Seyahat Acentaları Kanunu Taslağının Tartışmalı Maddeleri: Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni Seyahat Acentaları Kanunu taslağının bazı maddelerine karşı çıkıyor.
Özellikle TÜRSAB’ın yapısal bölünmesini öngören ve seyahat acentalarının faaliyet alanlarına göre ayrı birlikler kurmasına izin veren maddeler, sektör temsilcileri ve TÜRSAB yönetimi tarafından eleştiriliyor. Bu maddelerin seyahat acentalarının birliğini ve turizm sektöründeki temsil gücünü zayıflatabileceği endişesi dile getiriliyor. TÜRSAB, bu taslağın sektöre zarar vereceğine inanarak, taslağın revize edilmesi için sektör temsilcileriyle birlikte harekete geçti.
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın getirdiği yeni yasa taslağına karşı Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde bir araya geldi. Toplantıda, TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, tartışmalı maddeleri tek tek ekrana yansıtarak acentaların dikkatine sundu. Bağlıkaya ayrıca, Ekim 2023’den beri bu tartışmalı maddelerin düzeltilmesi için çaba harcadıklarını da dile getirdi.
İşte Seyahat Acentaları Kanunu Taslağı’nın Tam Metni ve Tartışmalı Maddeleri…
TÜRSAB’ın karşı çıktığı tartışmalar maddeler metinde KIRMIZI ile belirtilen alanlardır.
SEYAHAT ACENTALARI KANUNU TASLAĞI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1– (1) Bu Kanunun amacı; seyahat acentalarının kuruluşu, nitelikleri ve faaliyetleri ile seyahat acentaları birliklerinin yapısı, görevi, yetkisi ve işleyişine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Kanun; seyahat acentalarının kuruluşu, sahibi ve personelinin nitelikleri, faaliyetlerinde uyulacak esaslar, denetim ve uygulanacak yaptırımlar ile seyahat acentaları birliklerinin oluşumu, görev ve yetkileri, organlarının seçimi, faaliyetleri, gelirleri, giderleri ve denetimlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Tanımlar
MADDE 2– (1) Bu Kanunda geçen;
- a) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
- b) Birlik: Seyahat acentaları tarafından kurulan birlikleri,
- c) İşletme belgesi: Bakanlıkça verilen seyahat acentası işletme belgesini,
ç) Elektronik ticaret ortamı: 23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan elektronik ticaret ortamını,
- d) Paket tur: 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda paket tur sözleşmesi kapsamında nitelendirilen hizmetleri,
- e) Seyahat acentası: Kâr amacı ile turistlere turizm ile ilgili bilgiler vermeye, paket turları ve turları oluşturmaya, turizm amaçlı konaklama, ulaştırma, gezi, spor ve eğlence hizmetlerini görmeye yetkili olan, oluşturduğu ürünü kendi veya diğer seyahat acentaları vasıtası ile pazarlayabilen tüzel kişiliği haiz mesleki ticarî kuruluşu,
- f) Sorumlu yönetici: Seyahat acentasının merkez ve şubelerinde sorumlu olarak görevlendirilen kişiyi,
- g) Transfer: Paket tur ve tur kapsamındaki tüketicilerin; liman, havalimanı, gar, otogar gibi geliş-gidiş noktalarına, konaklama tesislerine, müze, ören yeri, etkinlik alanları ve hizmet alacakları yerlere taşınması faaliyetlerini,
ğ) Tur: Tarihi, doğal, kültürel, turistik değerlerden en az birini tanıtmayı içeren geziler ile spor, eğlence, eğitim, sağlık, yeme-içme, kongre-konferans, dini, bilimsel ve meslekî inceleme amaçlarıyla gerçekleştirilen ve ulaştırmayı birlikte kapsayan, bu hizmetlerin dahil olduğu tek bir fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan, konaklama içermeyen ve hizmeti yirmi dört saatten kısa bir süreyi kapsayan ticarî faaliyeti,
- h) Tur operatörü: Tüketicilere sunulmak üzere paket tur, tur ve turizm ürünlerini oluşturan, bunları kamuya açık şekilde, basın, yayın, internet veya diğer iletişim araçları ile doğrudan veya diğer seyahat acentaları vasıtasıyla tanıtan, pazarlayan, satan ve cirosu bu Kanunda belirlenen sınırı aşan seyahat acentalarını,
ı) Tur sorumlusu: Paket tur ve turlarda, seyahat acentası yetkilisi olarak görevlendirilen kişiyi,
- i) Turist rehberi: 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu uyarınca yetkilendirilmiş kişiyi,
- j) Tüketici: 6502 sayılı Kanunda tanımlanmış şekliyle turizm ürününden nihai olarak yararlanan kişiyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Seyahat Acentalığı Faaliyetleri, Kuruluşu ve Nitelikleri
Seyahat acentalığı faaliyetleri
MADDE 3- (1) Seyahat acentalığına münhasır faaliyetler şunlardır:
- a) Paket tur.
- b) Tur.
- c) Paket tur ve tur kapsamındaki transfer.
ç) Turizm amaçlı konaklama ile hava yolu ve deniz yolu taşımacılığı yapan işletmelerin ürünlerinin satışı.
(2) Seyahat acentalığına münhasır faaliyetler yalnızca seyahat acentası işletme belgesi alanlar tarafından gerçekleştirilir.
(3) Seyahat acentası, işletme ve şube izin belgesinde yazılı olan işyerlerinde seyahat acentalığı faaliyeti dışında başka bir faaliyet yapamaz. Ancak seyahat acentası;
- a) Hizmet verdiği tüketicilerle ilgili olarak sigorta şirketleri ve sigorta acentelerine yaptırdığı seyahat sigortasını,
- b) Araç kiralama hizmetlerini,
- c) Ulaşım araçlarının bilet satış işlemlerini,
ç) Seyahat çeklerinin tanıtım ve satışını,
- d) Turizmle ilgili ve turizm hareketinin gerektirdiği konular hakkında tüketicilerin tabi olduğu döviz ve gümrük gibi işlemlere ilişkin bilgi vermeyi, vize işlemlerini,
- e) Turistik nitelikte kitap, resim, kartpostal, hediyelik eşya ve tüketicinin ihtiyaç duyacağı turizmle ilgili enformasyon malzemelerinin satışını,
yapabilir.
(4) İşletmelerin kendi ürünlerini tanıtım, pazarlama ve satış faaliyetleri ile tüketicilerin doğrudan kendileri ve aileleri için yaptıkları rezervasyon ve organizasyonlar, seyahat acentalığına münhasır faaliyetlere ilişkin düzenlemenin ihlali sayılmaz.
İşletme belgesi
MADDE 4– (1) Seyahat acentalığı faaliyeti, Bakanlıktan işletme belgesi alan tüzel kişilerce yerine getirilir.
(2) İşletme belgesinde yer alacak hususlar Bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.
