Turist rehberleri ve seyahat acenteleri için önemli değişiklikler içeren kanun teklifi, Meclis’e sunulmuş durumda. AK Parti milletvekilleri tarafından hazırlanan bu teklif, Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda ve Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda çeşitli değişiklikler öngörüyor. Teklif, turist rehberleri ve seyahat acenteleri üzerindeki bazı yeni yükümlülüklerin yanı sıra, mesleğe kabul koşullarında da düzenlemeler getiriyor.
İRO / İstanbul Rehberler Odası Yönetim Kurulu, mesleklerine sahip çıkmak amacıyla 14 Şubat Çarşamba günü Ankara’da bir araya geleceklerini duyurdu. Yönetim kurulu tarafından yapılan açıklamada, “Mesleğimize sahip çıkmak için biz de 14 Şubat Çarşamba günü Ankara’da olacağız!” ifadelerine yer verildi. Bu önemli buluşma, meslek standartlarının korunması ve geliştirilmesi, mesleki hakların savunulması gibi konularda farkındalık yaratmayı ve meslek mensuplarını bir araya getirmeyi amaçlıyor. Ankara’daki bu önemli buluşmaya katılımın yoğun olması bekleniyor.
Turist Rehberleri Mesleğindeki Yasal Değişiklikler Hakkında TUREB’den Açıklama
İşte Madde Madde Kanun Teklifinin Özeti:
Teklife göre, turist rehberliği mesleğine kabul için artık ÖSYM tarafından yapılan yabancı dil yeterlilik sınavları geçerli olacak. Ayrıca, ÖSYM’nin sınav takvimine almadığı diller için, Bakanlık’ın talebi üzerine konusunda uzman ve tarafsız kuruluşlarca sınavlar düzenlenebilecek. Böylece mesleğe kabul süreci daha esnek bir yapıya kavuşuyor.
Değişiklikler, aynı zamanda Çince gibi belirli Uzak Doğu dilleri için turist rehberi yetiştirilmesini teşvik ediyor. Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden mezun olanlar için ise turist rehberliği eğitim programına katılma zorunluluğu kaldırılıyor, bu da söz konusu mezunların mesleğe girişini kolaylaştırıyor.
Yabancı dil yeterliliği belgesinin süresi sınav tarihinden itibaren 5 yıl olarak belirleniyor ve bu sürenin sonunda belgenin yeniden alınması gerekiyor. Belge alınamaması halinde, ilgili kişiler Türkçe turist rehberi olarak çalışmaya devam edebilecek.
Ayrıca, teklifle turist rehberlerine uygulanacak disiplin cezaları da yeniden düzenleniyor. Alışveriş amaçlı yönlendirmeler karşılığında menfaat temini gibi durumlar neticesinde, ihlalin tekrarına göre meslekten geçici men veya çıkarma cezası gibi yaptırımlar uygulanacak.
Seyahat acenteleri için de önemli bir düzenleme geliyor. Acentelerin, müşterilerini bilgileri dışında alışveriş amacıyla belirli işletmelere yönlendirmeleri durumunda, belgeleri iptal edilecek ve bu durumda olanlar 5 yıl süreyle seyahat acenteliği yapamayacak.
Bu değişikliklerle birlikte, turist rehberleri ve seyahat acenteleri üzerindeki yeni yükümlülükler endişe yaratıyor. Sektör temsilcileri ve meslek mensupları, bu yeni düzenlemelerin meslek pratiklerine ve işleyişlerine nasıl etki edeceğini merak ediyor. Özellikle disiplin cezaları ve mesleğe kabul koşullarındaki değişiklikler, sektörde tartışmalara neden olabilecek konular arasında yer alıyor.
Turist Rehberlerinin Meslek Kanununda ve Seyahat Acentaları ile Seyahat Acentaları Birliği Kanunlarında yapılması önerilen değişikliklerle ilgili ana noktalar aşağıda madde madde sıralanmıştır:
- Kanun Teklifi Sunumu: Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekilleri tarafından hazırlanan Turist Rehberliği ve Seyahat Acentalarına İlişkin Mevzuatta Değişiklik Öngören Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunulmuştur.
- Amaç: Teklif, turizm sektöründe hizmet kalitesinin artırılması ve sektörel düzenlemelerin güncellenmesi amacını taşımaktadır.
- Genel Gerekçe: Dünya çapında yaşanan değişimlerin turizm sektörünü de etkilediği, Türkiye’nin turizmde önemli bir destinasyon olduğu ve sektördeki mevcut anlayışların ve süreçlerin yeniden yapılandırılması gerektiği belirtilmiştir.
