafesle inerek deniz seviyesinden yüzlerce metre aşağıda çalışan işçilerin günlük yaşamının bir parçası olan maden ocağına girip gerçek bir maden ocağı ve işçisi deneyimi yaşayabilirsiniz. Kömür Deneyim Ocağı’nda nefesimin kesildiğini, içimi acı bir hüznün kapladığını, simülasyonda olsa korku ve endişe duygularını bir arada yaşadığımı ama yine de gezi grubundan ayrı düşmeme neden olan fotoğrafçılık tutkumla burayı keşfettiğimi söyleyebilirim.
Ziyaret Saatleri: Haftanın 7 günü 08.30-17.30 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Adres: Çınartepe Mah. Bülent Ecevit Cd. No: 170 67040 Merkez/Zonguldak
İletişim: 0 372 253 54 36 (Hafta içi 09.00-18.00)
Varagel Tüneli (Fener Tünelleri)
Endüstriyel amaçlı kullanım için 1891-1893 yılları arasında inşa edilmiş olan tünel, iki kısa bir uzun üç tünelden oluşuyor. Büyük Varagel tünelinin uzunluğu 200 metre. Geçmişte ocaklardan çıkan kömürlerin lavuarlarda ayıklanıp yıkanmasıyla ortaya çıkan lavuar atıkları, demiryoluyla liman arkasındaki tünele taşınır ve tünel içindeki “varagel” adı verilen taşıyıcıyla Fener Mahallesi’ndeki kayalıklardan denize dökülürmüş. Bu anlamda 1940’lara kadar aktif olarak kullanılan tünel, bu tarihten sonra atıl duruma geçmiş. 2015 yılında ise Zonguldak Belediyesi tarafından onarılarak gezi yolu olarak kullanıma açılmış.
Şarjömen Rapid İskelesi
Zonguldak limanı içinde işlevi itibarıyla “yükleme/doldurma (chargement)” anlamına gelen bu anıtsal yapı, havzada üretilen ve demiryoluyla limana getirilen kömürü limandaki vapurlara yüklemek için yapılmış. İskele kalker taşının yontulması ile inşa edildiği için dönemin özgün bir örneği ve 100 yılı aşkın süredir tuzlu su içinde kalabilmiş en eski mimari değer imiş. 2009 yılında “taşınmaz kültür varlığı” olarak tescil edilmiş olan bu tarihi kömür yükleme iskelesinin solunda yer alan Zonguldak yazısıyla hatıra fotoğrafı çekilebilir, iskelede küçük bir yürüyüş de yapabilirsiniz.
Kapuz Plajı
Karadeniz’deki 7 mavi bayraklı plajdan biri olmasının yanı sıra Zonguldak’taki tek mavi bayraklı plaj olma özelliğine sahip. Şehir merkezinde yer alan Kapuz Plajı, 180 metre uzunlukta ve 25 metre genişliğinde. Zonguldak Belediyesi tarafından işletilen bir halk plajı olan Kapuz Plajı, yeşille mavinin buluştuğu özel yerlerden.
Bu arada plajı içinden olduğu gibi dışarıdan hatta kuş bakışı görebileceğiniz noktalardan deneyimlemek de eşsiz bir ayrıcalık olacak. Ben bu ikinci kısmı az da olsa deneyimleme şansı buldum ve hareket halindeki aracımızdan anlık bir kareyle objektifime yansıyan bu eşsiz manzarayı ölümsüzleştirebildim.
2. Alaplı
Bölüklü Yaylası (rakım 1100 m)
Alaplı ilçesi, Gümeli beldesinde bulunan yayla ilin en yüksek noktası olan Bacaklı Yayla’nın (rakım: 1630 m) eteklerinde konumlanıyor. Yaylacılık geleneklerinin devam ettiği bölgede Alaplı Fındığını deneyebilir, anıt porsuk ağacını yakından görebilirsiniz.
Konusu açılmışken Gümeli Porsuk Ağacı, “Dünyanın En Yaşlı Porsuk Ağacı” unvanına sahip. Gümeli Tabiat Parkı içinde bulunan ağacın bilimsel adı Taxus Baccata L.’dir. Dünyada bugüne kadar tespit edilmiş, yaşayan en yaşlı 5. ağaçtan biri. Türkiye’nin ise bilinen en yaşlı ağacı. Yaşı 2016 tarihinde 4112 olarak tespit edilmiş. 2023 tarihli günümüzde ağaç 4119 yaşında. Varlıklarına tanıklık ettiği medeniyetler tarafından ‘ölümsüzlük, yeniden doğuş ve başkalaşım’ sembolü olarak kabul görmüş. Porsuk, dayanıklı ve esnek bir yapıya sahiptir. Bu nedenle kalkan, ok, yay gibi malzemelerle savaşların kaderini değiştirmiştir. Gümeli Porsuğu’nun boyu 25,5 metre, çevresi 7,7 metredir.