(3) Bakanlıktan izin almak kaydıyla, işletme belgesi acenta ünvanından bağımsız olarak başka bir tüzel kişiliğe devredilebilir. Devir, Bakanlık siciline işlendiği tarihte hüküm ifade eder. Devredilen işletme belgesinde yer alan acenta ünvanı veya iltibasa yol açacak ünvan on yıl içerisinde hiçbir seyahat acentasına kullandırılmaz. İşletme belgesini devreden tüzel kişiliğe üç yıl içerisinde yeniden işletme belgesi verilmez.
(4) Yeni verilecek işletme ve şube izin belgesi ile belge devri nedeniyle düzenlenecek belgelerden o yıla ait birlik kayıt ücreti kadar, mevcut belgeler üzerinde değişiklik yapılması nedeniyle yenilenmesinde ise o yıla ait birlik kayıt ücretinin yüzde yirmisini geçmemek üzere, Bakanlıkça önceden belirlenip ilan edilecek tutarlarda ücret alınır. Bu ücretler, Bakanlık döner sermayesine gelir kaydedilir.
Seyahat acentası ünvanı
MADDE 5- (1) Seyahat acentası işletme belgesi almak isteyen tüzel kişiler seyahat acentası unvanı almak üzere Bakanlığa başvurur.
(2) Başka bir seyahat acentasına veya Bakanlıktan belgeli tesislere ait ünvanlar talep edilemez. Seyahat acentaları tarafından daha önce kullanılan ünvanlar, kullanımının sona erdiği tarihten itibaren on yıl geçmedikçe Bakanlık tarafından başkasına verilmez.
(3) Bakanlık tarafından onaylanan ünvanın, daha sonra bu maddede belirtilen hususlara aykırı olduğunun tespit edilmesi halinde değiştirilmesi için yazılı bildirimde bulunulur. Bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Bakanlığa ünvan değişikliği talebinde bulunulması zorunludur.
(4) Seyahat acentası, faaliyetlerinde işletme belgesinde yazılı seyahat acentası ünvanını kullanmak zorundadır. Seyahat acentası; reklam, tanıtım, pazarlama ve satış faaliyetleri ile yazılı ve basılı tüm materyallerinde ünvanının belirginliğini ortadan kaldıracak şekilde başkaca bir marka, işaret ve ünvan kullanamaz.
Başvuruların değerlendirilmesi
MADDE 6– (1) Ünvan uygunluk yazısı alan tüzel kişiler, bu Kanun ve yönetmelikle belirlenecek belgelerle birlikte altmış gün içerisinde seyahat acentası kuruluş işlemleri için Bakanlığa başvuruda bulunur.
(2) Bakanlık tarafından evrak üzerinde yapılan inceleme sonucunda, gerekli koşulları taşıdığı tespit edilen başvuranın adres olarak gösterdiği yerin bu Kanunda belirtilen nitelikleri taşıyıp taşımadığı Bakanlık tarafından denetlenir.
(3) Denetim sonucunda, işyerinin seyahat acentalığı yapmaya uygun olduğunun tespit edilmesi halinde Bakanlık tarafından başvuru sahibine, üye olacağı birliğe on beş gün içerisinde başvurması gerektiği yazılı olarak bildirilir. Birlik, kendisine yapılan üyelik başvurusunu yedi gün içerisinde sonuçlandırmak ve beş gün içerisinde Bakanlığa bilgi vermekle yükümlüdür. Başvurunun birlik tarafından kabul edilmediğinin başvurana tebliğinden veya yedi günlük süre içerisinde başvurunun sonuçlandırılmaması halinde bu sürenin bitiminden itibaren yedi gün içerisinde Bakanlığa itiraz edilebilir. Bakanlığın itiraz üzerine vereceği karar kesindir ve birliği bağlar.
(4) Birliğe üyeliği gerçekleşen seyahat acentasının işletme belgesi Bakanlık tarafından düzenlenir.
(5) Başvurusunu sonuçlandırmayan veya Bakanlık tarafından uygun bulunmayanların dosyası, gerekçeleri belirtilerek bu maddede belirtilen işlem sürelerinin sona ermesini takiben en geç otuz gün içerisinde işlemden kaldırılır. Kaldırma işlemi gerekçeleri ile birlikte başvurana tebliğ edilir.
(6) Bu madde kapsamında ilk defa işletme belgesi başvurusunda bulunacaklarda, bu Kanunun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde sayılan birliklerden birisine üyelik için, bu bentlerde sayılan üyelik şartları bir yıl süre ile aranmaz. Bu süre içerisinde gerekli şartları sağlayamayanların üyeliği sona erer. Bunlardan, durumlarına uygun başka birliğe üye olmayanların işletme belgeleri Bakanlık tarafından iptal edilir.
Seyahat acentası şubesi
MADDE 7– (1) Seyahat acentası, Bakanlıktan izin almak ve işletme belgesine bağlı olmak üzere şubeler kurabilir.
(2) Şube kuruluşu, seyahat acentası kuruluş koşullarına tabidir. Şubeler için seyahat acentası şube izin belgesi düzenlenir.
(3) Seyahat acentası şubesi, yaptırım işlemlerinde merkezi ile bütün olarak değerlendirilir.
Üye sicili
MADDE 8– (1) İşletme belgesi verilen seyahat acentasının sicilleri Bakanlık ve üyesi olduğu birlik tarafından elektronik ortamda tutulur.
(2) Seyahat acentasının belge numarası, ünvanı, adresi, var ise şubesi, elektronik ticaret ortamı, sorumlu yöneticisi ile seyahat acentası sahibi tüzel kişiliğin ünvanı bilgileri kamuya açık olarak tutulur.
(3) Birlik, elektronik ortamdaki üye sicilinin güncel olmasından ve Bakanlığın erişimine açık tutulmasından sorumludur.
Seyahat acentası sahibi, işyeri ve personele ilişkin nitelikler
MADDE 9– (1) Seyahat acentası sahibi tüzel kişilerde;
- a) Seyahat acentalığı veya turizmin faaliyet konuları arasında bulunması,
- b) Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, limitet şirketlerde şirket müdürleri ile şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, diğer şirketlerde ise tüm ortakların ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından mahkûm olmaması,
şartları aranır.
(2) Seyahat acentası, faaliyet alanlarına göre nitelikleri yönetmelikle belirlenen ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan işyeri adresinde kurulur.
(3) Seyahat acentasının faaliyet göstereceği işyerinin yeterli büyüklükte olması ve bağımsız faaliyetleri için belirgin şekilde ayrılması koşuluyla aynı işyerinde birden fazla seyahat acentası faaliyet gösterebilir.
(4) Seyahat acentası işyerinde, faaliyet alanının gerektirdiği yeterlilikte donanım, tefrişat ve envanter bulunur.