- Turist Rehberlerinin Yeniden Tanımlanması: Turist rehberlerinin çağdaş bir anlayışla yeniden tanımlanması, mesleğe kabul koşullarının yeniden düzenlenmesi ve Uzak Doğu dilleri başta olmak üzere belirli dillerde turist rehberliğinin teşvik edilmesi önerilmektedir.
- Eğitim Programları ve Uygulama Gezileri: Turist rehberliği sertifika programları ve uygulama gezilerinin iyileştirilmesi, talepleri karşılamada yetersiz kalması durumunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmesi öngörülmektedir.
- Belgesiz Rehberlik Faaliyetlerine Yaptırım: Belgesiz rehberlik faaliyetlerinin önlenmesi amacıyla idari para cezasının 6326 sayılı Kanun kapsamına alınması planlanmaktadır.
- Alışveriş Amaçlı Yönlendirmelere Yaptırım: Seyahat acentalarının ve turist rehberlerinin, müşterileri bilgisi ve onayı dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye yönlendirmeleri durumunda, kendilerine veya üçüncü şahıslara herhangi bir menfaat sağlamalarının ayrı ayrı yaptırıma bağlanması teklif edilmektedir.
Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunlarında yapılması önerilen değişikliklerin amaç ve gerekçeleri, maddeler halinde şu şekilde özetlenebilir:
MADDE 1
- Amaç: Mevcut sertifika programları ve uygulama gezilerinin ihtiyaçları karşılamaması nedeniyle, turist rehberliği eğitim programlarının yeniden düzenlenmesi.
- Gerekçe: Turist rehberliği mesleğine kabul süreçlerinin iyileştirilmesi, yabancı dil yeterliliği sınavlarının etkinleştirilmesi, ve Bakanlığın ilgili meslek kuruluşlarından görüş alma zorunluluğunun kaldırılması. Ayrıca, iç turizmde artan Türkçe rehber ihtiyacının karşılanması ve Uzak Doğu dilleri başta olmak üzere, belirli dillere yönelik rehber adaylarının teşvik edilmesi.
MADDE 2
- Amaç: Turist rehberliği hizmetlerinin, turistlerin dil tercihlerine uygun olarak sunulabilmesi.
- Gerekçe: Tura katılanların Türkçe bilmeleri durumunda, mesleğin Türkçe olarak icra edilebilmesine olanak tanınması ve Türkçe rehberlerin mesleklerini sadece Türkçe olarak icra edebilmeleri.
MADDE 3
- Amaç: Turist rehberlerinin, alışveriş amaçlı yönlendirmeler karşılığında menfaat temini durumunda uygulanacak disiplin cezalarının belirlenmesi.
- Gerekçe: Müşterilerin bilgisi ve onayı dışında yapılan yönlendirmelerin önlenmesi, meslek etik kurallarının korunması ve ihlallerin caydırıcı yaptırımlarla engellenmesi.
MADDE 4
- Amaç: Mesleğin Türkçe olarak icra edilmesi durumunda uygulanacak ücretlerin belirlenmesi.
- Gerekçe: Türkçe rehberlik hizmetleri için adil ve makul ücret standartlarının oluşturulması, sektördeki hizmet kalitesinin desteklenmesi.
MADDE 5
- Amaç: Ruhsatsız turist rehberliği faaliyetlerinin önlenmesi ve bu durumda uygulanacak idari para cezaları.
- Gerekçe: Mesleki standartların korunması, kaliteli turist rehberliği hizmetlerinin teşviki ve haksız rekabetin önlenmesi.
MADDE 6
- Amaç: Bakanlığın, meslek kuruluşlarını ve iştiraklerini düzenli olarak denetleme yetkisi.
- Gerekçe: Meslek kuruluşlarının şeffaflığının ve hesap verebilirliğinin artırılması, sektördeki düzenlemelerin etkin uygulanmasının sağlanması.
MADDE 7
- Amaç: Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerin çıkarılmasında yetki çatışmalarının önlenmesi.
- Gerekçe: Yönetmelik çıkarma yetkilerinin netleştirilmesi, uygulamada birlik ve tutarlılığın sağlanması.
MADDE 8
- Amaç: Rehberlik kimlik kartlarının ruhsatname ile değiştirilmesine imkan tanınması.
- Gerekçe: Mevcut rehberlerin mesleki yeterliliklerinin güncellenmesi, sektördeki profesyonellik düzeyinin artırılması.
MADDE 9
- Amaç: Yabancı dil yeterliliği belgesinin getirilmesinin zorunlu hale getirilmesi.