Ulutan Barajı
Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde yer alan Ulutan Barajı, doğal güzellikleri ile ünlüdür. Baraj gölünde yürüyüş ve piknik yapabilir, doğa ile iç içe vakit geçirebilirsiniz.
3. Çaycuma
Filyos (Filyos Kalesi – Filyos Limanı – Filyos İskele – Filyos Sahili – Filyos Bazalt Sütunları – Filyos Kuş Cenneti ve Filyos Çayı)
Filyos Limanı, Zonguldak’ın en güzel doğal limanlarından biri. Çaycuma ilçesinin şirin bir beldesi olan Filyos; turkuaz renkteki denizi, temiz sahili ile Karadeniz’e açılan yeşil ve mavi bir pencere. Deniz, sualtı dalış, kamp/karavan, kültür ve gastronomi turizmi açısından ilgi odağı haline gelmiştir. Filyos’ta kale, liman, iskele, plaj, bazalt sütunları, kuş cenneti ve çayı görülmesi gereken önemli yerler arasında.
Tios Antik Kenti
Karadeniz Bölgesi’nde bulunan 3 antik kent içinde (Heraklia Pontika, Amastris, Tios) kalıntıları günümüze kadar korunarak ulaşan ve üzerinde modern yerleşim olmayan tek antik kent özelliğine sahip. Yaklaşık 60 hektarlık bir alanı kapsayan antik kent, tarih boyunca “Tios, Tieion, Tianon, Tius, Tion, Tium” gibi isimlerle anılmış. Kent, M.Ö. 7. yüzyılda Tios adlı bir rahip önderliğinde Miletos’dan gelenler tarafından kurulmuş. Roma Döneminde M.Ö. 70 yılında yakılarak yağma edilmiş ancak daha sonra yeniden inşa edilerek ticaret ve balıkçı kenti haline gelmiş. Bizans döneminde M.S. 5. yüzyılda önemli bir dini merkez olan kent 14. ve 15. yüzyılda Selçuklular ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinde önemini yitirerek küçük bir balıkçı köyüne dönüşmüş.
2006 yılında başlayan ve halen devam eden kazılarda ise; antik liman, kale, Roma İmparatorluk Dönemi Akropol Tapınağı, Nekropolis, kilise, hamam, antik tiyatro, su kemerleri, savunma kulesi, değirmen işliği, tüneller, kent içi yollar ile su sarnıcı ortaya çıkarılmış.
Çayırköy Mağarası
1300 metre uzunluğundaki mağara, botla gezilebilecek kadar geniş alanları olan bir yeraltı nehrine sahip. Yaklaşık 25 km uzakta bulunan Tios Antik Kenti’nin içme suyu Roma döneminde bu mağaradan sağlanmış. Çayırköy Tarihi Su Kemeri gibi yapılarla antik kente su aktarımı yapılmış. Mağara içinde barındırdığı yarasa kolonileri açısından da önemli bir cazibe merkezi. Çayırköy Köprüsü ve Kadıoğlu Mozaikleri ise bu bölgede görülmesi gereken bir başka gezi noktaları. Zonguldak’ta gezilecek yerler. Zonguldak’ta gezilecek yerler.
4. Devrek
Baston Park, Baston Satış Yerleri ve Müzesi
Devrek, doğal güzelliklere sahip olmasının yanında baston ve baston ustalığı ile tanınıyor. Devrek Bastonculuğu, babadan oğula, ustadan çırağa aktarılarak günümüze ulaşmış bir zanaat. Baston ustaları, bastonun gövde kısmında istenilen incelikte işlemeye elverişli kızılcık ağacını tercih ediyorlarmış. (Sebebi esnek ve sağlam bir ağaç olması.)
Klasik Devrek Bostonu’nda en çok burma form tercih ediliyor. Bu formda yaygın figür olarak tarih boyunca sağlık ve şifa sembolü olan yılan figürü kullanılıyormuş. Baston Müzesi’nde dünyadan ve Türkiye’den çeşitli baston örneklerini daha yakından görebilirsiniz. Dilerseniz hediyelik eşya dükkanından beğendiğiniz model bir bastonu satın alabilirsiniz.
Devrek Safranbolu Evleri
Zonguldak’ın Devrek ilçesinde bulunan Safranbolu Evleri, Osmanlı dönemine ait mimari özellikleri yansıtıyor. Bu tarihi evleri ziyaret ederek, geçmişe yolculuk yapabilirsiniz. Ayrıca Devrek Simidi, Beyaz Baklava ve Cevizli Gömeç bu bölgenin öne çıkan lezzetlerinden.