(5) Her seyahat acentası, sorumlu yönetici sıfatını taşıyan en az bir personeli merkez ve şubelerinde istihdam etmek zorundadır.
(6) Seyahat acentasının sahibi durumundaki tüzel kişiliğin temsile yetkili yöneticileri sorumlu yönetici olarak atanabilir. Seyahat acentası, sorumlu yöneticilerini Bakanlığa ve üyesi olduğu birliğe bilgi vererek değiştirebilir.
(7) Sorumlu yönetici birden çok seyahat acentasında görev alamaz.
Seyahat acentasının yükümlülükleri
MADDE 10- (1) Bakanlık tarafından seyahat acentasından istenilen bilgi ve belgeler on beş gün içerisinde teslim edilir. Bakanlık gerekli hallerde bu süreyi yedi iş gününe kadar indirebilir.
(2) Seyahat acentası, en az on beş kişi için düzenlediği paket tur ve turlara bizzat katılmak suretiyle sevk ve idare eden tur sorumlusu görevlendirir. Turist rehberi, tur sorumlusu görevini de üstlenebilir.
(3) Seyahat acentası, paket tur ve tur kapsamında, sadece ülkemizdeki müze ve ören yerlerine düzenleyecekleri gezilerde tanıtım hizmetini bu alanlarda turist rehberleri ile vermek zorundadır.
(4) Seyahat acentası, tüketiciye taahhüt ettiği hizmeti eksiksiz vermekle yükümlüdür.
(5) Paket tur ve tur denetimlerinde; işletme belgesi örneği, paket tur veya tur programı, tüketici listesi ve araç kiralanmış ise sözleşme örneği seyahat acentası tarafından denetim görevlilerine fiziki veya dijital ortamda ibraz edilir.
(6) Seyahat acentası, gerçeğe aykırı ve yanıltıcı tanıtım ve reklam yapamaz.
(7) Seyahat acentası, tüketicilere verdiği hizmetler sırasında, tüketicinin bilgisi dışında; alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilmeleri karşılığında herhangi bir menfaat temin edemez.
(8) Seyahat acentası, paket tur veya tur kapsamında verdiği ulaşım hizmeti hariç olmak üzere tüketicilere seyahat acentalığı hizmeti adı altında; bir güzergâha bağlı olarak, bilet düzenleyerek veya bir güzergâha bağlı olmaksızın taksi, servis, mekik servis, transfer veya benzeri adlarla taşıma hizmeti veremez.
(9) Seyahat acentası, adres değişikliğini Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanmasından önce Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(10) Seyahat acentası, adresi dışında işletme belgesinde yazılı olan diğer hususlardaki değişiklikleri, değişikliğin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanmasından itibaren otuz gün içerisinde Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(11) Seyahat acentası, Bakanlıkça belgelendirilmiş konaklama tesisleri dışında, yurt içindeki konaklama tesislerinin reklamını, pazarlamasını ve satışını yapamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ürün Pazarlaması, Satışı ve Sorumluluk
Ürün satışı, sözleşme ve sorumluluk
MADDE 11- (1) Seyahat acentası, kendisine ait ürünleri diğer seyahat acentaları aracılığıyla da pazarlayabilir.
(2) Ürünün satışında, sözleşmenin bir suretinin satıcı seyahat acentası tarafından karşı tarafa verilmesi zorunludur.
(3) Satışını gerçekleştirdiği ürünün başka bir seyahat acentasına ait olması halinde; bu ürünün reklam, pazarlama ve satışında ürün sahibi seyahat acentasının bilgilerini paylaşmak, tüketiciye verilecek sözleşmede ürün sahibi veya düzenleyicisi ile aracı ve satıcı seyahat acentalarının bilgilerini açıkça belirtmek zorunludur.
(4) Seyahat acentasının satışını yaptığı ürünün sahibi olması halinde, bu ürüne ilişkin her türlü ayıptan kendisi sorumludur.
(5) Seyahat acentasının kendisine ait ürünleri diğer seyahat acentaları aracılığıyla pazarlaması halinde, ürünün her türlü ayıbından her iki seyahat acentası da müşterek ve müteselsilen sorumludur.
Elektronik ticaret ortamları ile pazarlama ve satış
MADDE 12- (1) Seyahat acentası, bu Kanunun üçüncü maddesindeki seyahat acentalığı faaliyetlerini elektronik ortamda da yürütmesi halinde satışlarını, yalnızca bu faaliyetler için kullanacağı kendisine ait elektronik ticaret ortamı üzerinden gerçekleştirmek zorundadır. Ancak, seyahat acentaları diğer elektronik ticaret ortamlarına reklam ve ilan verebilir, kullanıcılar bu ortamlar üzerinden seyahat acentasının elektronik ticaret ortamlarına yönlendirilebilir.
(2) Elektronik ticaret ortamında reklam, ilan ve satış yapılması halinde hizmetin hangi seyahat acentasına ait olduğu açıkça belirtilir.
(3) Seyahat acentaları elektronik ticaret ortamlarını Bakanlığa ve üyesi olduğu birliğe bildirmek zorundadır.
(4) Elektronik ticaret ortamında yer alması zorunlu bilgiler ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Birlik
Birlik
MADDE 13– (1) İşletme belgesine sahip seyahat acentaları, bu maddede belirtilen şartları sağlamaları halinde, bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere kamu kurumu niteliğini haiz tüzel kişiliğe sahip birlikler kurabilirler.
(2) Seyahat acentaları, Bakanlığa yapacakları başvuru üzerine;
- a) Bir önceki yıl cirosu en az iki yüz elli milyon Türk Lirası olan seyahat acentalarının üye olduğu Tur Operatörleri Seyahat Acentaları Birliği,
- b) Sağlık turizmi alanında faaliyet göstermek üzere Sağlık Bakanlığından yetki almış seyahat acentalarının üye olduğu Sağlık Turizmi Seyahat Acentaları Birliği,
- c) Hac veya umre organizasyonu düzenlemek amacıyla son üç yılda en az bir kez Diyanet İşleri Başkanlığından yetki almış seyahat acentalarının üye olduğu Hac ve Umre Seyahat Acentaları Birliği,
ç) Uçak bileti satışı yapmak üzere, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği veya havayolu taşımacılığı yapan işletmelerle sözleşme imzalayan seyahat acentalarının üye olduğu Uçak Bileti Satıcıları Seyahat Acentaları Birliği,
- d) Aynı veya farklı alanlarda faaliyet gösteren her birinde en az bin seyahat acentasının üye olduğu birden fazla birlik,
kurulabilir.
(3) Kuruluş başvurusunda; kuruluş talebini içeren dilekçe, ilk seçimli Genel Kurula kadar birlik organlarında görev alacak kişilerin isimleri ile tüm kurucu seyahat acentalarının temsile yetkililerinin imzasının bulunması zorunludur. Birlik, Bakanlık tarafından gerekli şartların sağlandığının bildirilmesi üzerine birlik kurulmuş ve tüzel kişilik kazanmış olur.
