Last Updated on 21 Ağustos 2020 by Yaşar Çelik
İstanbul’un Fatih ilçesinde tarihi 6’ıncı yüzyıla dayanan ve Bizans döneminden günümüze iyi korunmuş bir şekilde gelen Kariye Müzesi’nin Resmi Gazete’de yayınlanan karar ile Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına karar verildi.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan Cumhurbaşkanı kararında, Danıştay 10’uncu Dairesi’nin 11 Kasım 2019 tarihli kararı kapsamında Kariye’nin camiden müzeye dönüştürülmesine dair 1945 yılındaki Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesi üzerine “Kariye Camii’nin yönetiminin… Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına karar verilmiştir” denildi.
6’ncı yüzyılda Kariye Kilisesi olarak inşa edilen bina, önemli dini merasimlerde saray kilisesi ve şapeli olarak kullanılıyordu. İstanbul’un fethinden sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid’in sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrildi. Kariye Camii, Bakanlar Kurulu’nun 29 Ağustos 1945 tarihinde aldığı kararla müzeye çevrilmiş, Danıştay 10’uncu Dairesi’nin 11 Kasım 2019’da aldığı kararla bu statü iptal edilmişti.
Kariye Müzesi’nin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek cami olarak ibadete açılması, Ayasofya Müzesi’nin ibadete açılması kararından bir ay sonra geldi. Danıştay 10’uncu Dairesi’nin Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesinin ardından 10 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Ayasofya’nın Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılması kararlaştırılmıştı. Ayasofya Camii’nde 86 yıl sonra ilk Cuma namazı 24 Temmuz tarihinde kılınmıştı.
KARİYE MÜZESİ’NİN TARİHÇESİ
İstanbul’da Karagümrük semtinin Edirnekapı bölümünde bulunan Kariye Müzesi, Bizans döneminde kilise, fetihten sonra ise cami olarak kullanılmış tarihi bir yapı.
Kariye (Chora) Kilisesi, 6. yüzyıla kadar giden bir geçmişe sahip. Günümüze ulaşmış hali, Osmanlı döneminde ve 20. yüzyılin ikinci yarısında geçirdiği onarımların sonucu.
Yapı, ilk önce manastır olarak 534 yılında I. Justinianus döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmış daha sonra da çeşitli onarım ve düzenlemelerden geçirilmiş.
Yapının önemi, Bizans İmparatorluğu’nun imparatorluk sarayı ve devlet idare merkezinin, Haliç kıyısında surlara yakın bir yerde konumlanmış olan “Blackhernai Sarayı”na taşınmasıyla artmış.
Bina Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinden 58 yıl kadar sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid’in sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye dönüştürülmüş ve “Atik Ali Paşa Camii” veya “Kariye Camii” olarak anılagelmiştir.
