Dünya tarihinde, ulusal sınırların ötesinde göç hareketleri her daim var olmuştur. Ancak günümüzde, özellikle son on yılda, Türkiye’yi Orta Doğu ve genel anlamda dünyada öne çıkan bir göçmen deposu haline getiren çok sayıda etken mevcut. Bu makalede, bu evrimsel süreci ve Türkiye’nin bu yeni kimliğini ele alıyoruz.
İngiltere’den Göçmen Akışını Kontrol Etmek İçin Türkiye’ye Para Desteği
8 Ağustos 2023’te Türkiye ile İngiltere arasında yasadışı göçü engellemeye yönelik önemli bir anlaşma imzalandı. İngiltere daha önce, göçmen akışını kontrol etme amacıyla Türkiye’ye 3 milyon sterlin sağlamıştı. Bu yeni anlaşma, iki ülkenin bu konuda işbirliğini daha da güçlendirmeyi amaçlıyor.
AB’den Türkiye’deki Suriyeli Mültecilere Para Desteği
Avrupa Birliği (AB), Türkiye’de barınan 3,7 milyon Suriyeli mülteci için ek mali yardım sağlama taahhüdünde bulundu. AB, Türkiye’de kalan Suriyeli mültecilerin temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere bütçesinden 149 milyon 600 bin euro’luk bir fonun onaylandığını 2021 yılının ekim ayında açıkladı.
6+3= 9 Milyar Euro
AB’nin verdiği bilgilere göre, 2016 yılından bu yana Türkiye’de yaşayan mültecilere destek için yaklaşık 6 milyar euro harcandı. 2023 yılına kadar AB’nin, Türkiye’deki mülteciler için 3 milyar euro daha harcaması öngörülüyor.
Türkiye’nin bu konudaki rolünü belirleyen etkenlere gelirsek:
1. Coğrafi Konum: Türkiye, tarihsel olarak Asya ile Avrupa arasında bir köprü görevi görmüştür. Bu coğrafi konum, hem ticaret yollarını, hem de göç yollarını etkileyen stratejik bir öneme sahiptir. Suriye, Irak ve diğer komşu ülkelerden gelen göçmenler, Türkiye’yi bir geçiş noktası veya sığındıkları son liman olarak görmüşlerdir.
2. Siyasi ve Ekonomik İstikrarsızlıklar: Orta Doğu’da yaşanan siyasi çatışmalar, iç savaşlar ve ekonomik krizler, milyonlarca insanı yerinden ederek onları güvenli sığınak arayışına itmiştir. Bu insanlar, genellikle komşu ülkelere, özellikle de Türkiye’ye sığınmışlardır.
3. Türkiye’nin İnsan Haklarına Saygısı: Türkiye’nin uluslararası hukuka ve insan haklarına olan bağlılığı, ülkeyi birçok göçmen için cazip bir sığınak haline getirmiştir. Özellikle Suriyeli mülteciler için sınırlarını açarak gösterdiği misafirperverlik, bu durumu örneklendiriyor.
4. Avrupa’nın Göç Politikası: Avrupa Birliği ile Türkiye arasında yapılan anlaşmalar, Türkiye’yi bir nevi “göçmen tamponu” haline getirmiştir. AB, göçmen krizini yönetmek adına Türkiye’ye maddi destek sağlarken, Türkiye de bu göçmenleri sınırları içerisinde tutmayı taahhüt etmiştir.
5. Küresel İklim Değişiklikleri: Orta Doğu’da yaşanan kuraklık, su kıtlığı gibi ekolojik sorunlar, bazı bölgeleri yaşanmaz hale getirerek göçmen akışını etkilemektedir. Bu, Türkiye’nin göçmen alımını daha da artırabilecek bir etkendir.
Sonuç olarak, Türkiye, birçok faktörün kesişim noktasında, göçmenler için hem bir geçiş noktası, hem de kalıcı bir sığınak haline gelmiştir. Bu durum, sosyal, ekonomik ve politik anlamda birçok zorlukla birlikte gelmektedir. Bu yeni realiteye uyum sağlama süreci, hem Türkiye’nin kendi iç dinamiklerini, hem de uluslararası ilişkilerini şekillendirecektir.