(4) Seyahat acentası, aynı anda birden fazla birliğe üye olamaz, birlik üyesi olmadan seyahat acentalığı faaliyeti yürütemez. Bu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen birliklere üye olanlardan, üyelik için gerekli vasıflarını sonradan kaybedenler üç yıl içerisinde bu vasıfları yeniden sağlamak zorundadır. Bu süre içerisinde gerekli vasıfları yeniden sağlayamayanların üyeliği sona erer. Bunlardan, durumlarına uygun başka birliğe üye olmayanların işletme belgeleri Bakanlık tarafından iptal edilir.
(5) Birlik üyesi olmak başka bir birliğin kuruluş çalışmalarını yürütmeye engel teşkil etmez. Bu şekilde, kuruluşunu tamamlamış birliğe geçiş yapacaklar için bu maddenin altıncı ve yedinci fıkralarındaki hükümler aynen uygulanır.
(6) Üyesi olduğu birlikten ayrılmak isteyen seyahat acentasının yıllık aidat borcunun bulunmaması gerekir. Bir yıl içerisinde birden fazla birlik üyeliği değişikliği yapılamaz.
(7) Bu maddenin altıncı fıkrasındaki şartları yerine getirerek başka bir birliğe üye olan seyahat acentasının, sicil kayıtlarının güncellenmesi için Bakanlığa, geçiş tarihinden itibaren yedi gün içerisinde bilgi vermesi ve yeni üye olacağı birliğe yıllık aidatını ödemesi gerekir.
(8) Birlik üyeliğinden ayrılanlar, üye kayıt ücretinin iadesini talep edemez.
(9) Birlik, kuruluşunu gerçekleştirdiği tarihteki zorunlu üye sayısı ve diğer şartlarını sürekli korumak zorundadır. Üye sayısı kurulduğu tarihteki zorunlu üye sayısının altına düşen veya zorunlu diğer şartları yitirdiği tespit edilen birlik, Bakanlık tarafından üye sayısı veya diğer şartların altı ay içerisinde sağlanması amacıyla uyarılır. Uyarıya rağmen gerekli şartları sağlayamayan tüzel kişiliğin birlik vasfı sona erer ve bu husus Bakanlık internet sayfasından duyurulur. Bu birliğe kayıtlı seyahat acentaları üç ay içerisinde diledikleri başka bir birliğe üye kayıt ücreti ödemeden kaydolurlar. Birlik vasfı sona eren tüzel kişiliğin tasfiye işlemleri son Yönetim Kurulu tarafından gerçekleştirilir.
(10) Bu maddenin, ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen faaliyet alanlarındaki birliklerden birden fazla kurulamaz. Bu birliklerin herhangi bir nedenle birlik vasfının sona ermesi halinde, yeniden kurulabilmesi için bu Kanunda öngörülen kuruluş şart ve usulleri aranır.
(11) Birlikler, dernek, vakıf, şirket, iktisadi ve ticari işletme kuramaz, bunlara ortak veya üye olamaz, seyahat acentaları ile rekabet yapacak alanlarda faaliyet gösteremez.
(12) Bakanlığa yapılacak birlik kuruluş başvurusuna ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Birliğin görev ve yetkileri
MADDE 14– (1) Birliğin görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Meslek ilkelerinin oluşturulmasını, uygulanmasını ve mesleğin gelişimini sağlamak.
- b) Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki gelişimini ve dayanışmasını sağlamak.
- c) Mesleğin gelişimini olumsuz etkileyecek durum ve olaylara karşı önlem almak, haksız rekabeti önlemek, gerektiğinde idari tedbirlere ve yargı mercilerine başvurmak, bilirkişilik yapmak.
ç) Üyelerinin faaliyetlerini denetlemek.
- d) Seyahat acentası personeli yetiştirilmesi amacıyla eğitim faaliyetleri düzenlemek, mesleki yeterlilik konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak.
- e) Belgesiz seyahat acentalığı faaliyetlerinin önlenmesi için gerekli önlemleri almak, denetim yapmak ve tespit ettiği aykırılıklarla ilgili yargı mercileri dahil gerekli başvuruları yapmak.
- f) Pazar araştırmaları ve seyahat acentalığı konusunda incelemeler yapmak, ülke turizminin tanıtımı ve pazarlanması faaliyetlerinde bulunmak.
- g) Ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak, üyelerini kamu kurum ve kuruluşları, meslek örgütleri ve diğer kuruluşlar nezdinde temsil etmek.
Birliğin yapısı ve organları
MADDE 15– (1) Birliğin organları şunlardır:
- a) Genel Kurul.
- b) Yönetim Kurulu.
- c) Denetim Kurulu.
ç) Disiplin Kurulu.
(2) Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üyeleri Genel Kurul tarafından üyeleri arasından seçilir.
Genel kurul, oluşumu, çalışması ve görevleri
MADDE 16– (1) Organ seçimleri hariç birlik Genel Kurulu, birliğin kuruluş tarihine bakılmaksızın 11/7/2019 tarihli ve 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Kanununun 3 üncü maddesinde düzenlenen seçimden önceki ay içerisinde, birlik merkezinin bulunduğu yerde ve Birlik tarafından belirlenen tarihte gerçekleştirilir.
(2) Genel Kurul, Yönetim Kurulu tarafından veya Bakanlık tarafından re’sen her zaman olağanüstü olarak toplantıya çağrılabilir.
(3) Yönetim Kurulunun görev süresinin sona ermesi veya herhangi bir sebeple oluşturulamaması halinde birlik, Genel Kurulca organ seçimleri yapılana kadar Bakanlık tarafından belirlenen üç temsilci tarafından yönetilir.
(4) Genel Kurulun oluşumunda aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır:
- a) Genel Kurulun yapılacağı tarihten en az bir yıl önce Bakanlıktan belge almış olan seyahat acentaları Genel Kurula katılabilir. İşletme belgesine sahip olan her seyahat acentası, temsile yetkili kişi tarafından Genel Kurulda temsil edilir. Temsile yetkili olması halinde bir kişi birden çok seyahat acentasını temsil edebilir. Şubelerin temsil ve oy hakkı yoktur.
- b) Birlik, Genel Kurul toplantısının yapılacağı tarihten en geç iki ay önce Genel Kurul tarihini belirleyen kararı alır, ilân eder ve gerçekleşmesini sağlar.
- c) Genel Kurul, Bakanlık veri tabanından alınmış seyahat acentalarını gösteren sicile kayıtlı üyelerden oluşur.
ç) Genel Kurul, sicile kayıtlı üyelerinin çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde, ikinci toplantı en geç bir hafta içerisinde çoğunluk aranmaksızın yapılır.