- Gerekçe: Turist rehberlerinin dil yeterliliklerinin güncel tutulması, sektörün ihtiyaçlarına uyum sağlayabilmesi.
MADDE 10
- Amaç: Mesleğe yeniden kabul için sınav imkanının sağlanması.
- Gerekçe: Sınavda başarısız olan veya katılmayan adaylara mesleğe giriş için yeni bir fırsat sunulması.
MADDE 11
- Amaç: Tarihî ve turistik yerlerin tanıtılması olmayan faaliyetlerde turist rehberi bulundurma zorunluluğunun kaldırılması.
- Gerekçe: Sektörün ihtiyaçlarına uygun esneklik sağlanması, gereksiz yükümlülüklerin azaltılması.
MADDE 12
- Amaç: Seyahat acentalarının, müşterilerine hizmet verirken alışveriş amaçlı yönlendirmeler yapması durumunda belgelerinin iptali.
- Gerekçe: Tüketici haklarının korunması, etik olmayan uygulamaların önlenmesi.
MADDE 13
- Amaç: Kanunun yürürlüğe giriş tarihi.
- Gerekçe: Yeni düzenlemelerin uygulama takviminin belirlenmesi.
MADDE 14
- Amaç: Kanun hükümlerinin yürütülmesi.
- Gerekçe: Kanunun uygulanmasında yetki ve sorumlulukların netleştirilmesi.
Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunlarında değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi, turizm sektörünün ihtiyaçlarına yönelik önemli düzenlemeler içermektedir. Bu kanun teklifiyle, turist rehberliği mesleğine kabul koşulları yeniden tanımlanmakta, meslek standartlarının yükseltilmesi ve turist rehberlerinin yetkinliklerinin artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, seyahat acentalarının faaliyetleri ve turist rehberliği mesleğinin icrası ile ilgili yeni düzenlemeler getirilmektedir. İşte kanun teklifinin maddelerine ilişkin detaylar:
MADDE 1
Turist rehberliği mesleğine kabul için yeniden düzenlenen şartlar, eğitim ve sınav koşulları ile yabancı dil yeterliliği gereklilikleri belirlenmiştir. Ayrıca, Çince gibi belirli dillere yönelik turist rehberi yetiştirilmesi ve sanat tarihi ile arkeoloji mezunlarının doğrudan turist rehberi olabilmesi için düzenlemeler yapılmıştır.
MADDE 2
Mesleğin icrasında, turist rehberinin çalışma kartında belirtilen dillerde hizmet verme zorunluluğu ve Türkçe olarak tur rehberliği yapabilme koşulları netleştirilmiştir.
MADDE 3
Turist rehberlerine, alışveriş amaçlı yönlendirmeler karşılığında menfaat sağlamaları durumunda uygulanacak idari para cezaları ve disiplin cezaları düzenlenmiştir.
MADDE 4
Türkçe tur rehberliği yapanlar için belirlenen ücretlerin, Bakanlıkça belirlenen taban ücretlerin yüzde yetmişinden az olmamak üzere ayarlanması sağlanmıştır.
MADDE 5
Ruhsatsız turist rehberliği yapılmasının önlenmesi ve bu durumda uygulanacak idari para cezaları hakkında düzenlemeler getirilmiştir.
MADDE 6
Meslek kuruluşlarının ve iştiraklerinin Bakanlık tarafından denetlenmesi, suç teşkil eden fiil ve hareketlerde kamu görevlisi gibi cezalandırılması ve ilgili personelin görevden uzaklaştırılması ile ilgili hükümler eklenmiştir.
MADDE 7
Turist rehberliği hizmet, faaliyet ve sözleşmeleri ile mesleki eğitim programlarına ilişkin düzenlemelerin yapılmasına dair yetkiler netleştirilmiştir.
MADDE 8 ve 9
Rehberlik kimlik kartlarının ruhsatname ile değiştirilmesi ve yabancı dil yeterliliği bakımından saklı tutulan haklar hakkında geçici maddeler eklenmiştir.
MADDE 10
Mesleğe yeniden kabul sınavı ve bu sınavda başarılı olanların mesleğe kabul edilmesiyle ilgili düzenleme yapılmıştır.
MADDE 11 ve 12
Seyahat acentalarının müşterilerine verdikleri hizmetler sırasında alışveriş amaçlı yönlendirmeler karşılığında menfaat temin etmeleri durumunda uygulanacak yaptırımlar düzenlenmiştir.
MADDE 13 ve 14
Kanunun yürürlüğe giriş ve yürütme maddeleri belirlenmiştir.