Göç İdaresi Başkanlığı: İstanbul göçmenlere tamamen kapatılmadı!
17 Temmuz 2023’de Göç İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan açıklama da şöyle denilmişti; ‘İstanbul’da 39 ilçenin yabancıların ikamet izinlerine kapatıldığı’ iddialarının gerçeği yansıtmadığını, şu anda 10 ilçenin yeni ikamet izni başvurusuna kapalı olduğunu duyurdu. İkamet izninin kapalı olduğu ilçeler ise Fatih, Esenyurt, Avcılar, Bahçelievler, Başakşehir, Bağcılar, Esenler, Küçükçekmece, Sultangazi ve Zeytinburnu olarak sıralandı.
Başkanlıktan yapılan yazılı açıklamada, bazı sosyal medya hesaplarında, ‘İstanbul’da 39 ilçenin yabancıların ikamet izinlerine kapatıldığı’ yönünde paylaşımlar yapıldığı belirtilerek, kamuoyunun bu konuda doğru bilgilendirilmesi amacıyla açıklama yapılmasına ihtiyaç duyulduğu kaydedildi. Başkanlığın, mekansal yoğunlaşmanın önüne geçilmesi amacıyla dönemsel olarak illerde gerek mahalleler gerekse ilçeler nezdinde yabancı nüfusuna ilişkin yoğunluk analizleri yaptığı ve seyreltmeye yönelik tedbirler aldığı vurgulanarak, şöyle denildi:
“Bu kapsamda; İstanbul, 2019 yılında geçici koruma altında bulunan Suriyelilerin kayıt işlemlerine kapatılmıştır. 2021 yılı ocak ayında İstanbul’un Fatih ve Esenyurt ilçeleri yeni ikamet izni başvurularına kapatılmıştır. 2022 yılı ekim ayında yapılan değerlendirme sonucunda, Fatih ve Esenyurt ilçelerinin yanı sıra Avcılar, Bahçelievler, Başakşehir, Bağcılar, Esenler, Küçükçekmece, Sultangazi ve Zeytinburnu ilçeleri de yeni ikamet izni başvurularına kapatılmıştır.
63 İLDE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA GÖÇMEN VAR
1 Temmuz 2022 tarihi itibariyle tüm illerimizde, yabancı yoğunluğunun Türk vatandaşı nüfusuna oranla yüzde 20’yi aştığı, toplam 63 ilde 1169 mahalle yeni yabancı kaydına kapatılmış olup İstanbul ilimizde kapalı mahalle sayısı 54’tür.
Açıklamadan anlaşılacağı üzere İstanbul ilimizde 39 ilçenin ikamet iznine kapatıldığı iddiaları gerçeği yansıtmamakta olup halihazırda 10 ilçe yeni ikamet izni başvurusuna kapalı durumdadır. Mekansal yoğunlaşmaya yönelik izleme ve değerlendirme çalışmalarımız devam etmektedir.”
Türkiye’de kaç göçmen var? Göç İdaresi son verileri paylaştı
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bugüne kadar, yabancı sayısının, Türk vatandaşı sayısına oranla yüzde 20’yi aştığı 1169 mahallemiz, yoğunluğun azaltılması amacıyla yeni yabancı kaydına kapatılmıştır.
- İstanbul’da kapalı mahalle sayısı 54’tür.
- Ülkemiz genelinde göçmen sayısı 4 milyon 893 bin 752’dir.
Yabancı sayıları, Göç İdaresi Başkanlığımıza ait goc.gov.tr adresinde her hafta düzenli olarak yayımlanmaktadır. Ülkemizdeki yabancı sayılarına ilişkin özellikle sosyal medyada yer alan mesnetsiz yorumlar, yayımlanan rakamlar, kesinlikle gerçeği yansıtmamaktadır. Bir kez daha vurguluyoruz ki düzensiz göçle mücadelemiz, azim ve kararlılıkla devam etmektedir.”