(5) Genel Kurul toplantılarında aşağıdaki usuller uygulanır:
- a) Genel Kurul, birlik başkanı veya Bakanlık temsilcisi tarafından açılır.
- b) Genel Kurulda bulunan üyeler arasından bir başkan, iki başkan yardımcısı ve yeterli sayıda kâtip üyeden oluşan başkanlık divanı seçimi yapılır. Başkanlık divanı seçimine ilişkin oylar Bakanlık temsilcisi tarafından sayılır.
(6) Genel Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Birlik hesaplarını incelemek, Yönetim ve Denetim Kurulu raporlarını görüşerek ibra etmek.
- b) Birliğin çalışma programını ve bütçesini görüşerek karara bağlamak.
- c) Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üye seçimini yapmak.
ç) Birlik İç Tüzüğünü veya değişikliklerini görüşerek karara bağlamak.
- d) Genel Kurul tarafından alınacak kararları uygulamak üzere Yönetim Kuruluna verilecek yetki ve görevleri görüşerek karara bağlamak.
- e) Gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce Genel Kurula katılan üyelerin yirmide birinin yazılı teklifiyle görüşülmesi veya gündemden çıkarılması istenen konuları görüşerek karara bağlamak.
- f) Gündemde yer alan diğer konuları görüşerek karara bağlamak.
(7) Genel Kurula katılacak üyelerin ulaşım ve konaklama giderleri birlik tarafından karşılanmaz.
(8) Birlik Genel Kurul toplantısının geçerli olabilmesi için Bakanlık temsilcisinin toplantı süresince bulunması ve kapanışa kadar toplantıya nezareti zorunludur. Bakanlık temsilcisi toplantının mevzuat ve gündem esasları içinde yapılmasını temin ve denetlemekle görevlidir.
(9) Genel Kurulun çalışma usul ve esasları konusunda bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
Organ seçimleri
MADDE 17- (1) Birliklerin bu Kanuna göre yapılacak organ seçimlerine ilişkin işlemleri, bu maddedeki esaslara göre tek dereceli olarak, yargı gözetiminde gizli oyla ve açık tasnifle gerçekleştirilir.
(2) Birlik organlarının seçimleri, 7183 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde düzenlenen seçimin yapıldığı tarihte birlik merkezinin bulunduğu il ile Bakanlıkça belirlenen diğer illerde gerçekleştirilir.
(3) Organ seçimleri, Bakanlık veri tabanına kayıtlı üyelerin katılımıyla Bakanlıkça belirlenen yer ve saatte yapılır.
(4) Birlik, Bakanlık veri tabanından alınmış üye seyahat acentalarını gösteren listeleri, seçim tarihinin ilanından itibaren en geç yedi iş günü içerisinde seçimleri yapmakla görevli ilçe seçim kurulları başkanı olan hâkimlere teslim eder, ayrıca internet sitesinde yayımlar ve birlik merkezinde üyelerin incelemesi için hazır bulundurur. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde görevli hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.
(5) Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak üyeleri belirleyen listeyi onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar birlik merkezinde ilan yerlerinde asılmak ve birlik internet sitesinde yayınlanmak suretiyle yedi gün süre ile ilan edilir. İlan süresi içerisinde üyeler tarafından listelere yapılacak itirazlar, hâkim tarafından incelenir ve en geç iki gün içerisinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar onaylanarak birliğe gönderilir.
(6) Birlik organlarına aday olacaklar, adaylığa ilişkin bu Kanunda yer alan şartları taşıdıklarına ilişkin belgeleri seçim tarihinden iki hafta önce birlik merkezinin bulunduğu yerdeki ilçe seçim kuruluna teslim ederek aday listesine kaydını yaptırmak zorundadır. Bir kişi sadece bir organ için aday olabilir. Aday listeleri seçimden yedi gün önce kesinleşir.
(7) Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üyelikleri için yapılacak seçimlerde; adaylar tek pusulada ayrı ayrı gösterilir ve bu şekilde oylanır. Oy pusulasında bütün adaylar, aday olduğu organa göre ayrı ayrı soyadlarına göre alfabetik olarak liste halinde sıralanır. Pusulalar birlik tarafından bastırılır ve birlik merkezinde bulunan ilçe seçim kurulu başkanlığınca mühürlenerek oy pusulasına dönüştürülür ve hâkim tarafından Bakanlıkça belirlenen seçim yapılacak illerde, oy kullanacak üye sayısı adedi kadar oy pusulası ilgili ilçe seçim kurullarına mühürlü bir oy torbasıyla gönderilir. Birlik merkezi dışındaki yerlerde yapılacak seçimlerde bu oy pusulaları kullanılır.
(8) Hâkim, kamu görevlileri veya aday olmayan Genel Kurul üyeleri arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu atar. Aynı şekilde ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin Kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup görevleri, bu işlemler bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder.
(9) Birlik merkezinde ve Bakanlıkça belirlenen illerde her dört yüz üye için bir oy sandığı bulunur ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. İki yüze kadar olan üye fazlalığı sandık sayısında nazara alınmaz. Sandıkların konacağı yerler hâkim tarafından belirlenir. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler, seçim kurulundan sağlanır.
(10) Oy verme işlemi saat 17:00’ye kadar, gizli oy açık tasnif esaslarıyla devam eder. Seçim süresi sona erdiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen üyeler de oylarını kullanırlar. Listede adı yazılı bulunmayanlar oy kullanamaz. Oylar, seyahat acentası sahibinin; gerçek kişi olması halinde oy verenin kimliğinin resmî bir kuruluşça verilen belge ile kanıtlanmasından, tüzel kişi olması halinde ise temsile yetkili olduğunu gösteren belge ve oy verenin kimliğinin resmî bir kuruluşça verilen belge ile kanıtlanmasından ve listedeki seyahat acentası isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır. Oylar, bu maddenin yedinci fıkrasına göre düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarflara konulmak suretiyle kullanılır. Bunların dışındaki zarflara konulan oylar ile bu maddenin yedinci fıkrasına göre düzenlenen oy pusulaları dışındaki pusulalar geçersiz sayılır.
(11) Bu maddenin yedinci fıkrasına göre düzenlenen pusulada seçilecek üye sayısı kadar adaya, adının hizasına işaret konularak oy verilir. Pusulada seçilecek üye sayısından fazla işaretleme yapılması halinde sadece anılan organ için verilmiş oylar geçersiz sayılır.
