Last Updated on 28 Nisan 2025 by Turizm Günlüğü
Marmara Denizi’nde meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem ve ardından yaşanan artçı sarsıntılar, deprem korkusunu yeniden tetikledi. Birçok kişi, günlük hayatında gerçek bir sarsıntı olmamasına rağmen sallantı hissetmeye devam ediyor. İşte “hayalet deprem algısı” ve deprem anksiyetesi gibi psikolojik etkilerin sebepleri ve bu durumla başa çıkmanın yolları… deprem sonrası sallanma.
İstanbul’da 23 Nisan 2025 Çarşamba günü saat 12.49’da meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem, Türkiye’ye uzun süredir beklenen Marmara Depremi’nin gölgesinde yaşadığını bir kez daha acı bir şekilde hatırlattı. (Kandilli Rasathanesi’nden alınan verilere göre Marmara Denizi’nin 15 kilometre derinliğinde, Silivri ilçe merkezine 28 kilometre uzaklıkta gerçekleşen deprem 13 saniye sürdü.)
Okuma Önerisi: İstanbul’daki Depremde Hasar Alacak Binalar Açıklandı
Depremin üzerinden henüz beş gün geçmiş olmasına rağmen, milyonlarca insan bu depremin etkilerini günlük yaşamında hissetmeye devam ediyor. Birçok kişi, uyurken, otururken ya da hareket hâlindeyken gerçekte bir sarsıntı olmamasına rağmen deprem oluyormuş gibi hissediyor.
Okuma Önerisi: Depremzedelerin sıkça sorduğu sorular ve cevapları
Hayalet Deprem Algısı
Deprem sonrası bazı bireylerde görülen ve “hayalet deprem algısı” olarak adlandırılan bu durum, gerçekte bir sarsıntı olmamasına rağmen kişinin kendini sallanıyormuş gibi hissetmesiyle tanımlanıyor.
Bu olgunun temelinde, beynin deprem anında devreye giren hayatta kalma mekanizmaları yer alıyor. Sarsıntı sırasında beyin, vücuda yüksek alarm düzeyinde sinyaller gönderir. Deprem sona erdikten sonra bile bu yoğun uyarılmışlık hali bir süre devam edebilir. Özellikle dengeyi kontrol eden vestibüler sistem ve beyin sapı bölgelerinde artan sinirsel aktivite, gerçekte olmayan hareket algısının oluşmasına yol açar. Bu nedenle kişi, yatarken, uyurken ya da otururken hâlâ bir sallantı hissediyormuş gibi algılayabilir.
Okuma Önerisi: Her telefonda olması gereken deprem uygulamaları
Deprem Anksiyetesi
Deprem sonrası yaşanan bir diğer önemli psikolojik durum ise “deprem anksiyetesi”dir. Bilimsel literatürde “sismofobi” olarak da adlandırılan bu durum, kişinin olası bir deprem riskine karşı aşırı kaygı ve korku duyması şeklinde tanımlanır. Kişi, hem kendi güvenliği hem de sevdiklerinin güvenliği için yoğun bir endişe yaşar. Bu anksiyete hali; kalp çarpıntısı, nefes darlığı, uyku bozuklukları ve panik atak gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Okuma Önerisi: Evin depreme karşı güvenli olduğu nasıl anlaşılır?
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Deprem sonrası psikolojik etkilerin süresi kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genellikle bir ay boyunca yoğun kaygı, korku ve stres gibi tepkilerin yaşanması olağan kabul edilir. Ancak bu belirtiler bir aydan uzun sürüyorsa ve günlük yaşamı belirgin şekilde etkiliyorsa, bu durum Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) gelişimine işaret edebilir.
Okuma Önerisi: Deprem Stresinden Uzaklaşmak İçin Araba ile Kaçamak: Hafta Sonu Rota Önerisi
Bu olumsuz etkileri azaltmak için uzmanlar şu yöntemleri öneriyor:
- Bir uzmandan psikolojik destek almak,
- Günlük rutine devam ederek güvenlik hissini artırmak,
- Nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri uygulamak,
- Medya ve sosyal medyada aşırı olumsuz içerik tüketimini sınırlandırmak,
- Deprem hazırlık planları yaparak kontrol duygusunu güçlendirmek,
- Gerekirse destek gruplarına katılarak yaşanan duyguları paylaşmak.
Unutulmamalıdır ki, deprem sonrası yaşanan psikolojik tepkiler olağan ve insani bir süreçtir. İyileşme zaman alabilir ancak doğru destekle bu süreç sağlıklı bir şekilde aşılabilir. deprem sonrası sallanma. deprem sonrası sallanma.
Okuma Önerisi: Deprem sonrası önemli telefonlar, ihtiyaç listesi ve bağış yerleri