5. Kozlu
Kozlu Sahili ve Sahil yolu
Kozlu Polis Evi’nden başlayıp Öküşne mevkiine kadar uzanan parklar, spor alanları ve kafeler ile birlikte farklı aktivite olanakları sunan Kozlu sahili mavinin tüm tonlarıyla sizi bekliyor.
Değirmenağzı Plajı
Karadeniz’in serin sularında yüzmek ve güneşlenmek için harika bir yer olan bu plaj, doğal güzelliği ve temiz havası ile ünlü. Zonguldak’ın en popüler plajlarından da biri. Plaj, kumlu ve geniş bir alana sahip. Sahil boyunca bitki örtüleriyle dolu bir yürüyüş yolu da mevcut. Ayrıca Değirmenağzı Şelalelerini de ziyaret etmeyi unutmayın.
Ilıksu Plajı
Ilıksu Plajı, serin ve temiz Karadeniz sularına sahip bir plaj. Burada güneşlenerek dinlenebilir, yüzebilir veya plajda birçok aktivite yapabilirsiniz. Plajda tuvalet, duş, soyunma kabinleri, şezlong ve şemsiye kiralama seçenekleri de bulunmakta. Ayrıca bölgede bulunan uzunluğu 800 metre olan Ilıksu Mağarası’na da gidebilirsiniz. Mağara içindeki travertenleri, doğal sifonu ve guanayı görebilirsiniz.
6. Gökçebey
Süzek Kanyonu ve Şelaleleri
Bozulmamış doğal yapısı ve görülmeye değer tabiat güzelliği sunan 7 adet irili ufaklı şelaleye sahip. Doğa yürüyüşü, kaya tırmanışı, kanyon geçişi gibi macera sporlarının yapılabileceği Süzek Kanyonu, sizi adrenalin dolu bir maceraya çağırıyor. Zonguldak’ta gezilecek yerler.
Gaziemir Kaplıcası
Zonguldak’ın Gökçebey ilçesinde bulunan Gaziemir Kaplıcası ise termal turizm açısından önemli bir yer. Kaplıcada termal suyun faydalarından yararlanabilirsiniz. Gökçebey Fidanlığı, Çanakçılar Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ile Herkime Evleri ilçede gezilecek diğer popüler gezi durakları.
7. Kilimli
Türkali Sahili
2 km uzunluğunda ilin en uzun ve en temiz sahillerinden biri. Plajının hemen yanından geçen demiryolu ise mavi ile yeşil arasında bir çizgi oluşturmaktadır. Burada denizin keyfi ile endüstri mirasının ve doğanın bütünleşmiş halinin deneyimini yaşayabilirsiniz.
Kızılelma – Cumayanı Mağarası
Yüzbinlerce yıl önce oluşmuş olan mağaranın tarihi, 1957 yılında keşfedilmesine kadar bilinmiyormuş. Mağara, 1991 yılında turistik bir yer olarak hizmet vermeye başlamış. Mağara içinde birçok göl, sarkıt ve dikitler bulunuyor. Aydınlatma sistemleri ve yürüyüş yollarıyla donatılmış olan Cumayanı Mağarası, haftanın her günü ziyaret edilebilir. Mağara içinde fotoğraf çekmek serbest. Ayrıca tuvalet ve kafeterya gibi hizmetler de mevcut.
Radar Tepe Yamaç Paraşütü
Bu tepe, doğal güzelliği ve panoramik manzarasıyla ünlü. Soğuk Savaş döneminde Türkiye’nin hava savunma sistemlerinden birinin parçası olarak inşa edilmiş. Günümüzde tepe, turistik bir mekan olarak hizmet veriyor. Radar Tepe’nin en çarpıcı özelliği; Zonguldak’ın doğal ve tarihi panoramik manzarasına sahip olması. Haftanın her günü ziyaret edebileceğiniz tepeye çıkmak için teleferik sistemini kullanabilirsiniz.
8. Karadeniz Ereğli gezi rehberi için bkz:
Yumurta Kayalar, Cehennemağzı Ören Yeri (Kilise Mağarası, Cehennemağzı (Herkül) Mağarası, Ayazma Mağarası), Gazi Alemdar Müze Gemisi, Kent Müzesi, Oyuncak Müzesi, Herakles Anıtı ve daha fazlasının yer aldığı gezi rehberi için tıklayın: Karadeniz Ereğli Gezi Rehberi: Herkül Kenti’nde Gezilecek Yerler
Okuma önerisi: Deniz, dal parçaları ve hayaller: Mehmet Türkçelik ile Driftwood Sanatı