(12) Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Birden fazla sandık bulunması halinde tutanaklar hâkim tarafından birleştirilir. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak ve Bakanlık ile birlik internet sitesinde yayınlanmak suretiyle geçici seçim sonuçları ilan edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir. Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içerisinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, yukarıdaki hükümlere göre kesin sandık sonuç tutanaklarını birlik merkezinin bulunduğu yerdeki ilçe seçim kuruluna gönderir. Birlik merkezinin bulunduğu yerdeki ilçe seçim kurulu tarafından tutanaklar birleştirilir. Birleştirme sonucunda adayların aldıkları oy sayısına göre sıralama yapılarak asıl ve yedek üyeler belirlenir. Aday oldukları organlarda oy sıralamasına göre en çok oy alan adaydan başlanmak üzere, alınan oy sayısına göre asıl ve yedek üyeler belirlenir; eşit oy alanlar arasında ad çekme yoluyla sıralama belirlenir. Bu belirleme sonrasında ilçe seçim kurulu hâkimi tarafından organ seçimlerine ilişkin sonuçlar açıklanır.
(13) Hâkim, herhangi bir sebeple seçimi durdurduğu veyahut seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya Kanuna aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde, ilgililer bu karara, tebliğ tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde il seçim kuruluna itiraz edebilirler. İl seçim kurulu en geç iki iş günü içerisinde itirazı inceler ve kesin olarak karara bağlar. İptal kararının kesinleşmesi üzerine hâkim, bir aydan az ve iki aydan fazla bir süre içinde olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit ederek ilgililere, birliğe ve Bakanlığa bildirir. Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile Kanunun öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür.
(14) Bir seçim bölgesindeki seçimin iptali sadece o seçim bölgesindeki seçimlerin yenilenmesini gerektirir. Ancak, yapılan seçim sonucuna göre bu maddenin on ikinci fıkrasına göre belirlenen asıl ve yedek üyeliklerde değişiklik gerekmesi halinde, yenilenen seçim sonuçlarına göre anılan fıkra hükümlerine göre asıl ve yedek üyeliklerde gerekli değişiklikler yapılır. Seçimlerin tamamının iptali halinde seçimler yenileninceye kadar geçen sürede Yönetim Kurulu görevini yapmak üzere Bakanlık tarafından, üç kişilik bir kurul atanır.
(15) İlçe seçim kurulu başkanı hâkime ve seçim sandık kurulu başkanı ile üyelerine, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ücret ödenir. Bu ve diğer seçim giderleri birlik tarafından karşılanır.
(16) Seçimler sırasında sandık kurulu başkanı ve üyelerine karşı görevleriyle bağlantılı olarak işlenen suçlar kamu görevlilerine karşı işlenmiş gibi cezalandırılır.
(17) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Yönetim kurulu
MADDE 18– (1) Yönetim Kurulu, birliğin yürütme ve temsil organıdır. Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından aday olan seyahat acentalarının temsile yetkili kişileri arasından seçilen dokuz üyeden oluşur. Genel Kurul tarafından ayrıca Yönetim Kurulu için dokuz yedek üye seçilir.
(2) Yönetim Kurulu, yapacağı oylama ile kendi üyeleri arasından birlik başkanını, uygun görülecek sayıda başkan yardımcısını, genel sekreter ile mali işler sorumlusu ve diğer görevlileri seçer.
(3) Birlik başkanının aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- a) İşletme belgesine sahip olan seyahat acentalarında en az beş yıl süreyle temsile yetkili kişi olmak.
- b) Üniversite veya yüksekokul mezunu olmak.
- c) Bir dönemden fazla birlik başkanı olarak görev yapmamış olmak.
(4) Yönetim Kurulu üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- a) İşletme belgesine sahip olan seyahat acentalarında en az üç yıl süreyle temsile yetkili kişi olmak.
- b) En az lise mezunu olmak.
(5) Yönetim Kurulu, başkan tarafından belirlenecek gündem ile toplantıya çağrılır. Yönetim Kurulu üyelerinin en az beşi tarafından talep edilen konular da gündeme alınarak görüşülür.
(6) Yönetim Kurulu ayda bir defa olağan olarak toplanır. Başkanın veya en az beş üyenin çağrısı ile de her zaman toplanabilir. Toplantı ve karar yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğundan az olamaz. Olağan toplantılara mazeretsiz olarak üst üste beş kez katılmayan Yönetim Kurulu üyesinin üyeliği sona erer.
(7) Başkan, birliği temsil eder. Başkanın bulunmadığı durumlarda başkan tarafından yazılı olarak yetkilendirilen başkan yardımcısı temsil yetkisini kullanır.
(8) Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Birliğin çalışma programını ve bütçesini hazırlamak ve Genel Kurula sunmak.
- b) Genel Kurul tarafından alınacak kararları uygulamak.
- c) Genel sekreter ve yardımcılarının görev ve yetkilerini düzenlemek.
ç) Görev yapacak personeli belirlemek, tayin etmek ve yönetmek.
- d) Olağanüstü Genel Kurul yapılmasına karar vermek.
- e) Genel Kurulda kabul edilen bütçeyi uygulamak, zorunlu hallerde bütçe fasılları arasında nakil yapmak.
- f) Gündeminde yer alan konuları karara bağlamak.
- g) Birlik faaliyetleri, seyahat acentalarının durumu ve turizm sektörü ile ilgili konularda raporlar hazırlayarak Bakanlık ve Genel Kurula sunmak.
ğ) Birliğin işleyişi ile ilgili yönergeleri hazırlamak ve uygulamak.
- h) Birlik faaliyetleri ile ilgili görevlendirmeler yapmak.
ı) Birlik İç Tüzüğünü hazırlayıp Genel Kurula sunmak.
Denetim kurulu ve görevleri
MADDE 19– (1) Denetim Kurulu, aday olan seyahat acentalarının temsile yetkili kişileri arasından Genel Kurul tarafından seçilen beş kişiden oluşur. Genel Kurulda ayrıca üç yedek üye seçilir. Denetim Kurulu, üyelerinden birini başkan olarak belirler. Toplantı ve karar yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğundan az olamaz.
(2) Denetim Kurulu üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- a) İşletme belgesine sahip olan seyahat acentalarında en az üç yıl süreyle temsile yetkili kişi olmak.
- b) Üniversite veya yüksekokul mezunu olmak.
(3) Denetim Kurulu en az üç ayda bir kez toplanır. Toplantıları, Denetim Kurulu Başkanı yönetir.
(4) Denetim Kurulunun yetki ve görevleri şunlardır:
- a) Yönetim Kurulu faaliyetlerinin mevzuata, İç Tüzüğe ve Genel Kurul kararlarına uygunluğunu denetlemek.
- b) Birlik hesaplarını kontrol etmek, denetlemek ve Genel Kurula sunmak üzere rapor hazırlamak.
- c) Birlik faaliyetleri hakkında üçer aylık dönemlerde Bakanlığa rapor sunmak.
Disiplin kurulu ve disiplin cezaları
MADDE 20– (1) Disiplin Kurulu, aday olan seyahat acentalarının temsile yetkili kişileri arasından Genel Kurul tarafından seçilen beş kişiden oluşur. Genel Kurulda ayrıca üç yedek üye seçilir. Disiplin Kurulu, üyelerinden birini başkan olarak belirler. Toplantı ve karar yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğundan az olamaz.
