Page 53 - Tourism Diary

Sanat, Bilim, Kültür Açısından Önemli Diyarbakırlı İsimler ve Eserleri:

• Ahmet Arif: D.1927. “Hasretinden Prangalar Eskittim” şiiri ve kitabı (1968). Ö.1991. Eserleri;
“Terketmedi Sevdan Beni”, “Yurdum Benim Şah Samarım”, “Cemal Süreyya’ya Mektuplar” …
• Ali Emiri: D. 1857. Divan-ı Lugati’t-Türk edebiyata kazandırdı. İstanbul Millet Kütüphanesi
kurucusu. Ö.1924. Tezkirei Suara’yi Amid, Osmanlı Vilayet-i Şarkiyesi, Osmanlı Şehirleri,
Diyarbakırlı Bazı Zevatın Tercüme-i Halleri … Osmanlı Tarih ve Edebiyatı dergisi ve Amid-i
Sevde.
• Ahmed-i Mürşidi: D. 1689. Ö. 1761. Birecikli Şeyh Ebubekir tarikatı içinde talebe yetiştirdi.
Ahmediyye pendamesi. Yusuf ve Züleyha ile Mevlid-i Nebi, Viladedi Hümayun Risalet
Penahi …
• Amid-i Ebul Kasım: D.1156. Ö.1233.
• Cahit Sıtkı Tarancı: D. 1910. “35 Yaş” şiiri. “Ömrümde Sükut” 1933. Düşten Güzel, Desem ki,
Gün Eksilmesin Penceremden, Ziya’ya Mektuplar… Ö. 1956.
• Celal Güzelses: D. 1899. Dönemin Bayındırlık Bakanı Feyzi Prinççioğlu’nun tanıştırması ile
1917 yılında Mustafa Kemal Paşa’dan “Şark Bülbülü” ünvanını aldı. 22 Haziran 1943 tarihinde
Diyarbakır Halk Musiki Cemiyeti’ni kurdu. Ö. 1959. “Ağlama Yar Ağlama”, “Bülbülün Kanadı
Sarı”, “Dağlar Dağımdır Benim”, “Esmerim Ağı Gerek”, “Mardin Kapı Şen Olur”, “Nare Esvap
Yıkıyor”, “Vallahi O Yardir”, “Fincanın Etrafı Yeşil” …
• Ebu’l İz İbni İsmail İbni Rezzaz El Cezeri: D. 1136. Sibernetik biliminin üzerinde ilk çalışma
yapan kişi olarak alınır. “Kitab-ül Camii Beyn-el ilmi vel-amel En Nafi-i Sınaat-il hiyel” /
“Kitab-ül Hiyel” Ö. 1233.
• Esma Ocak: D.1928. “Berdel” kitabı Atıf Yılmaz tarafından beyaz perdeye alındı. Ö. 2011.
“Berdel”, “Kervan Servan”, “Sara Sara”, “Kuyudaki Ses”, “Muş Gürcüsü Destanı”, “Surlu Kentin
Sır Suyu”, “Kadınlar Mektebi”, “Duvar İçindeki Diyar (Diyar-be-kir)”
• Faik Ali Ozansoy: D.1875. Serveti Fünun Topluluğunun en genç şairi. Ö.1950. “Fani
Teselliler”, “Mithat Paşa”, “Temasil”, “Elhan-ı Vatan”, “Şair-i A’zam’a Mektup”, “Payitahtın
Kapısında”, “Nedim” ve “Lale Devri” …
• Hattat Hamid Aytaç: D.1893. Türk matbaacılığına çinkografi, çelik üzerinde resim, gravür,
kabartma ve lüks baskı tekniğini de ilk getirenlerdendir. Ö. 1982.
• İbn-ül Ezrak: D.1117. Tarihçi. Ö. 1181. “Tarihü’l Meyyafarikin ve Amid”.
• İbrahim Gülşen-İ : D.1452. Din İlimleri. Ö. 1533.
• Orhan Asena: D. 1922. Tiyatro oyunları icra etti. Tanrılar ve İnsanlar – Gılgamış. “Atçalı Kel
Mehmet” 1998 yılında Kültür Bakanlığınca Devlet Sanatçısı Ö. 2001. “Tanrılar ve İnsanlar”,
“Hürrem Sultan”, “Kocaoğlan”, “Yalan”, “Kapılar”, “Tohum”, “Toprak”…
• Sezai Karakoç: D. 1933. Şair. “Körfez”, “Şahdamar”, “Hızırla Kırk Saat”, “Sesler”, “Taha’nın
Kitabı”, “Kıyamet Aşısı”, “Gül Muştusu”, “Zamana Adanmış Sözler”, “Ayinler”, “Leyla ile
Mecnun”, “Ateş Dansı”…
• Said Paşa: D. 1832. Şair ve sanatkar. Ö.1891.
• Süleyman Nazif: D. 1870. Servet-i Fünun ünlü şairi, yazarı, devlet adamı. Ö.1927. “Gizli
Figanlar”, “Fırak-ı Irak”, “Batarya ile Ateş”, “Malta Geceleri”, “Çal Çoban Çal”, “Tarihin Yılan
Hikayesi”, “İki Dost” …
• Şevket Beysanoğlu: D. 1920. Diyarbakır kültür ve tarihi çalışmaları. Ö. 2003.
• Ziya Gökalp: D. 1875. Milli edebiyatın kurucusu. Türk milliyetçiliği. Ö.1924. “Kızıl Elma”,
“Türkleşmek”, “İslamlaşmak”, “Muasırlaşmak”, “Yeni Hayat”, “Altın Işık”, “Türk Yöresi”, “Doğru
Yol”, “Türkçülüğün Esasları”, “Türk Medeniyet Tarihi” …

Kaynakça
Zerzevan Kalesi Kazı Başkanı Doç Dr. Aytaç Çoşkun,
Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü, Diyarbakır turizmiyle ilgili web sayfaları
ve kendime ait aldığım notlardan oluşmaktadır.

TURIZMGUNLUGU.COM 53