Last Updated on 29 Aralık 2021 by Turizm Günlüğü
Dosya Konusu ve Yayına Hazırlayan: Cem Bişkin
Turizm Taşımacılar Derneği Genel Başkan Yardımcısı ve System Transport Genel Müdürü Taşkın Arık, pandemi sürecinde ve 2021 yılında turizm ulaşım sektörü temsilcilerinin, çalışanlarının yaşadıkları sorun, sıkıntı ve zorlukları anlattı.
Turizm Taşımacılar Derneği Genel Başkan Yardımcısı ve System Transport Genel Müdürü Taşkın Arık, turizm taşımacıları ve turizm ulaşım sektörünün temsilcileri açısından 2021 yılını değerlendirdi.
Ticaret hayatı boyunca daha önce yaşamadıkları zorluklarla karşı karşıya kaldıklarını belirten Taşkın Arık; sektörün sıkıntılarını sıraladı.
“Sektörün, iki yıldır ağır maliyet yükü altında kaldığına” dikkat çeken Arık; “2022 yılı başından itibaren fiyatlara zam yapacaklarını ve TL bazında, eskisi gibi yıllık fiyat verme opsiyonlarının kalmadığını; en fazla 15 günlük fiyatlar verebileceklerini” açıkladı.
İşte Turizm Taşımacılar Derneği Genel Başkan Yardımcısı Taşkın Arık’ın 2021 yılı değerlendirmesi:
Tüm Dünya, pandemi ile 2020 yılında tanıştı ve herkes iliklerine kadar hissetti. Çok kötü bir dönem yaşadık.
İşçi de iş veren de devletten aradığı desteği bulamadı. Herkesin, kendinden yediği bir dönem oldu. İşçi, işsizlik fonundan yararlandı; iş veren de malını veya kredi çekerek bu kötü dönemi geçirmeye çalıştı.
“BU DÖNEMİN YARALARINI EN AZ 5 YIL SARAMAYACAĞIMIZI DÜŞÜNÜYORUM”
2019 yılının güzel geçmesinden dolayı 2020’de beklenti yüksekti ama her şey bir anda bitti.
Bu dönemi unutmamız mümkün değil; bu dönemin yarasının en az 5 yıl saramayacağımızı düşünüyorum.
Virüsün farklı varyantlar ile önümüze çıkışı ve hala bitmeyişi ayrı bir handikap.
TURİZM TAŞIMACILARININ ALDIĞI YARALAR
Turizm ulaşım sektörü ise çok ciddi yara aldı.
2020 yılına girerken yatırımlarımız atıl kaldı… Bir de üstüne 1.5 yılı işsiz bir şekilde; araçlarımızın kaskosu, trafik sigortası, muayenesi Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) hatta araçlarımızı çalıştıramadığımızdan dolayı motor aksamından kaynaklı arızaların bakım ücretlerini ödedik.
Bu durum, bizleri iki büklüm etti. Bu dönemde devam eden belirsizlikler, nitelikli personelimizi, operasyon ekibimizi, çalışma motivasyonumuzu olumsuz bir şekilde etkiledi.
“İŞE BAŞLADIK AMA…”
2021 yılının Mayıs ayında işler başladı. Sadece araçları tekrardan aktive etmek için bizleri zorlayan bedeller ödedik. Zaten cebimizde para yoktu; üzerine bakımlar, yeni kaptanların kıyafet ve üniforma vb. masrafları karşılamak zorunda kaldık.
Tekrardan işlere geri dönmek kolay olmadı. Araçlarımız çalışmadan, araçlarımızı hiç kullanmadan ömürlerinden 1.5 yıl gitti.
İşe başladık ama bir baktık her şey değişmiş, beklentiler değişmiş, ticaret değişmiş…
Personel, 2020 yılı başında bıraktığımız ücretlerden başlamadı; operasyon ekibimiz keza öyle… Herkesin ücretine zam yapıldı; iki ay sonra bir zam daha…
Personel de haklı her şey ateş pahası…
Maddi açıdan çok sıkıntılı bir süreç yaşadık. “Ömrümüzden ömür gitti” diyebilirim.
Bir iş yapmaya çalışıyorsun cebinde para kalmamış; en kötüsü de yaptığın işleri 2020 başındaki fiyattan yapmaya devam ediyorsun.
Kar oranı; bildiğiniz %2 – %3 seviyelerinde…
Bir de bunların üstüne araç çalıştıkça bakım, yağ, lastik vs. ihtiyacınız oluyor.
“ZAM YOK; RAKİP ÇOK, İŞ BELİRSİZ…”
En basitinden yaşadığımız mali sıkıntıları şu örnek ile açıklayayım:
2020 yılında bir otobüs lastiğini 1.600 – 2.000 TL arası fiyattan alıyorduk. Şimdi ise 3.500 – 4.000 TL oldu. En basit tamir için bana gelen 500 TL’lik faturalar 2.000 TL oldu.
Müşteriden zam isteyemiyorsun; rakip çok, iş belirsiz… Canımızdan can gitti. Çok üzüldük…
Eskiden bakım vs. için 3 – 4 aylık çek verirdik; şimdi ise herkes nakit çalışıyor.
Biz, her şeyi ay içerisinde öderken; biz hala müşterimizden 45/60 günlük hiç de günümüz şartlarına uymayan ödemeler ile bu tarihe kadar geldik.
“YENİ YIL İLE BİRLİKTE BİZ DE ZAM YAPACAĞIZ”
Çalışmış olduğumuz acenteleri üzmeden bu tarihe getirdik; onların da yıllık anlaşmaları olması vesilesiyle…
Yeni yıl ile birlikte biz de zamlarımızı yapacağız.
TL bazında, eskisi gibi yıllık fiyat verme opsiyonumuz kalmadı; en fazla 15 günlük verebileceğiz.
“TİCARİ HAYATIMDA GÖRMEDİĞİM ŞEYLERİ YAŞIYORUZ”
İleri tarihler için fiyatları Dolar – Euro bazında verebiliyoruz.
Ticari hayatımda görmediğim şeyleri yaşıyoruz. Mazot 10 TL olmuş daha da ne olacağı belirsiz. Allah herkesin yardımcısı olsun zor bir süreç.
Son olarak sizlere, yeni yıl dilek ve temennilerimi sunmak isterim. 2022 yılından beklentim: sevdiklerimizle sağlıklı bir yıl geçirmek; iş anlamında ise işçinin emeğini, iş verenin sermayesinin karşılığını alacağı bir yıl olmasını temenni ediyorum.
Herkese, turizm sektörünün tüm temsilcilerine mutlu yıllar diliyorum.
—O—
2021 YILI DEĞERLENDİRMELERİ / 2022 ÖNGÖRÜLERİ
Orhan Sancar 2022 için Akdeniz rekabetine dikkat çekti
Tarkan Akyüz: Pandemi sonrası en fazla 15 gün sonrasını görür hale geldik
Cüneyt Tansu Demir 2022’de ülke turizmini rahatlatacak “basit dokunuşları” sıraladı