(2) Disiplin Kurulu üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- a) İşletme belgesine sahip olan seyahat acentalarında en az üç yıl süreyle temsile yetkili kişi olmak.
- b) Üniversite veya yüksekokul mezunu olmak.
(3) Disiplin Kurulu; birlik üyelerinin tutum ve davranışlarıyla birlik tarafından belirlenen ilkelere uyup uymadığını incelemekle yetkili ve görevlidir.
(4) İncelemenin tamamlanmasını müteakip kusurlu olduğu tespit edilen üye hakkında kusurun niteliğine göre aşağıdaki cezalar uygulanır:
- a) Uyarma cezası: Birlik tarafından belirlenen ilkelere aykırı davranan, birliğe karşı üyelik görev ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen, yıllık aidat borcunu yıl sonuna kadar ödemeyen, birliğin itibarını zedeleyici fiil ve beyanlarda bulunan, terbiye ve nezaket kurallarına aykırı davranışlarda bulunan üyenin, faaliyet ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
- b) Kınama cezası: Birliğe ve diğer kişilere olan taahhütlerini yerine getirmeyen veya bunlara karşı haksız ithamda bulunan, aldatıcı ve rekabeti bozucu davranışlarda veya haksız rekabette bulunan ya da bir yıl içerisinde üçüncü kez uyarma cezası gerektiren fiilin işlenmesi halinde, faaliyet ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
(5) Kararlara karşı Yönetim Kurulu nezdinde itiraz edilebilir. Yönetim Kurulu itirazları en geç otuz gün içerisinde karara bağlar.
Birlik organı üyeliğinin düşmesi
MADDE 21– (1) Birlik organlarından birine seçilen kişinin üyeliği; bu kişinin kısıtlanması veya bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan hallerden birinin gerçekleşmesi ya da temsile yetkili olduğu tüzel kişiliğin iflasına karar verilmesi veya herhangi bir nedenle seyahat acentasını temsil yetkisinin ortadan kalkması halinde düşer.
(2) Birlik organı üyeliklerinin istifa dahil olmak üzere herhangi bir nedenle boşalması halinde, yedek üyelerden sırasıyla en çok oyu alan üye asil üye olur. Birlik başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması halinde, Yönetim Kurulu kendi arasından bir üyesini başkan olarak seçer.
Birliğin gelirleri
MADDE 22– (1) Birliğin gelirleri aşağıdakilerden oluşur:
- a) Birlik kayıt ücreti.
- b) Yıllık aidat.
- c) Hizmet bedelleri.
ç) Diğer gelirler.
(2) Seyahat acentası işletme belgesi alması uygun bulunan işletmelerden, birliğe üye olmak için bir kereye mahsus olmak üzere nakden ve defaten yüz yetmiş beş bin Türk Lirası birlik kayıt ücreti alınır.
(3) Seyahat acentası, üyesi olduğu birliğe merkezi ve her bir şubesi için, o yılki birlik kayıt ücretinin yüzde iki buçuk tutarında yıllık aidatı ödemekle yükümlüdür. Bu Kanunun on üçüncü maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen birlikler bu aidatlarını Genel Kurul kararıyla üç katına kadar artırabilirler. Yıllık aidatın ödenmemesi halinde 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda belirtilen oranda kanuni faiz uygulanır.
(4) Üyelerinin yararlanması için birlik tarafından sunulan hizmetler karşılığında Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek önceden ilan edilen hizmet bedeli alınabilir. Yıllık aidat haricinde birlik üyelerinden her ne ad altında olursa olsun alacağı her türlü bedel için Bakanlıktan izin almak zorundadır.
(5) Bu Kanun kapsamında kurulacak her birliğe, kuruluş tarihinden itibaren ilk bir yıllık süre içerisinde her ay o yıla ait üye kayıt ücretinin üç katı tutarında Bakanlık döner sermayesinden ödeme yapılır. Ödemeye ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.
Birliğin denetimi
MADDE 23- (1) Bakanlık, birliğin idari ve mali denetimini müfettişler ve kontrolörler aracılığıyla denetleme yetkisini haizdir. Birlik, denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyi göstermekle yükümlüdür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Yaptırımlar
Denetim ve cezalar
MADDE 24– (1) Bakanlık; müfettişleri, kontrolörleri ve yetkilendireceği Bakanlık personeli ile seyahat acentalarını denetleme yetkisini haizdir. Bakanlık gerektiğinde, seyahat acentalarının denetlenmesi ve bu Kanunda kendisine verilmiş olan seyahat acentalarına idari para cezası uygulanması yetkisini, sınırlarını belirlemek kaydıyla valiliklere kullandırabilir.
(2) Bakanlık tarafından seyahat acentalarına bu Kanunun;
- a) 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasına aykırılık halinde yirmi beş bin Türk Lirası,
- b) 5 inci maddenin üçüncü fıkrasına aykırılık halinde elli bin Türk Lirası,
- c) 5 inci maddenin dördüncü fıkrasına aykırılık halinde yüz bin Türk Lirası,
ç) 10 uncu maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkralarına aykırılık hallerinin her biri için on bin Türk Lirası,
- d) 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına aykırılık halinde otuz bin Türk Lirası,
- e) 10 uncu maddenin üçüncü, yedinci, dokuzuncu ve onuncu fıkralarına aykırılık hallerinin her biri için yirmi bin Türk Lirası,
- f) 10 uncu maddenin altıncı ve on birinci fıkralarına aykırılık hallerinin her biri için elli bin Türk Lirası,
- g) 10 uncu maddenin sekizinci fıkrasına aykırılık halinde yüz bin Türk Lirası,
ğ) 11 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırılık hallerinin her biri için yirmi bin Türk Lirası,
- h) 12 nci maddenin birinci ve üçüncü fıkralarına aykırılık hallerinin her biri için iki yüz bin Türk Lirası,
ı) 12 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırılık halinde yüz bin Türk Lirası,
- i) 13 üncü maddenin yedinci fıkrasına aykırılık halinde yirmi bin Türk Lirası,
tutarında idari para cezaları verilir.
(3) Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen fiiller dışında bu Kanun hükümlerine uymayan seyahat acentası Bakanlık tarafından mevzuata uygun davranılması konusunda yazılı uyarılır. Uyarıya rağmen otuz gün içerisinde durumunu düzeltmeyen veya bir yıl içerisinde uyarmayı gerektiren aynı fiilin tespit edilmesi halinde Bakanlık tarafından seyahat acentasına on bin Türk Lirası tutarında idari para cezası verilir.
(4) Seyahat acentalığına münhasır faaliyetleri, işletme belgesi olmaksızın gerçekleştiren kişi veya kuruluşların işyerleri o yerin en büyük mülki idare amiri tarafından faaliyetten men edilir.
