Last Updated on 6 Ağustos 2017 by Yaşar Çelik
Gaziantep’te yapılan ama Anadolu’nun birçok yerinde kullanılan ham ipek ve pamuktan yapılan bir dokuma türü olan Kutnu kumaşı ustası Muhittin Eldemir, bu mesleği kutnu ustası babası Cevdet Eldemir’den öğrenmiş. Muhittin Eldemir, yok olmaya yüz tutmuş bu kumaş türünü yaşatmak için kendisinin ve yerel yönetimin yaptıklarını bizimle paylaştı.
1967 Gaziantep doğumlu olan Eldemir, küçük yaştan itibaren hem eğitimime hem de mesleğini öğrenmeye başlamış. Babası Cevdet ustanın kumaşın bazı aşamalarını evde yapıyor olması, daha çocukluk yıllarında çıraklık yaparak işin aşamalarını öğrenmeye başlamasına vesile oldu.
Kutnu kumaşı ustası Muhittin Eldemir, sözlerine şöyle devam etti:
2008 yılında babam vefat ettikten sonra bizim için vebal olan bu sanatı tekrar canlandırmak için çok mücadele ettik. Yurtiçi ve yurtdışı fuarlar ve sergilere katılarak kumaşı tekrar gündeme getirmeye çalıştık. Kumaştan şal, fular, kravat yaparak daha geniş bir kitleye ulaştık. Ürünler çok beğenildi. Kumaşa ilgi arttı. Bizde onu abiye kıyafet, tayyör ve ev tekstili için daha uygun hale getirdik. Buda kumaşın önünü açtı.
Daha sonra devlet büyüklerinin ve yerel yönetimlerin destekleriyle kumaş tekrar gündeme getirildi. Defileler yapıldı, sergiler açıldı. Şehrimize gelen insanlara daha rahat ulaşabilmemiz için yerel yönetimlerin destekleriyle Bayazhan ve Tarihi Gümrükhan Yaşayan Müze’de iş yerleri açtık.
Kutnu Gaziantep’te yapılan ama Anadolu’nun birçok yerinde kullanılan ham ipek ve pamuktan yapılan bir dokuma türüdür. 6 aşamadan meydana gelir. Bunlar sırasıyla; çözgünün hazırlanması, boyanması, mezek yapımı, tarakçılık, dokuma ve cenderedir.
Kutnu kumaşı 3 çatı altında toplanır
A) KUTNU: Zencirli Kutnu, Mecidiye Kutnu, Tas Kutnu, Darıca Kutnu, Hindiye Kutnu, Kemha Kutnu vs… Kutnu bir saten dokuma türüdür.
B) MEYDANİYE: Yeşilli Osmaniye, Müzemmeke, Sarılı Osmaniye, Kırmızı Meydaniye, Mor Meydaniye vs… Meydaniye bir bez dokuma türüdür.
C) ALACA: Rahvancıoğlu, Çitari, Mekkavi, Şaliye, Kırkkalem, Maldin vs… Alaca bir bez dokuma türüdür.
Dokumanın 80’e yakın çeşidi var
Her desenin kendine özgü adı vardır. Selçuklu ve Osmanlı saraylarında kaftan yapılan bu kumaş belirli bir zümreye hitap etmekteydi. Daha sonra renk ve çizgilerine göre Anadolu’ya yayılmıştır. Milli kültürümüzü yansıttığı için Ege’de efelerin, Anadolu’da seymenlerin, mehteran takımlarının, kılıç kalkan ekiplerinin, Yörüklerin kıyafetleri hep kutnu’dandır.
Eski giyim kuşam tarzı olmadığından bu sanat ölmeye yüz tutmuştu. Ticari maksatla yapılan baskı ve ikinci kalite kumaşlar bu sanata çok zarar verdi.
Yeni şubemizi de Kale civarı Şerefpaşa Mah. No:2’de ‘CEVDET ELDEMİR KUTNU DOKUMA KÜLTÜR VE SANAT EVİ’ olarak bir aya kadar açıyoruz.
İyi bir kutnu dokuma haslığından, renklerin canlılığından ve kumaşın tuşhesinden kendini belli eder. Hedefimiz gönül verdiğimiz ve ailece yaptığımız bu işi üretimi arttırarak,birçok alanda kullanılabilir hale getirip bu sanatı bizden sonraki kuşaklara aktarabilmek.