(5) Seyahat acentalığına münhasır faaliyetlerin işletme belgesi olmaksızın internet ortamında yapıldığının tespit edilmesi halinde, Bakanlık tarafından ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir ve bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararına karşı sulh ceza hâkimliğine başvurulabilir. Sulh ceza hâkimliğince verilen karara karşı 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir.
(6) Seyahat acentalığına münhasır faaliyetleri, işletme belgesi olmaksızın gerçekleştirenler hakkında altı aya kadar hapis ve bin günden beş bin güne kadar adli para cezası verilir.
Belge iptali
MADDE 25– (1) Seyahat acentası işletme belgesi Bakanlık tarafından aşağıdaki hallerde iptal edilir:
- a) Seyahat acentası sahibinin, seyahat acentalığı faaliyetine son verildiğine ilişkin yetkili organ kararını bildirmesi.
- b) Seyahat acentası sahibinin ticaret sicili kaydının terkin edilmesi.
- c) Seyahat acentasının, ağır ihmali veya kastı nedeniyle birden çok tüketicinin mağduriyetine sebep olması veya eylemleri ile ülke itibarının zedelenmesine yol açması.
ç) Seyahat acentasının üç yıl içerisinde ikinci defa; işletme belgesini veya haklarını başkalarına kullandırdığının ya da bu Kanunda belirtilen seyahat acentalığına münhasır faaliyetleri başkalarının yapmasına imkân sağladığının tespit edilmesi.
- d) Bu Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen seyahat acentasının sahibine ilişkin nitelikleri taşımayan kişilerin, Bakanlık tarafından yapılan bildirime rağmen altmış gün içerisinde değiştirilmemesi.
- e) Bu Kanunun 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrasındaki aykırılıkların bir yıl içerisinde ikinci kez tekrar edilmesi.
- f) Belgedeki adresinde veya adres değişikliği talebinde bulunması halinde yeni adresinde veya Türkiye Ticaret Sicili Gazetesindeki en son adresinde faaliyet göstermediğinin tespit edilmesi.
- g) Seyahat acentasının, kurum veya kuruluşlarca seyahat acentalarının yetkilendirilmesi ile yapılmasına izin verdikleri faaliyetleri, bu kurum ve kuruluşlardan yetki almaksızın gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasının (c), (ç) ve (g) bentleri uyarınca işletme belgesi iptal edilen belge sahibi tüzel kişiliğe ve iptal tarihindeki temsile yetkili olanların ortak olduğu şirketlere, iptal tarihinden itibaren beş yıl süre ile yeniden işletme belgesi verilmez.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Çeşitli hükümler
MADDE 26– (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler Bakanlıkça çıkartılır.
(2) Bu Kanunda belirtilen parasal tutarlar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanır.
(3) Tüketici işlemleri ve tüketicilere yönelik uygulamalara ilişkin olarak 6502 sayılı Kanunda yer alan hükümler saklıdır.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat ve atıflar
MADDE 27- (1) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatlarda 1618 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna, 1618 sayılı Kanun uyarınca kurulan Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine yapılan atıflar ise bu Kanun uyarınca kurulan birliklerden Bakanlıkça ilgisine göre belirlenen birliğe ya da birliklere yapılmış sayılır.
Seçimler ve mevcut birlik
GEÇİCİ MADDE 1– (1) Mülga 1618 sayılı Kanun uyarınca kurulan Seyahat Acentaları Birliği, mevcut tüzel kişiliği devam etmek suretiyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kendiliğinden, 13 üncü maddenin ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca kurulmuş birlik statüsü kazanır ve faaliyetlerini bu Kanun hükümlerine tabi olarak sürdürür.
(2) Mülga 1618 sayılı Kanun ile kurulan birliğin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde olan Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üyelerinin görevleri, bu Kanun uyarınca kurulacak birliklerin ilk seçimli Genel Kuruluna kadar devam eder.
(3) Bu Kanunun 18 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinin uygulanmasında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mülga 1618 sayılı Kanun kapsamında yapılan görevler dikkate alınmaz.
(4) Mülga 1618 sayılı Kanun ile kurulan birliğin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte üyesi, ortağı veya kurucusu olduğu 13 üncü maddenin on birinci fıkrası kapsamına giren kuruluşlar için anılan fıkra uygulanmaz. Ancak, birliğin görev ve yetki alanına giren hizmetlerle ilgili olarak bu kuruluşlar birliğin üyelerinden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar altında herhangi bir karşılık alamaz. Birlik organlarında görev alanlar, birlik personeli ve birlik üyeleri bu kuruluşlardan huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir ödeme alamaz.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentleri uyarınca kurulacak birliklere ilişkin olarak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde şartları taşıyan birden fazla başvuru olması halinde bu başvurulardan yalnızca üye sayısı en fazla olan başvuru kabul edilir. Bu süre içerisinde başvuru olmaması halinde, bu süre sonrasında şartları taşıyan ilk başvuru kabul edilir.
(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Bakanlık tarafından gruplarına göre belgelendirilmiş seyahat acentalarının belgeleri, merkezleri için “Seyahat Acentası İşletme Belgesi”ne, şubeleri için “Seyahat Acentası Şube İzin Belgesi”ne dönüşmüş sayılır.
(3) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte gerçek kişilere ait seyahat acentaları için tüzel kişilik şartı aranmaz. Bunların seyahat acentası işletme belgesi yalnızca tüzel kişilere devredilebilir.
(4) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulu olan seyahat acentaları, faaliyet gösterdikleri elektronik ticaret ortamlarını bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde Bakanlığa bildirerek işletme belgelerine yazdırırlar.
(5) Bu Kanunun 13 üncü maddesinin altıncı fıkrası, bu Kanun uyarınca kurulacak birliklerin ilk seçimli Genel Kuruluna kadar uygulanmaz.
(6) Seyahat acentalarının Bakanlıkta bulunan teminat mektupları ilgili bankalara, nakit olarak yatırılan teminatlar ise seyahat acentalarının bildirimde bulunacağı hesaplara iade edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde, bildirimde bulunulmaması veya seyahat acentalarından kaynaklanan nedenlerle iadesi yapılamayan nakit teminatlar, bu sürenin sonunda Hazineye gelir olarak kaydedilir.
(7) 6/2/2023 tarihinde yaşanılan deprem afetinden etkilenen ve Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi kabul edilen; Adana, Adıyaman, Batman, Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kayseri, Kilis, Malatya, Mardin, Niğde, Osmaniye, Şanlıurfa ve Tunceli illerinde faaliyet gösteren seyahat acentalarından mülga 1618 sayılı Kanun ile bu Kanunda düzenlenen yıllık aidat 2023 ve 2024 yılları için alınmaz.
Yürürlük
MADDE 28– (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 29– (1) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.